„Neem de Bijbel en de wetenschap serieus”, betoogde Benno van den Toren, hoogleraar interculturele theologie aan de Protestantse Theologische Universiteit in Groningen, op het symposium dat vooral door ambtsdragers werd bezocht. „God is betrokken geweest bij het ontstaan van onze werkelijkheid, maar neem ook het evolutieproces serieus. Ik ben er wel van overtuigd dat Genesis 1 gelezen kan worden in relatie tot de evolutietheorie.”

Dat betekent volgens de hoogleraar dat de dood in het dierenrijk en in de mensheid „ingebakken” is in het systeem zoals God dat gemaakt heeft. „Hoe? Daar ben ik nog niet uit. Het kwaad is begonnen bij de zondeval; wat is kwaad? Zowel volgens Genesis als Romeinen is de dood een gevolg van de zonde. Wat doe ik daarmee in het licht van de evolutie die slechts kan plaatshebben door het doodgaan van levende wezens?”

Volgens Van der Toren is de dood als gevolg van de zonde daarom slechts een geestelijke dood, een gescheiden zijn van God; de lichamelijke dood moet er immers al zijn geweest om evolutie mogelijk te maken.

Ook Jitse van der Meer, emeritus hoogleraar biologie en wetenschapsfilosofie, hamerde erop dat de natuurwetenschappen serieus genomen moeten worden. Wat hem betreft kunnen christenen niet meer om de evolutietheorie heen. „God heeft Zijn schepping goed gemaakt; niet volmaakt, maar zoals Hij het goed vond: Gods bedoeling was goed; Hij wilde de mensheid verlossen en Adam en Eva leren door lijden.”

Dick Westerkamp, predikant van de Nederlands gereformeerde kerk te Houten, is echter niet onder de indruk van de wetenschappelijke stand van zaken rond de evolutietheorie. „De waarheid van vandaag is de leugen van morgen.”

Wat hem betreft wordt er vaker gepreekt over teksten die spreken over de schepping. „De eerste hoofdstukken van de Bijbel zijn cruciaal voor het verstaan van de rest van de Heilige Schrift. Schepping, zondeval en verlossing zijn het fundament voor een Bijbelse wereldbeschouwing.”

Vanuit een Bijbelse wereldbeschouwing is wetenschap bedrijven een opdracht. „Lees artikel 2 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis maar. Aan de basis van de moderne wetenschap stonden bijna allemaal praktiserende christenen. In de zestiende en de zeventiende eeuw was ruim 96 procent van de wetenschappers serieus betrokken bij het geloof”, aldus ds. Westerkamp.

„Wees dus niet bang voor de wetenschap. Wetenschappelijke ontdekkingen bewijzen temeer de grootheid van God. Neem een onderwerp als de big bang: die toont aan dat het universum een begin heeft. De uiterst nauwkeurige finetuning van de natuurconstanten in het heelal bewijzen dat ons heelal niet door toeval kan zijn ontstaan. Het bestaan van een menselijk bewustzijn bewijst dat dat geen resultaat is van evolutie: wie zegt mij anders dat wat ik denk waar is?” De predikant spoort de aanwezigen aan om in hun gemeente vragen over schepping en evolutie niet uit de weg te gaan.

Consensus

Daarbij komt dat het grote evolutieplaatje van de gemeenschappelijke afstamming niet bewezen is. De predikant zet daar grote vraagtekens bij.

Prof. Van der Meer gaat daar in de paneldiscussie tegen in. „Evolutie is de wetenschappelijke consensus van dit moment.” Ook prof. Van den Toren benadrukt dat de Bijbel, maar ook de wetenschap serieus moet worden genomen.

Ds. Westerkamp toont zich niet onder de indruk. „Ik koop niet veel voor wetenschappelijke consensus. Over tien jaar is het weer anders. Als ik de Bijbelse noties moet aanpassen omdat de wetenschap dat dicteert, raak ik mijn christelijk gehalte kwijt.”