Tijdens zijn studie in Leiden kwam Paul in aanraking met de moderne Schriftkritiek. Het was een schok voor hem. „Het greep me aan dat de Bijbel gepresenteerd werd als een verzameling mooie verhalen die niet echt gebeurd waren. Als het waar zou zijn, zou ik geen boodschap te vertellen hebben als predikant. Ik kwam er niet met de kanttekeningen van de Statenbijbel en de uitleg van Calvijn. In de gereformeerde gezindte kreeg ik te weinig antwoorden op mijn vragen. Daarom ben ik me voor mijn proefschrift in de Engelse en Amerikaanse Bijbelwetenschap gaan verdiepen. Daar vond ik antwoorden op mijn vragen naar Gods openbaring.”

Prof. Paul zegt profijt te hebben gehad van recente archeologische vondsten, „die veel oudere Schriftkritische theorieën ontkracht hebben. Om bij mijn dissertatie te blijven: er zijn in het Midden-Oosten sinds 1955 allerlei verdragsteksten gevonden die lijken op de structuur en inhoud van Deuteronomium. Deuteronomium past goed in de tijd van Mozes. Aanvaarding van de Bijbel blijft echter een zaak van geloof.”

Tegenstellingen

Prof. Paul constateert dat er nu veel ten goede is veranderd. De scherpe tegenstellingen tussen vakwetenschappers zijn afgenomen en ook is de oriëntatie van veel Nederlandse theologen van grotendeels Duitstalige Schriftkritische literatuur verschoven naar meer Engelstalige theologische literatuur. In het Engelse taalgebied wordt veel meer geschreven over de betrouwbaarheid van de Bijbel. Ook zijn er netwerken van Bijbelwetenschapers ontstaan, die elkaar onder meer ontmoeten op de Evangelische Theologische Faculteit in Leuven. Prof. Paul heeft veel resultaten van onderzoek met betrekking tot de uitleg van de Bijbel verwerkt in de Studiebijbel Oude Testament.

De docent vindt dat er in de gereformeerde gezindte te weinig aandacht is voor de bestudering van het Oude Testament. Er wordt volgens hem nog te veel geteerd op de eigen kerkgeschiedenis. Als voorbeeld noemt hij Reformatieherdenkingen. „Die herdenkingen zijn goed, maar als je niet verder kijkt, zie je de andere fronten niet. De reformatoren vonden antwoorden op vragen die toen actueel waren. Dat moeten wij ook doen. Wat zijn de vragen waar de hedendaagse jongeren mee zitten, over geweld in het Oude Testament en over vormen van Bijbelkritiek? Tevens is ons front nu niet meer de Rooms-Katholieke Kerk maar meer het moderne heidendom.”

Occultisme

Dan komt hij op het terrein van het occultisme: alles wat met duivels en demonen te maken heeft. Prof. Paul stelt dat zowel de Bijbel als de kerkgeschiedenis het belang van de wapening tegen het occulte laat zien. Ook de Nadere Reformatie was ervan op de hoogte. Zo schreef de 17e-eeuwse predikant Jacobus Koelman een dik boek over de strijd tegen de duistere geestenwereld.

Volgens dr. Paul leeft het onderwerp volop. Studenten hebben het erover en ze willen toegerust zijn om hen te kunnen helpen die in deze wereld verstrikt zitten. De belangstelling kan ook negatief uitpakken. „Allerlei jongeren in de gezindte zijn nieuwsgierig en maken kennis met moderne vormen van toverij en hekserij. Zo kwam ik in contact met een jonge vrouw uit een van de reformatorische kerken die zich bezithoudt met hekserij en de geestenwereld. Een andere vrouw, die de weg naar het christendom hervonden had, had zich in een coven, een samenkomst van heksen, beziggehouden met het uitspreken van vervloekingsrituelen. Via het internetforum Refoweb krijg ik veel vragen op dit gebied. Het is belangijk om met mensen die bevrijd willen worden naar hulp te zoeken in hun eigen omgeving. Door deze contacten ben ik de realiteit van het rijk van de duisternis steeds meer gaan inzien’, maar ook de vergeving en de bevrijdende macht van de Heere.” De onderzoeker hoopt dat de ogen in de gezindte meer opengaan voor dit funeste verschijnsel dat steeds verder oprukt.

De jubilerende predikant vindt niet alleen het sola Scriptura (alleen de Schrift) van de Reformatie belangrijk, maar ook het tota Scriptura. „Laten we ons richten op de hele Schrift, die ook in nieuwe situaties ons de weg wijst, en daarbij bidden om de leiding van Gods Geest.”

Ds. Paul eindigt positief. „Laten we leren van de wereldwijde kerk, de krachten bundelen en ter harte nemen wat er staat in Efeze 3:18, 19: „Opdat u ten volle zou kunnen begrijpen, met alle heiligen, wat de breedte en lengte en diepte en hoogte is, en u de liefde van Christus zou kennen, die de kennis te boven gaat, opdat u vervuld zou worden tot heel de volheid van God.””

Levensloop prof. dr. M. J. Paul

Mart-Jan Paul werd op 13 maart 1955 geboren in Sliedrecht en bracht zijn jeugd door in Zoetermeer. Hij studeerde theologie in Leiden en combineerde vanaf 1977 verdergaande studie met docentschappen. Vanaf 1977 was hij twee jaar leraar op een middelbare school in Zoetermeer en daarna was hij tien jaar verbonden aan de Evangelische Hogeschool in Amersfoort. In 1988 promoveerde Paul op de studie ”Het archimedisch punt van de Pentateuchkritiek”.

In 1989 nam dr. Paul het beroep aan naar de hervormde gemeente van Aalburg. Daarna volgde Dirksland (1994-2001), waar hij niet alleen gemeente- maar ook ziekenhuispredikant was en zich bezighield met ontwikkelingen op medisch-ethisch gebied. In 2001 werd hij oudtestamenticus aan de Christelijke Hogeschool Ede. Een jaar later kwam daar het eindredacteurschap van de twaalfdelige Studiebijbel Oude Testament bij, waarvoor twee dagen per week beschikbaar waren. In datzelfde jaar werd hij deeltijdhoogleraar aan de Evangelische Theologische Faculteit in Leuven.

Zeer recent is prof. Paul benoemd tot adjunct-directeur van de Theologisch Hogeschool van de Gereformeerde Bond. Het is de bedoeling dat hij in mei 2015 prof. dr. J. Hoek als directeur zal opvolgen.

Prof. dr. Paul heeft diverse boeken op zijn naam staan, onder meer op het gebied van de theologie van het Oude Testament, occultisme en ziekenzalving.

Het echtpaar Paul woont in Ede. Het heeft vier kinderen en twee kleinkinderen.

Lees ook

Paul en Siebesma worden hoogleraar (Reformatorisch Dagblad, 02-04-2002)

Dr. M.J. Paul bij Studiebijbel (De Waarheidsvriend, 07-03-2002)

Bevestiging en intrede dr. M. J. Paul te Ede (De Waarheidsvriend, 06-12-2001)

Dr. M. J. Paul neemt afscheid van Dirksland (De Waarheidsvriend, 12-07-2001)

Dr. M. J. Paul wordt fulltime docent aan CHE (Reformatorisch Dagblad, 17-11-2000)

Bevestiging en intrede dr. M. J. Paul te Dirksland (De Waarheidsvriend, 19-05-1994)

Dr. M. J. Paul neemt afscheid van Aalburg (De Waarheidsvriend, 05-05-1994)

Intrede en bevestiging van kandidaat M. J. Paul te Aalburg (De Waarheidsvriend, 02-11-1989)

Principiële wissels duidelijk zichtbaar : Promotie M. J. Paul op Pentateuchkritiek (Reformatorisch Dagblad, 01-07-1988)

Promotie Paul: een aanval op de schriftkritiek in ‘t hol van de leeuw : Wetenschappelijke kritiek op historisch-kritische methode aan RU Leiden (Reformatorisch Dagblad, 25-06-1988)