CDA, VVD en LPF hebben met afgrijzen kennisgenomen van de constatering van de commissie-Blok dat de integratie van veel allochtonen in Nederland geheel of gedeeltelijk is geslaagd. De commissie noemt dat zelfs „een prestatie van formaat.”

Vooral de VVD is scherp in haar reactie. „De realiteitszin ontbreekt”, zegt Hirsi Ali, Tweede-Kamerlid en fractiegenote van commissievoorzitter Blok. „De commissie biedt geen oplossingen voor de grote problemen in het land.” Eerder al noemde Hirsi Ali de integratiekwestie het grote vraagstuk van deze eeuw.

Volgens LPF-kamerlid Nawijn zijn de conclusies van de commissie vooral „politiek correct.” Onderwerpen zoals moslimfundamentalisme en criminaliteit onder allochtone jongeren mist hij.

D66 en GroenLinks juichen toe dat de commissie de negatieve effecten van de grondwettelijke vrijheid van onderwijs (artikel 23) ter sprake brengt. De commissie vindt dat het grondwetsartikel de keuzevrijheid van ouders beperkt, omdat bijzondere scholen kinderen met een afwijkende godsdienst zouden mogen weren. Jammer vinden D66 en GroenLinks dat de commissie toch niet aan artikel 23 wil morrelen.

CDA-fractievoorzitter Verhagen daarentegen juicht toe dat artikel 23 met rust wordt gelaten. SGP-voorman Van der Vlies is er niet helemaal gerust op. Hij vindt de commissie op dit punt verwarrend. Het zou volgens hem op zijn plaats zijn geweest als de commissie had gezegd dat het bijzonder onderwijs in belangrijke mate bijdraagt aan de integratie.

Ook ChristenUnie-fractieleider Rouvoet is kritisch. Dat gemeenten met schoolbesturen bindende afspraken zouden moeten maken met scholen die eisen stellen op grond van hun identiteit, begrijpt hij niet. „De commissie zegt zelf dat het verschijnsel zwarte scholen niets te maken heeft met de identiteit van scholen.”

Minister Verdonk van Vreemdelingenzaken en Integratie heeft uit het rapport van de commissie-Blok niet echt nieuwe ideeën gehaald om de integratie te bevorderen. De aanbevelingen ziet zij meer „als handvatten die laten zien dat het kabinet op de goede weg is.”

PvdA’er Dijsselbloem spreekt van voorzichtig geformuleerde aanbevelingen en conclusies, „die aanscherping verdienen.” Hij vindt dat de politiek in samenwerking met de migranten zelf, scholen, woningcorporaties, geestelijk leiders en werkgevers snel met plannen moet komen die de tweedeling tegengaan.