Dat stelde Wim Geerts, directeur-generaal politieke zaken op het ministerie van Buitenlandse Zaken, maandag tegen Tweede Kamerleden tijdens een briefing over de komende Nederlandse militaire missie in Irak.

IS is volgens hem een „terroristische organisatie die gruwelijkheden verricht in Irak en in Syrië, met sterk ontwrichtende gevolgen en met buitengewoon veel buitensporig en systematisch geweld”. IS is bovendien hoogstwaarschijnlijk verantwoordelijk voor zeer ernstige internationale misdrijven (tegen de menselijkheid, oorlogsmisdrijven en genocide), aldus Geerts. De dreiging van IS houdt volgens hem niet op bij de grenzen van Syrië en Irak, maar raakt ook Europa en Nederland.

Nederland stuurt zes F-16’s en twee reservetoestellen naar het Midden-Oosten. Met de gevechtsvliegtuigen, die in Irak doelen van IS gaan bombarderen, gaan 250 militairen mee. Nog eens 130 Nederlandse militairen gaan Iraakse en Koerdische militairen trainen.

De Nederlandse bijdrage is onderdeel van de internationale strijd tegen IS onder leiding van de Verenigde Staten. Intussen steunen 50 landen die Amerikaanse strategie, die volgens Geerts is gericht op de lange termijn. Daarbij heeft de Iraakse regering een grote verantwoordelijkheid om bestuurlijke en sociaal-economische hervormingen door te voeren.

Risico

De risico’s voor de Nederlandse militairen die aan de missie in Irak meedoen, zijn beperkt. Dat zei de Commandant der Strijdkrachten, generaal Tom Middendorp, maandag tegen Tweede Kamerleden die worden bijgepraat over de nieuwe missie.

De terreurorganisatie Islamitische Staat (IS) heeft enkele helikopters neergeschoten, vermoedelijk met lichte luchtverdedigingssystemen die ze in Syrië hebben buitgemaakt. De veiligheidsdiensten hebben nog geen zwaardere wapens waargenomen waarmee ze vliegtuigen op grotere hoogte, zoals F-16’s, kunnen neerhalen. Amerikaanse en Franse vliegtuigen hebben tijdens hun acties tot nu toe geen enkele hinder ondervonden, zei de hoogste militair.

Voor Nederlandse militaire trainers bestaat volgens hem een „beperkte kans” op ontvoering, incidentele aanslagen of dat ze betrokken raken bij andere incidenten. Maar ze trainen op beveiligde locaties en de verplaatsingen van de teams worden beperkt.

IS treft volgens Middendorp momenteel allerlei voorzorgsmaatregelen. Zo worden strijders en materieel verplaatst om de schade door de luchtaanvallen zoveel mogelijk te beperken. Daarmee beperken de aanvallen de bewegingsvrijheid van IS, aldus de generaal. „Dat betekent niet dat IS hier en daar niet het initiatief nog heeft”, zei hij. Maar al met al acht de militaire inlichtingendienst MIVD het onwaarschijnlijk dat IS steden als Arbil of Bagdad zal veroveren, aldus Middendorp.

De Nederlandse inzet is er volgens hem op gericht om te helpen bij het breken van de opmars en slagkracht van IS en Iraakse en Koerdische militairen in staat te stellen om IS verder terug te dringen. Logistieke eenheden gaan komende week naar de regio om de missie voor te bereiden. Ook militairen die in commandocentra komen te werken, gaan vast die kant op. Het is nog niet bekend vanaf welk vliegveld de Nederlandse F-16-gevechtsvliegtuigen gaan opereren. Defensie denkt aan Jordanië, maar daarover moet nog een besluit worden genomen.