Schröder voerde zelf de gesprekken met de winkeliers, die uiteindelijk om geloofsredenen afzagen van een plekje in de deze week geopende overdekte versmarkt in Rotterdam, waar de winkels verplicht zeven dagen per week open zijn.

Waarom die ‘zondagseis’?

„Zeker de laatste jaren is de trend dat mensen ook op zondag willen uitgaan en winkelen. Je kunt op die dag dus veel mensen op de been krijgen, met alle respect voor iedereen die een andere keuze maakt. We verhuren in totaal 96 units in de Markthal. Het is niet goed voor de aantrekkingskracht van je centrum als daarvan dan op zondag een flink aantal gesloten blijft. Daarom hebben we gezegd: alle winkels moeten iedere dag open zijn. Wie dat niet wil, krijgt hier geen toegang.”

Met die eis sluit u wel een specifieke groep ondernemers uit.

„Ja, en dat gaat me ook echt aan het hart. Ik heb heel goede gesprekken gevoerd met ondernemers die ik hier dolgraag had willen hebben. Persoonlijk had ik er ook geen enkel probleem mee gehad wanneer we voor hen een uitzondering hadden gemaakt. Twee of drie winkels op zondag dicht, dat was heus geen groot probleem geweest. Toch hebben we er als collectief voor gekozen om, ook in overleg met eigenaar Corio, dat uiteindelijk niet te doen vanwege de mogelijke precedentwerking. Als je ondernemers vanwege hun geloof toestaat om zondags dicht te blijven, dan zegt al snel weer een ander: als het hier dan toch blijkbaar niet zo streng is met die openingstijden, dan wil ik wel op maandag dichtblijven. En dat is uiteindelijk de dood in de pot voor de aantrekkingskracht van je winkelcentrum.”

Was het echt niet mogelijk om, onder strenge voorwaarden, toch enkele vergunningen te geven?

„In theorie wel, maar de angst was toch dat je je daarmee op glad ijs begeeft. Het probleem van de winkeliers met de zondagsopening kwam ook pas naar voren nadat er al met heel veel andere winkeliers afspraken waren gemaakt over de verplichte openstelling op alle dagen van de week van ’s morgens tot ’s avonds. Uiteindelijk hebben er minstens zo veel winkeliers afgezien van een plaatsje in de Markthal vanwege die eis om zeventig uur per week geopend te zijn, dan puur en alleen vanwege de zondag.”

Heeft u kennisgenomen van de opmerking van minister Kamp dat de Algemene wet gelijke behandeling dit soort eisen mogelijk verbiedt?

„Ik heb daar nog niet over nagedacht. Laten andere mensen daar maar een mening over vormen. Persoonlijk vind ik dat winkeliers volledig in vrijheid kunnen kiezen of ze wel of niet met onze voorwaarden akkoord gaan. Ik zou het daarom wel een probleem vinden als die wet ertoe leidt dat wij straks verplicht worden winkeliers op te nemen die op zondag gesloten willen blijven. De basis mag dan in dit geval de geloofsovertuiging zijn, maar het wordt dan toch moeilijker om niet ook andere wensen te honoreren. En dat heeft directe gevolgen voor de exploitatie van onze Markthal.”

Druk groeit op eerste dag van de week

Een van de christenondernemers die vanwege de strikte eis van zondagsopening geen plek konden krijgen in de Markthal Rotterdam is Bas van Ravenswaaij. Met zijn vanuit Veenendaal aangestuurde keten van groentewinkels, De Goudreinet, had hij aanvankelijk graag óók een ruimte in de overdekte versmarkt betrokken, stelt hij. „Maar zondags open, dat doen we met onze eigen winkels nergens”, zegt Van Ravenswaaij.

Wel merkt hij duidelijk de toenemende druk op de zondag als winkeldag. „Steeds vaker, zeker in nieuwe winkelcentra, wordt zondagsopening als eis gesteld. Bij het tekenen van contracten moet je ook goed wakker zijn om te voorkomen dat een voorwaarde die weliswaar nu nog niet geldt, straks toch komen kan als een meerderheid van de winkeliers daartoe besluit.”

Hoewel Van Ravenswaaij met zijn groentewinkels dus regelmatig kansen in nieuwe centra aan zich voorbij ziet gaan, is het nog niet zo ver gekomen dat hij met zijn bestaande winkels, via boetes of anderszins, tot zondagsopening is gedwongen. „Maar ik sluit niet uit dat zoiets komen gaat. De markt verandert echt op dit punt.”

De oproep van de SGP aan ondernemers om, met een beroep op de Algemene wet gelijke behandeling, bezwaar aan te tekenen tegen de eis tot zondagsopening, lijkt hem weinig zinvol. „Ik geloof eigenlijk niet dat je een kans maakt. En áls je al je recht zou halen, lost het nog niets op. Winkelcentra zoeken dan alsnog een andere huurder en geven dan bij je afwijzing gewoon een andere reden op.”