Waarom is het vaccin dat nu wordt toegediend aan ebolapatiënten, experimenteel?

„Nadat een medicijn gemaakt is en op proefdieren is getest, moet het nog op mensen worden getest in drie zogeheten klinische testfases. Het middel wordt eerst in heel kleine doses getest op gezonde vrijwilligers. Dan moet onder meer blijken of een middel veilig is. In de volgende fase krijgen enkele zieke mensen het geneesmiddel. In de laatste fase proberen grote groepen mensen met de betreffende aandoening het middel uit. Het hele ontwikkelingsproces van een medicijn duurt gemiddeld 12 jaar en de klinische tests nemen zo’n 6 jaar in beslag. Dit ebolamedicijn heeft geen van de drie testfases doorlopen.”

Is het uniek dat medicijnen ongetest worden aangeboden?

„Voor zover ik weet, is dit nog nooit eerder gebeurd. Maar we hebben hier dan ook te maken met een bijzondere situatie.Het is echt een noodgreep, een laatste strohalm voor patiënten.”

Schept dit een precedent, denkt u?

„Het kan voor geneesmiddelenfabrikanten gevaarlijk zijn om medicijnen in de experimentele fase in te zetten. Stel dat alle patiënten slecht reageren op het middel, dan kan de fabrikant het direct weggooien. In feite wordt het ebolamedicijn nu ingezet in een ongecontroleerde situatie, er is geen zicht op de effecten op de lange termijn. Ik verwacht ook dat dit middel alsnog alle testfases zal doorlopen en het is ook mogelijk dat het dan de eindronde niet haalt.”

Waarom is de uitspraak van de WHO over de inzet van dit experimentele middel zo belangrijk?

„Dat de WHO nu met een uitspraak komt, is heel bijzonder want er woedt al jaren een discussie over de vraag of de ontwikkeling van een medicijn zo lang moet duren. Zo zou onder meer de laatste testfase korter kunnen. Als het inzetten van dit ebolamedicijn goed uitpakt, dan zullen organisaties die zich sterk maken voor het eerder beschikbaar stellen van medicijnen, dit gebruiken om hun doel te onderstrepen.”