Vrijdag is Rasmussens laatste werkdag bij het militaire bondgenootschap. Zijn opvolger, de Noor Jens Stoltenberg, gaat woensdag 1 oktober aan de slag.

Defensie-expert bij Clingendael Dick Zandee vindt de 61-jarige Rasmussen iemand die vaak voor de troepen uit liep en flink op de trommel sloeg voordat er formele beslissingen waren genomen. Als oud-premier voelde Rasmussen zich soms verheven boven de ministers of de ambassadeurs bij de NAVO. „Dat bevorderde de atmosfeer in ieder geval niet.” Maar Zandee erkent „dat het ook wel zijn rol is; de aanjager zijn”.

Zandee wijst op speeches van de NAVO-baas, die enkele dagen later door de Amerikaanse president Barack Obama praktisch woordelijk werden herhaald. „Dat is strategie! Kijken hoe de uitspraken vallen en hoe erop wordt gereageerd, voordat een NAVO-land die positie ook inneemt.”

Professor en defensiespecialist Alexander Mattelaer van de Vrije Universiteit Brussel herinnert zich nog de „relatieve chaos” die er binnen de NAVO was toen Rasmussen aantrad. Rasmussen volgde de Nederlander Jaap de Hoop Scheffer op in de zomer van 2009. Vooral over het dossier ‘Afghanistan’ leefde er bij de NAVO-landen veel onenigheid.

Rasmussen heeft dat weten te stroomlijnen en in goede banen weten te leiden, vindt Mattelaer. „Dat is zijn verdienste en daar moet hij krediet voor krijgen.” Onder zijn leiding is er een nieuwe strategie gekomen, stelt Mattelaer.

Rasmussen heeft er volgens de twee experts ook voor gezorgd dat de NAVO weer terug is naar haar kerntaken. „Onder hem is deze wellicht trage, maar zeer fundamentele koerswijziging ingezet. Dat debat heeft hij aangezwengeld”, zegt Mattelaer.

Dat vindt Zandee ook. Mede door de ontstane crisis in Oekraïne en de dreiging van Rusland. „De laatste jaren draaide het alleen om crisisbeheersing, nu is verdediging weer prioriteit nummer 1.”