De teleurgestelde tegenstanders hopen dat het wetsvoorstel later alsnog sneuvelt in de Eerste Kamer, ook al hebben de vier partijen daar nu eveneens een meerderheid.

SP, CDA, PVV, ChristenUnie en de Partij voor de Dieren hekelen de fors hogere schuld die studenten vanaf september 2015 gaan opbouwen omdat ze de basisbeurs niet meer als gift krijgen maar moeten gaan lenen. Daardoor zullen volgens hen veel studenten afzien van een studie aan hogeschool of universiteit of later afhaken.

Bussemaker denkt echter niet dat het hoger onderwijs minder toegankelijk wordt door het studievoorschot, zoals ze het zelf noemt. Ze verwees naar het Centraal Planbureau (CPB) dat op basis van internationale ervaringen een uitval heeft berekend van 2700 per jaar. Dat aantal is volgens de minister in ieder geval veel lager dan de 13.000 eerstejaars-hbo’ers die nu al jaarlijks uitvallen en waar ze zich meer zorgen over maakt.

SP, CDA en ChristenUnie verweten de minister dat ze haar beweringen niet onderbouwt. Maar Bussemaker verwees naar duizenden pagina’s onderzoek, waarna het wetsvoorstel juist is aangepast om de toegankelijkheid te borgen. Ze gaat wel de effecten van het nieuwe stelsel in de gaten houden.

De in haar ogen „wilde verhalen” over de hoge schulden kloppen niet. Ze wees erop dat twee derde van de studenten nu ook al leent en dat dit bedrag over 4 jaar met 5000 tot ruim 13.000 euro zal stijgen. Daar komen gunstige leenvoorwaarden en een lage maandaflossing tegenover. CDA-Kamerlid Michel Rog is er niet gerust op en heeft het CPB alsnog gevraagd om enkele scenario’s door te rekenen.

De opbrengsten van het leenstelsel - die kunnen oplopen tot 1 miljard euro - vloeien terug naar het hoger onderwijs, dat daarmee de kwaliteit kan verbeteren. De tegenstanders trekken zowel het bedrag in twijfel als de beoogde kwaliteitsverbetering.

De Tweede Kamer stemt volgende week over het wetsvoorstel. Bussemaker zal een brede voorlichtingscampagne in gang zetten zodra haar voorstel door beide Kamers is aangenomen.