Het openbaar ministerie deelde maandag mee dat deze aanklacht tegen de 25-jarige Servische verdachte Mijailo Mijailovic aanhangig zal worden gemaakt.

Vorige week werd al duidelijk dat Mijailovic heeft bekend dat hij Lindh op 10 september in een groot Stockholms warenhuis heeft neergestoken. Ook de technische bewijsvoering lijkt, afgaande op de mededelingen van het OM, nauwelijks problemen op te zullen leveren.

Of Mijailovic inderdaad een kille moordenaar is die van tevoren goed heeft nagedacht over de aanslag, is daarentegen een stuk onduidelijker. Het nog korte, maar trieste levensverhaal van de Zweedse Serviër is er een van een maatschappelijke verliezer die zich steeds dieper in de ellende heeft gewerkt.

Dat de verdachte in de verhoren bovendien heeft beweerd tot de misdaad te zijn aangezet omdat Jezus hem daarom zou hebben gevraagd, onderstreept alleen maar dat hij mogelijk niet geheel toerekeningsvatbaar is.

Of de 25-jarige is een uitstekende acteur. Zijn levensloop wijst echter in een totaal andere richting. Politieke motieven voor de aanslag en complottheorieën zijn zo gezien weinig waarschijnlijk.

Volgens bekende feiten over de verdachte was er met Mijailovic tot zijn zeventiende niets bijzonders aan de hand. Na in Zweden te zijn geboren bracht hij zijn eerste schooljaren in het vaderland van zijn Servische ouders door, in het 20.000 inwoners tellende plaatsje Mladenovac, enkele tientallen kilometer ten zuiden van Belgrado.

Onderzoek van de Zweedse pers heeft opgeleverd dat Mijailovic een rustige en goede leerling was die zich afzijdig hield van vechtpartijen. Na zijn terugkeer in Zweden voor voortgezet onderwijs kwam de klad in het goede gedrag en wel vanwege de wanordelijke situatie waarin het gezin was terechtgekomen.

Mijailovic was 17 jaar toen hij voor het eerst in aanraking kwam met justitie, eveneens vanwege een steekpartij. Mijailovic’ vader was namelijk dronken en in razernij vervallen en zijn zoon zag geen andere uitweg dan via een gewapende aanval.

De vader liep aanzienlijke verwondingen op en Mijailovic werd veroordeeld tot maatschappelijke dienstverlening. Zijn psychische toestand werd er de jaren daarna allesbehalve beter op. Daarom werd hij diverse keren gedwongen psychiatrisch behandeld, terwijl hij tussendoor uiteenlopende baantjes had.

Het aantal misdrijven waarin hij verwikkeld raakte, nam toe. Zo werd hij beschuldigd van afpersing van een restauranthouder, hoewel hij uiteindelijk werd vrijgesproken. Wel werd hij later veroordeeld voor verboden wapenbezit en voor bedreiging.

Mijailovic vond zelf ook dat hij psychisch niet in orde was. Naar eigen zeggen en volgens getuigen raakte hij zwaar onder invloed van slaapmiddelen. In de verhoren vertelde hij verder dat hij vlak voor de dodelijke aanslag tevergeefs had verzocht om psychiatrische behandeling.

Na de moord werd er in Zweden ernstige kritiek geuit op de bezuinigingen die in de psychiatrische zorg zijn doorgevoerd. Het aantal gestoorden dat dakloos rondzwerft in de grote steden is daardoor de afgelopen jaren sterk gegroeid. Na de aanslag heeft de regering beleidsvoornemens op tafel gelegd om deze kwestie grondig aan te pakken.

Het gisteren door het openbaar ministerie aan de rechtbank in de Zweedse hoofdstad overlegde schriftelijke materiaal omvat 1120 bladzijden. Dit lijvige dossier is totstandgekomen sinds de aanhouding van Mijailovic op 24 september. Een andere, eerder aangehouden verdachte werd op vrije voeten gesteld.

De spanning over de vraag of het OM erin zou slagen het onderzoek van de zaak tot een goed einde te brengen, nam niettemin toe naarmate de tijd verstreek. Alom werd al gevreesd dat ook de moord op Anna Lindh als een onopgelost raadsel de geschiedenis in zou gaan, net als de moord op de Zweedse premier Olof Palme in februari 1986.

Tal van steeds extremere complottheorieën over deze moord steken op gezette tijden de kop op. Daarom is de opluchting over het feit dat Mijailovic heeft bekend buitengewoon groot. Premier Göran Persson stelde in een officiële verklaring dat duidelijkheid omtrent de dader en het verloop van de aanslag voor velen belangrijk is bij de rouwverwerking. „Ik ga ervan uit dat het een verhelderende en diepgaande rechtsgang zal worden. Dan kunnen we allemaal gemakkelijker de toekomst tegemoet gaan en verder gaan na wat zich heeft afgespeeld”, aldus Persson.

Voor de rechtszaak tegen Mijailovic zijn drie dagen uitgetrokken. Het vonnis zal op zijn vroegst over anderhalve maand worden uitgesproken.