Hebben zij gelijk?

Absoluut. Als er één ding helder is, dan is het wel dat er de komende jaren fors minder geïndexeerd zal worden. Het is echter niet zo dat dit primair te wijten is aan de nieuwe regels voor pensioen­fondsen. De fondsen staan immers, na een opleving in de afgelopen twee jaar, momenteel met hun dekkingsgraden weer akelig dicht bij de gevarenzone. Nu de rente nog altijd verder wegzakt, lijkt het de komende tijd dus vooral de vraag is of ze nieuwe kortingen op de nominaal toegezegde pensioenen weten te ontlopen. Voor indexatie, het verhogen van de pensioenen voor de inflatie, zal in veel gevallen geen ruimte zijn. Laat staan voor het inlopen van achterstallige indexatie uit het recente verleden. Daarom bevreemdt de heisa over de strengere regels voor indexatie ook enigszins. Nu de rente nog altijd verder daalt, lijken fondsen en ouderen de komende periode eerder profijt te hebben van het tweede onderdeel van het pakket: namelijk dat ze tegenvallers over een langere periode mogen spreiden, wat kortingen beperkt.

Maar fondsen hebben toch meer geld in kas dan ooit?

Dat klopt en het is verleidelijk om, zoals PVV, SP en 50PLUS dus ook veelvuldig doen, eenzijdig te wijzen op de bezittingen van fondsen, die met een waarde van 1200 miljard euro inderdaad enorm zijn. Het probleem is echter dat de verplichtingen van die fondsen (de pensioenen van nu, maar vooral de pensioenen van straks) net zo hard zijn opgelopen. Dat komt door de ultralage marktrente waarmee die verplichtingen moeten worden berekend. Dat hakt er, naast de gestegen levensverwachting en ondanks de heel aardige rendementen op beleggingen, flink in bij de fondsen.

Dan verhogen we die rekenrente?

Die roep klinkt inderdaad al vele jaren in de pensioenpolder. Niet alleen partijen als SP, PVV en 50PLUS doen hieraan mee, ook CU en CDA suggereerden gisteren om fondsen met een wat hogere rente te laten rekenen. Dat leidt op papier direct tot een hogere dekkingsgraad, waarmee indexeren voor veel fondsen sneller dichterbij komt. Maar gratis geld bestaat niet. Een hogere dekkingsgraad bij dezelfde hoe­veelheid geld betekent dat er meer geld gaat naar de ouderen van nu, en dat betekent weer dat er minder overblijft voor jongere generaties. En die betalen relatief al meer geld voor minder pensioen.

Maar waarom daalt dan volgend jaar bij ABP de premie?

Dat is niet uit luxe, maar heeft te maken met een eerder aangenomen wet die het bedrag verlaagt dat belastingvrij aan pensioen mag worden gespaard. Omdat werknemers hierdoor minder opbouwen, kan ook de premie voor die opbouw omlaag. Al zal dit niet bij alle fondsen gebeuren.