Senator John Edwards uit North Carolina eindigde even verrassend als tweede met 32 procent. Daarmee liet hij oud-gouverneur van Vermont Howard Dean ver achter zich. Dean kreeg slechts 18 procent van de Democratische stemmen, waarmee hij in augustus tijdens de Democratische partijconventie in Boston kan rekenen op 7 van de 39 afgevaardigden van Iowa.

Dit was een duidelijke tegenvaller voor Dean, die tot voor enkele dagen volgens de opiniepeilingen aan kop lag in Iowa. Dean gaat echter onverdroten door naar New Hampshire, waar volgende week de eerste echte voorverkiezingen worden gehouden. In Iowa ging het namelijk niet om een verkiezing maar om zogeheten caucussen, oftewel besloten vergaderingen van Democratische partijleden. Die kwamen op tal van plaatsen bijeen, van sportzalen tot particuliere woningen.

Daar vormden zich groepen in verschillende hoeken van de vergaderruimte, waarna men elkaar probeerde te overtuigen van het gelijk van verschillende kandidaten. De groep die na een avond debatteren de meeste aanhang kreeg, werd als overwinnaar gemeld aan het partijhoofdkwartier in de hoofdstad van Iowa, Des Moines. Het gaat hier om een omstreden systeem dat volgens sommigen 200 jaar geleden goed functioneerde maar niet meer van deze tijd is. Verder wijst men erop dat de samenstelling van de bevolking van Iowa niet representatief is voor die van de hele VS.

Om deze reden sloegen oud-generaal Wesley Clark en senator Joseph Lieberman uit Connecticut de caucus in Iowa over. Zij concentreren zich op New Hampshire, waar Democraten en Republikeinen werkelijk naar de stembus moeten om zich uit te spreken over hun voorkeur voor een presidentskandidaat. Bij de Republikeinen staat de kandidatuur van president George Bush overigens al vast. Bij de Democraten wordt het team spelers nu al kleiner.

Dick Gephardt -prominent Democraat in het Huis van Afgevaardigden, waar hij de staat Missouri vertegenwoordigt- eindigde maandag in Iowa als vierde. Hij liet aan het eind van de avond doorschemeren de strijd niet voort te zetten. „Mijn campagne voor de arbeiders van Amerika eindigt misschien vanavond, maar onze gezamenlijke strijd eindigt nooit”, aldus Gephardt. Medewerkers zeiden dat hij heeft besloten zich uit de strijd terug te trekken. Dat geldt niet voor Howard Dean, die volgens de peilingen nog nummer één is in New Hampshire.

De caucus in Iowa is beslist niet van doorslaggevende betekenis voor de Democratische kandidatuur, maar de winnaar is wel verzekerd van nieuwe geldschieters en van extra belangstelling van de media. Dat brengt geld in het laatje dat nodig is om campagne te blijven voeren. Het is nog te vroeg om met enige mate van zekerheid een uitspraak te kunnen doen over de winnaar bij de Democraten. Half maart is dat waarschijnlijk duidelijker. Formeel worden de Democratische en de Republikeinse kandidaten plus de kandidaten voor het vice-presidentschap gekozen tijdens de partijconventies komende zomer. Daarna wordt er campagne gevoerd totdat de kiezers begin november hun uiteindelijke voorkeur uitspreken.