Lausannebeweging veranderde kijk op zending
Het begon veertig jaar geleden met een groot congres in een Zwitserse stad. De Lausannebeweging verenigde evangelicale christenen wereldwijd in het zendingswerk en veranderde hun kijk op zending.
De aanzet tot de Lausannebeweging werd gegeven door Billy Graham. De bekende Amerikaanse evangelist wilde Bijbelgetrouwe christenen wereldwijd verenigen om zich gezamenlijk in te spannen om heel de wereld met het Evangelie te bereiken. Vanuit die motivatie gaf hij de aanzet tot vier internationale congressen over evangelisatie tussen 1966 en 1971. Graham voelde echter de behoefte aan een nog bredere bijeenkomst voor bezinning op de taak van zending in een snel veranderende wereld.
In 1974 kwam die bijeenkomst er. In juli van dat jaar kwamen 2700 deelnemers uit 105 verschillende landen bij elkaar in het Zwitserse Lausanne. Een belangrijk resultaat van het congres was een gezamenlijke verklaring van alle deelnemers, het Lausanne Covenant, bedoeld als een verbond met God en met elkaar. De Britse evangelicale voorman John Stott speelde bij het opstellen van dit document een belangrijke rol. Het Lausanne Covenant benadrukt het gezag van de Bijbel en de uniciteit van Christus.
Behalve een bevestiging van orthodoxe theologische standpunten bracht het Lausanne Covenant ook vernieuwende ideeën. Zo stelt de verklaring dat evangelisatie en sociale actie elkaar niet uitsluiten. Behalve bekering van persoonlijke zonde is er ook strijd nodig tegen structurele zonden in de samenleving. „De boodschap van het heil omvat tevens een boodschap van oordeel over iedere vorm van vervreemding, onderdrukking en discriminatie.”
De verklaring noemt de zendingstaak zeer urgent voor de kerk, omdat twee derde van de mensheid nog niet met het Evangelie is bereikt. „Wij schamen ons dat zovelen verwaarloosd werden.”
Een andere belangrijk uitvloeisel van Lausanne was het comité dat benoemd werd om het werk van het congres voor te zetten. Daarmee was de Lausannebeweging geboren. In de loop van veertig jaar heeft de Lausannebeweging tientallen internationale congressen belegd over tal van aspecten van zending. De onbetwiste hoogtepunten waren de twee vervolgbijeenkomsten op het congres in 1974 waarmee het allemaal begon.
Het tweede Lausannecongres voor Wereldevangelisatie in 1989 in Manilla trok 3000 deelnemers uit 170 verschillende landen. De slotverklaring, het Manilla Manifest, bevestigde de waarden van het Lausanne Covenant. Op het derde congres, in 2010 in Kaapstad met 4200 bezoekers uit 198 landen, waren niet-westerse deelnemers voor het eerst in de meerderheid. Het zorgvuldige voorbereide Cape Town Commitment bood een nieuwe doordenking van hoe het Evangelie effectief kan worden verkondigd.
Als organisatie is de Lausannebeweging klein gebleven. Ze heeft enkele betaalde stafwerkers in dienst, die ondersteund worden door vrijwilligers. De invloed is echter enorm. In een artikel over de theologie en invloed van de Lausannebeweging stelt de Amerikaanse evangelicale missioloog Timothy C. Tennent dat de christelijke zending door de Lausannebeweging van karakter is veranderd.
Als reactie op het liberale christendom gingen evangelicale christenen in de loop van de 20e eeuw zending steeds meer als tegengesteld zien aan sociale actie. Het ging om de redding van het individu, niet om verandering van de samenleving. Lausanne heeft een belangrijke rol gespeeld in het ombuigen van die ontwikkeling. Tegenwoordig krijgen thema’s zoals mensenhandel, armoede en zorg voor de schepping breed de aandacht onder christenen.
De Lausannebeweging werkte samenbindend onder Bijbelgetrouwe christenen wereldwijd. Niet-westerse christenen hebben nu veel nadrukkelijker een stem en invloed dan veertig jaar geleden. „Heel de kerk brengt heel het Evangelie aan heel de wereld”, zo luidt een slogan van Lausanne. De scherpe kantjes richting de Wereldraad van Kerken zijn er inmiddels af, contstateert Tennent. De beweging heeft geregelde contacten met kerken die in de Wereldraad zijn vertegenwoordigd.
De beweging heeft daarnaast een belangrijke bijdrage geleverd aan wat Tennent noemt „de belangrijkste missiologische doorbraak in de 20 eeuw”: het besef dat de zendingsopdracht betekent dat het Evangelie gebracht moet worden aan iedere etnische groep op aarde.
Theologische bezinning is vanaf het begin een kracht geweest van de Lausannebeweging, constateert Tennent. Hij signaleert dat de aandacht de laatste jaren meer gericht is op de praktijk van zending, soms ten koste van de theologische reflectie. De missioloog betreurt die tendens. „Om een krachtige invloed te blijven houden moeten de theologische basis van de beweging en de oproep tot grondige theologische bezinning op zending op de voorgrond blijven staan.”
Zie ook:
Koreaan Oh leider beweging van Lausanne, Reformatorisch Dagblad (7 februari 2013)
Rekenen voor de verspreiding van het Evangelie, Reformatorisch Dagblad (10 augustus 2011)
Oproep tot discipelschap en eenheid, Reformatorisch Dagblad (28 januari 2011)
Reformatorisch Dagblad, <a href=“http://{www.refdag.nl/dossiers/overzicht-dossiers/kerk-godsdienst/internationale-conferenties#subdossier_7_6754” rel=“external”>Dossier Kaapstad 2010
Lausanne II dwingt tot nadenken over eigen visie op evangelisatie, Reformatorisch Dagblad (22 juli 1989# <a href=“http://{refdag.digibron.nl/detail/643c6cb8b97aad4334c0ddadac9b3138/het-smeulende-vuur-van-lausanne/12” rel=“external”>http://refdag.digibron.nl/detail/407da664ae76e0329420d5277a7efe7d/lausanne-ii-dwingt-tot-nadenken-over-eigen-visie-op-evangelisatie/28})
Het smeulende vuur van Lausanne, Reformatorisch Dagblad (16 april 1999)
Evangelicals en het congres te Lausanne, Reformatorisch Dagblad (5 augustus 1974# <a href=“http://{refdag.digibron.nl/detail/2603144b2b6a6ea3ea5ae02518930324/beyerhaus-wil-tegenhanger-van-wereldraad-van-kerken/123” rel=“external”>http://refdag.digibron.nl/detail/0db0b3f52fe74738fddd0230909dc9da/evangelicals-en-het-congres-te-lausanne/199})
Beyerhaus wil tegenhanger van Wereldraad van Kerken, Reformatorisch Dagblad (24 juli 1974)
