Inmiddels zijn de gemeenteraden van het Zuid-Hollandse Leerdam en Zederik akkoord met het instellen van een nader onderzoek naar gemeentelijke herindeling. In Vianen (Utrecht) is op dit moment nog nét geen meerderheid voor een fusie, terwijl Lingewaal (Gelderland) voorlopig de voorkeur geeft aan zelfstandigheid.

De afgelopen weken bogen de gemeenteraden zich over de rapportages van Bureau Berenschot, dat –met inspraak van bevolking en instellingen– onderzoek deed naar de bestuurlijke toekomst van de vier gemeenten. Dat onderzoek volgde op het rapport van de commissie-Schutte dat in februari van dit jaar adviseerde om te komen tot één gemeente Vijfheerenlanden door een fusie van Leerdam, Vianen en Zederik, waarbij Lingewaal als vierde partner aan zou kunnen schuiven.

Aanleiding is het groeiende aantal taken waar gemeenten zich voor geplaatst zien. Die ontwikkeling zorgde onder meer in Zederik de afgelopen jaren voor een duidelijke omslag. Waar de overgrote meerderheid van de raad een paar jaar geleden nog inzette op zelfstandigheid, kozen coalitiepartijen CDA, SGP en VVD én oppositiepartij PvdA afgelopen maandag voor herindeling. Volgens de raadsmeerderheid is dat in de toekomst hét antwoord op de vraag hoe men die extra opgaven het best kan aanpakken. ChristenUnie en VKG pleitten voor intensieve ambtelijke samenwerking.

Interessant was de keuze van de Leerdamse raad. L.-2000 en SGP verzetten zich de afgelopen jaren nadrukkelijk tegen herindeling. Na de verkiezingen in het voorjaar kwamen beide partijen in het college terecht en het bestuurlijk pluche doet doorgaans vreemde dingen met eerdere standpunten. Donderdagavond liet L.-2000 weten dat het de eerdere bezwaren tegen een herindeling heeft laten varen. „Maar het is nog niet gedaan. Er kan nog veel misgaan”, voorziet fractieleider Gros, die het college ertoe opriep de burgers in het komende proces mee te laten praten.

De SGP bleef tegen. De fractie zag wel wat in een fusie met Zederik –onder meer vanwege de langdurige samenwerking– maar is nog niet toe aan een ‘verloving’ met Vianen, die door voorman De Visser werd omschreven als „een verkering buiten de vriendengroep.”

De SGP is bovendien bang dat identiteitsgebonden zaken, zoals de band van het gemeentebestuur met de plaatselijke kerken, verloren gaat. Een SGP-voorstel waarin werd uitgesproken dat de nieuwe fusiegemeente in ieder geval deel moet blijven uitmaken van de provincie Zuid-Holland vonden de andere fracties op dit moment voorbarig.

Vorige week was er in Vianen net geen meerderheid te vinden voor een herindeling met Zederik en Leerdam. De complete raad werd het wel eens over een nieuw onderzoek dat moet uitwijzen of Vianen niet gewoon zelfstandig kan blijven. Dat onderzoek moet nog dit jaar zijn afgerond.

Lingewaal wil zo lang mogelijk zelfstandig blijven. De raad pleit voor intensieve samenwerking.