Arie Stok vulde vooral eigen beurs
Arie Stok, uitbater van het failliete piramidespel Orpiton, krijgt mogelijk een celstraf van maximaal zes jaar opgelegd. Donderdagmiddag stond Stok terecht voor de malversaties met vele miljoenen, afkomstig van honderden particuliere investeerders die hij een rad voor ogen draaide.
Bij het ter perse gaan van deze krant was nog niet bekend hoe hoog de eis precies zou uitvallen. Justitie verdenkt Stok van bedrieglijke bankbreuk. Op dat delict staat maximaal zes jaar gevangenisstraf. Bovendien kan Stok een boete krijgen van maximaal 11.000 euro wegens overtreding van de Wet toezicht kredietwezen (WTK).
Arie Stok was tot 1997 de grote motor achter Orpiton, het beleggingssysteem ”Het Ei” en een dubieus hypotheekplan. Wie hem 10 procent van de benodigde hypotheek toevertrouwde, zou na verloop van tijd 100 procent krijgen uitbetaald. Ook kon worden ingelegd bij Helping Hands, een ”goededoelenproject”. Waarschijnlijk was dat goede doel vooral de portemonnee van Stok zelf, maar concrete aanwijzingen daarover ontbreken. Zelfverzekerdheid en een vlotte babbel waren het handelsmerk van Stok. Ook in de rechtszaal, waar hij zelf zijn verdediging zou voeren. Een advocaat beweerde hij niet nodig te hebben. Naar schatting 22.000 mensen, voor een deel afkomstig uit de gereformeerde gezindte, namen deel aan de financiële constructies van Stok. De onrust rond het piramidespel Orpiton leidde ertoe dat de regering in 1998 piramidespelen verbood.
In 1997 kwam er een einde aan het piramidespel Orpiton. Deelnemers kregen niet meer uitbetaald. Toch bleven Stok en zijn handlangers nieuwe klanten werven. Een jaar daarvoor verklaarde Stok zich ervan bewust te zijn dat Orpiton de beloofde rendementen nooit kon waarmaken. De bv die Stok gebruikte voor het piramidespel ging in mei 2000 op de fles. Een maand geleden sprak het gerechtshof in Den Haag in hoger beroep het faillissement uit over Stok zelf.
Het bankroet van Stok persoonlijk bood nieuwe aanknopingspunten voor een speurtocht naar de verdwenen miljoenen van Orpiton. Donderdagmiddag zou wellicht helder worden in hoeverre justitie en de curator van het failliete bedrijf van Stok, mr. C. Hamm, daarin zijn geslaagd. Uit een eerder uitgevoerd accountantsonderzoek naar de gebrekkige administratie van het piramidespel bleek dat zo’n 5 miljoen euro op mysterieuze wijze is zoekgeraakt. Stok verklaarde tegenover de accountants dat er nog bijna 3 miljoen euro op buitenlandse bankrekeningen staat. Het geld zou via Roemenië zijn weggesluisd naar bankrekeningen in Zwitserland.
De zaak die donderdag diende tegen Stok was de zoveelste in een serie processen die volgde nadat Orpiton in elkaar klapte. Behalve de faillissementszaken rond Stok en zijn bedrijven was er vorig jaar september een strafproces tegen twee handlangers van Stok, J. A. uit Schagen en T. P. uit Hensbroek. Ze werden door de rechtbank in Alkmaar tot werkstraffen veroordeeld. Het OM, dat celstraffen van achttien maanden had geëist tegen het duo, ging in hoger beroep. Stok zelf liep in 1997 tegen een veroordeling op wegens het zonder vergunning beleggen voor particulieren.