Bij de verkiezingen groeiden de twee radicale partijen in Noord-Ierland. Aan protestantse kant was dat de Democratic Unionist Party (DUP) van ds. Ian Paisley. Aan de zijde van de katholieken groeide Sinn Fein, de politieke tak van het Ierse Republikeinse Leger (IRA).In de eerste Noord-Ierse regering na het herstel van het zelfbestuur in 1998 domineerden de gematigde protestantse en katholieke partijen. Maar zowel de Ulster Unionist Party (UUP) van de gematigde protestantse oud-premier David Trimble als de Social Democratic and Labour Party (SDLP) moest haar eerste plaats afstaan aan Sinn Fein en de DUP. De DUP won er door enkele overlopers vorige week nog drie zetels bij van de UUP. Paisley ligt met 33 zetels nu negen punten voor op zijn aartsrivaal Trimble, die maar 24 zetels overhoudt.

Een van de voorwaarden in het vredesakkoord uit 1998 was echter dat de regering zou worden gevormd door samenwerking van de twistende gemeenschappen. Noord-Ierland kan dus niet worden geregeerd door een coalitie van twee protestantse of twee katholieke partijen, maar alleen door een samenwerkingsverband waarin partijen van beide kleuren samen optrekken.

Sinn Fein is best bereid in de regering plaats te nemen. Na het vredesakkoord van 1998 heeft Sinn Fein ook ministers geleverd in de regering van premier Trimble. In alle publieke uitingen verzekert Sinn Fein de wereld ervan dat de partij verder wil op de ingeslagen weg naar vrede.

Het probleem zit aan de kant van de DUP. Paisley heeft zich steeds frontaal tegen het vredesakkoord opgesteld en eist daarom dat er een „eerlijke overeenstemmingâ€Â komt. Tegelijkertijd weigeren DUP-politici met mensen van Sinn Fein te overleggen, terwijl die gezien de verkiezingsuitslag de onvermijdelijke partner is. Paisley wil voorkomen dat er „opnieuw gewapende terroristenâ€Â in de regering komen. Op deze manier raakt men natuurlijk niet gemakkelijk tot een concreet regeerakkoord.

De afgelopen jaren leverde de DUP ook wel ministers, maar die bleven weg bij vergaderingen waar ook radicale katholieken waren. Enerzijds is die uiting van diepe weerzin begrijpelijk, want Sinn Fein neemt nauwelijks afstand van het katholieke geweld tegen protestanten. In het laatste nummer van het republikeinse nieuwsblad â€ÂAn Phoblachtâ€Â, dat onder meer door Sinn Fein wordt verspreid, staat bijvoorbeeld keurig de nieuwjaarsboodschap van de IRA, terwijl juist deze organisatie verantwoordelijk is voor het meeste bloedvergieten in Noord-Ierland. Anderzijds lieten DUP-ministers wel hun ambtenaren overleggen met medewerkers van hun Sinn Fein-collega’s, dus erg consequent voerden ze hun standpunt niet door.

Maar de DUP vormt niet alleen een blokkade in het overleg met Sinn Fein. De partij wil een totaal nieuw vredesakkoord en dat lijkt vooralsnog onmogelijk. Het is de vraag waar dat op moet uitlopen.

De DUP wil gebruikmaken van de formele herziening van het akkoord die wordt geboden. Vanaf 29 januari zullen de Britse en de Ierse regering met de Noord-Ierse partijen onderhandelen om te zien welke wensen kunnen worden gehonoreerd. De besprekingen mogen niet langer duren dan een maand, maar ach, wat is een maand in een politiek proces?

Sinn Fein heeft de afgelopen dagen gewaarschuwd dat de DUP geen kans mag krijgen het akkoord te „vernielenâ€Â, aldus het vooraanstaande partijlid Martin McGuinness. De Britse en de Ierse regering zouden daarom ook „over de hoofden van unionisten [en] alles afwijzende extremistenâ€Â heen moeten kijken.

Inmiddels heeft de DUP gereageerd op deze uitlatingen van Sinn Fein. Parlementslid Peter Weir zei verbaasd te zijn over „de twee maten en de hypocrisieâ€Â van de katholieke politici. In „toenemende hysterische uitbarstingenâ€Â beroept Sinn Fein zich op wens van de meerderheid van de bevolking ten gunste van het vredesakkoord, terwijl de katholieken de meerderheidsregel niet aanvaarden bij de besluitvorming in het parlement, omdat een van beide gemeenschappen dan gemakkelijk wordt overstemd. „Wat een onbeschaamde brutaliteitâ€Â, aldus Weir. De opvallend ruige stijl waarin de DUP de laatste maanden spreekt, lijkt ook niet bedoeld te zijn om het vertrouwen op te bouwen.

Intussen blijft de opschorting van het Noord-Ierse parlement van kracht. In oktober 2002 maakte de Britse regering vanwege een spionageschandaal een eind aan het zelfbestuur en trok zij die weer naar zich toe. De gedecentraliseerde regering wordt pas weer ingesteld als de Noord-Ierse politiek een stabiele coalitie weet te bereiken. Dus hoewel alle leden die in november zijn gekozen voor het Noord-Ierse parlement volgende week hun werkkamer mogen betrekken, zullen ze de eerste maanden nog weinig werk om handen hebben.