Brief Multatuli duikt op in België
In België is een tot nu toe onbekende brief van de schrijver Multatuli (1820-1887) opgedoken. De brief zat samen met twee handschriften in boeken die rond 1900 zijn gedrukt. Een man die de boeken van zijn grootvader had gekregen, stuitte op de papieren.
Volgens prof. Philip Vermoortel van het Multatuli Genootschap zijn het „zeker” originelen van de schrijver, die vooral bekend is geworden door zijn boek Max Havelaar.
In de brief uit 1869 vraagt Multatuli, pseudoniem voor Eduard Douwes Dekker, aan Julius Sabbe, leraar te Brugge, of „men mij nog gebruiken kan.” De schrijver, door zijn royale levensstijl en goklust geregeld in geldnood, hield in die jaren lezingen om wat bij te verdienen. Hij wilde een voordracht in Breda koppelen aan een optreden in Antwerpen en in Gent.
Sabbe, die een voorstander van hereniging van Vlaanderen en Nederland was en van oorsprong uit Gent kwam, regelde de lezing. Het werd een groot succes: volgens de Gazette van Gent werd Multatuli meerdere keren „door bewonderingsteekenen” onderbroken.
De twee handschriften van de schrijver, die in hetzelfde pakket zijn aangetroffen, stammen uit 1874. Dat is opmerkelijk, omdat Multatuli na 1869 niet meer in België is gesignaleerd. De manuscripten lijken sterk op later werk van de schrijver.
In een binnenkort te verschijnen uitgave van het tijdschrift Over Multatuli komt Vermoortel met meer details over de vondst. Voor Multatuli-vorsers is volgens de neerlandicus van belang dat er geen andere manuscripten beschikbaar zijn van publicaties uit de latere periode van de schrijver. In de handschriften staan nauwelijks doorhalingen.
„Het blijft hoe dan ook fascinerend om te zien hoe trefzeker Multatuli zijn pen wist te hanteren. De handschriften geven weinig blijk van aarzeling of herformulering. Hij schreef zijn teksten blijkbaar zoals Mozart zijn symfonieën”, schrijft Vermoortel.