Die begroting moet al over zo’n twee weken richting drukker, om daarna op Prinsjesdag te kunnen worden gepresenteerd. De tijd die rest wordt benut om de hoofdlijnen, die de regeringspartijen VVD en PvdA in april van dit jaar al op papier zetten met de constructieve oppositiepartijen D66, Chris­tenUnie en SGP, af te ronden.

Is het vooral een kwestie van puntjes op de i zetten?

„Over de grote lijnen waren we het in het voorjaar vrij snel eens. Maar de precieze invulling is dan soms nog best ingewikkeld. Daar komt bij dat deze onderhandelingsronde toch een speciale dynamiek heeft, met de ramp met de MH17 nog zo kort geleden en een kabinet dat daardoor nauwelijks vakantie heeft gehad.”

Volgens het kabinet is er ruimte voor lastenverlichting. Dat lijkt gemakkelijker onderhandelen dan vorig jaar, toen er 6 miljard euro extra moest worden bezuinigd.

„Het wordt in ieder geval minder pijnlijk en daarmee ook minder lastig. Maar om met zijn vijven een akkoord te sluiten blijft ingewikkeld. Ik heb er eens economische karteltheorie op nageslagen, en daaruit blijkt dat onderhandelingen met een kartel van vijf partijen of meer zeer moeilijk tot een goed einde zijn te brengen.”

Alle partijen willen lagere lasten op arbeid om banen te creëren. Hebben we het dan over lagere lasten voor werknemers óf voor werkgevers?

„Dat maakt per saldo voor het effect op de werkgelegenheid niet veel uit. Ik verwacht dat de lastenverlaging geheel neer zal slaan bij werknemers. Er ligt al een plan van VVD en PvdA voor een half miljard euro lastenverlichting voor de hogere en middengroepen. Het is cruciaal dat er ook lastenverlichting komt voor de inkomens daaronder. Zeker als je bedenkt wat die mensen de afgelopen periode op hun bordje hebben gehad. De ruimte is er. Die moet je dan ook benutten.”

Met de situatie in Oekraïne en de importbeperkingen vanuit Rusland zijn de ramingen met de nodige onzekerheid omgeven. Vergt dat niet juist behoedzaam begroten?

„Dat doen we ook. Voor volgend jaar wordt een tekort voorzien van 2,1 procent, dus ruim onder de Brusselse grens van 3 procent. En vergeet niet dat door alle hervormingen er structureel een overschot is. We hebben de financiën echt op orde gebracht. Maandag komt echter pas het totale plaatje op tafel. Als dan blijkt dat we nog wat meer geld nodig hebben, kan er wat de SGP betreft nog prima worden bespaard op bijvoorbeeld de bureaucratie bij de overheid. Ik kreeg vorige week een e-mail van een aannemer: zijn gemeente doet er een jaar over om te beslissen over een vergunning voor een nieuwbouwwoning. Van die gekkigheid moeten we af. Het kan niet zo zijn dat je als overheid aan de ene kant bezig bent om de bouwsector te stimuleren terwijl er aan de andere kant wordt afgeremd.”

Wat weegt voor uw partij het zwaarst: lastenverlichting of extra geld voor defensie?

„Allebei even zwaar. Ik kan me echt geen deal voorstellen zonder die twee elementen erin.”

Dat extra geld voor defensie, waar moet dat wat u betreft heen?

„Dat kan in personeel of in materieel. Wij pleiten voor dat laatste; helikopters, voertuigen voor de landmacht, maar ook ict waarmee een cyberaanslag kan worden gepareerd. Ik hoop dat ook voor het kabinet het na jarenlang bezuinigen op Defensie nu definitief tijd is voor een trendbreuk. De slagkracht van Defensie moet omhoog. Als het aan ons ligt, gaan we de komende jaren stap voor stap naar een verdubbeling van de huidige uitgaven. Pas dan voldoen we aan wat de NAVO van ons vraagt.”

Nieuwe ronde, nieuwe kansen

Minister Dijsselbloem van Financiën trapt maandag het overleg af met de coalitie plus de ”meest geliefde oppositiepartijen” over de begroting van 2015. Over een belangrijk deel zijn enkele maanden terug al deals gesloten. Omdat het Centraal Planbureau (CPB) deze week geen nieuwe macro-economische tegenvallers presenteerde, rest nu de afronding. De contouren van een begrotingsdeal zijn daarmee helder. Zo willen D66, CU en SGP een verlaging van de lasten op arbeid voor lagere inkomens, nadat de coalitie in mei al een lastenverlaging voor midden- en hogere inkomens had aangekondigd. De SGP zet daarnaast in op een impuls voor defensie en justitie. Op verzoek van D66 komt er een innovatiefonds dat wordt gefinancierd uit aardgasbaten. Enkele meevallers, onder meer in de zorg en bij de sociale zekerheid, bieden ruimte voor al deze wensen. Er zijn echter ook tegenvallers, zoals de huishoudtoeslag die toch niet door kan gaan en het kabinet opzadelt met een gat van 600 miljoen euro. Omdat het bruto binnenlands product (bbp) door een nieuwe rekenmethode groter is geworden, moet het kabinet ook meer uitgeven aan ontwikkelingshulp.