Barneveldse rotonde na twee uur ontdaan van kruisen
BARNEVELD. Een rotonde vol houten kruisen, met daarop de namen van kerken in Barneveld. De kunstenaars Joost van Veldhuizen en Stein Frayman wilden daarmee aandacht vragen voor de kerkelijke verdeeldheid in de Veluwse plaats. Tot de gemeente ingreep: kort na de plaatsing van het kunstwerk werd het vrijdagavond ontmanteld.
Van Veldhuizen, meubelontwerper van beroep, adopteerde de rotonde aan de Burgemeester Labreelaan in Barneveld vijf jaar geleden. Met toestemming van de gemeente plaatste hij er een kunstwerk, de ”Hanenkam”. Het bestaat uit houten balken die schuin uit de grond steken. Over het uiterlijk van het kunstwerk én de periode dat het er mag staan –tot 10 augustus– werd een contract opgesteld.
De aanpassing die Van Veldhuizen met zijn collega Stein Frayman vrijdag toepaste, was het plaatsen van dwarsbalken. Daardoor stond de rotonde ineens vol met kruisen. Op elke dwarsbalk prijkte de naam van een van de Barneveldse kerken. Bovendien werd op een bord de titel van het aangepaste kunstwerk vermeld: ”Kerkhof”.
„We kregen meteen kritiek”, zegt Van Veldhuizen vanuit zijn atelier in Radio Kootwijk. „Omstanders dachten dat we de kerk dood wilden verklaren.” Het duo probeerde duidelijk te maken „dat het gaat om de verdeeldheid tussen kerken.” Toch ontstond er een ietwat gespannen sfeer, zegt Van Veldhuizen. „Het was niet onze bedoeling om te provoceren, maar om een discussie op gang te brengen over kerkelijke verdeeldheid.”
Wat dat laatste betreft is de actie geslaagd, concludeert Van Veldhuizen. „Er is een gesprek op gang gekomen over wat je in het openbaar mag uiten over kerkelijke verdeeldheid. Ook al heeft het kunstwerk er maar twee uur gestaan.”
Medewerkers van de gemeente hebben de aanpassing aan de ”Hanenkam” vrijdagavond ongedaan gemaakt, aldus woordvoerder Bertil Rebel van de gemeente Barneveld tegenover Omroep Gelderland. Hij stelt dat de gemeente signalen uit de buurt kreeg dat het kunstwerk door onbekenden was aangepast. Volgens Rebel zijn de dwarsbalken mede weggehaald vanwege het karakter van de aanpassing. „Als je het hebt over kerkhoven en kerken, dan gaat het om plekken waar mensen afscheid nemen, waar verdriet is. Dat vinden we op gespannen voet staan om dat in de openbare ruimte op deze manier, buiten de contractafspraken om, toe te voegen aan een kunstwerk.”
Rebel vindt niet dat de gemeente eerst met Van Veldhuizen contact had moeten opnemen over het verwijderen van de dwarsbalken. „We hebben van de kunstenaar vooraf ook geen telefoontje gehad. Met hem is er een afspraak over de inrichting van de rotonde. We rekenen dan niet op toevoegingen, en zeker niet in deze mate.”
Van Veldhuizen beraadt zich op een reactie richting de gemeente. „Mijn kunstwerk is zonder overleg aangepast, bovendien zijn er spullen van mij weggenomen.” Desalniettemin doet hij waarschijnlijk geen aangifte. „Vrijdag verwijder ik de rest van het kunstwerk, omdat de contractperiode ten einde loopt. Aangifte doen leidt alleen maar af van het doel.”
De gemeente Barneveld is bereid om de verwijderde delen van het kunstwerk te overhandigen, aldus Rebel. „We hebben de materialen bewaard en zullen met Van Veldhuizen en Frayman overleggen hoe we deze teruggeven.”