Rus Strelkov reist van conflict naar conflict
DONETSK (ANP). Igor Girkin, alias Igor Strelkov, is donderdag opgestapt als minister van Defensie van de zelfverklaarde ‘Volksrepubliek Donetsk’. Hij raakte bekend als de rebellencommandant in Oost-Oekraïne die een triomfantelijk bericht de wereld instuurde nadat het toestel van Malaysia Airlines was neergestort. Bij het juridische onderzoek naar het vermoedelijke neerschieten van het passagiersvliegtuig vol Nederlanders komt men mogelijk ook bij Girkin uit.
De Moskoviet heeft een lange staat van dienst in conflicten waar Rusland bij betrokken was. Girkin (vermoedelijk geboren in 1970) kan met recht een schimmig figuur worden genoemd. Ook staat vast dat hij bij de Russische veiligheidsdienst FSB heeft gewerkt, de opvolger van de beruchte KGB. Voordat Girkin dit jaar opdook op de uiteindelijk door de Russen geannexeerde Krim en later in Oost-Oekraïne, was hij actief in Bosnië, Transnistrië en Tsjetsjenië.
Girkin vroeg Rusland in mei om militaire steun „wegens de genocide tegen de bevolking van Donetsk door de junta in Kiev”. Kiev en westerse bondgenoten zien hem als het levende bewijs dat Moskou achter de opstand in Oost-Oekraïne zit. De Europese Unie heeft hem als Igor Strelkov op de sanctielijst geplaatst, maar zonder geboortedatum.
Human Rights Watch-onderzoekster Rachel Denber beschrijft ‘Strelkov’ of ‘Strelok’ (schutter) als een Russische ultranationalist die graag historische veldslagen naspeelt en hoopt dat Rusland weer een wereldmacht wordt. Ze merkte Girkin voor het eerst eind april op, toen hij betrokken was bij de verovering van de stad Slovjansk. In de zelfuitgeroepen ‘Volksrepubliek Donetsk’ stond hij aan de zijde van de deze week eveneens afgetreden ‘premier’ Aleksandr Borodaj, een andere Russische ultranationalist.
Volgens Denber stelde Girkin een „barbaars militair regime” in in het rebellengebied. Zo heeft hij opdrachten voor executies getekend. Ook zat hij achter ontvoeringen en was hij betrokken bij „verschrikkelijk geweld”, dat was bedoeld om de Oekraïense presidentsverkiezingen op 25 mei te dwarsbomen.
Volgens Denber staat niet vast dat Girkin werd aangestuurd door Moskou. „Maar dat Moskou invloed heeft, is wel zeker”, aldus Denber.