Zodra de lokaaldeur in de Jacobus Fruytier Scholengemeenschap in Apeldoorn dicht is, is er geen woord Nederlands meer bij. „May I have your attention!” verzoekt docent W. A. Driessen. Maar ook onderling beperken de leerlingen zich tot het Engels: „Keep your mouth shut!”

”Christenen en de Europese Unie”, is het thema vandaag. Buiten regent het katten en honden –om in stijl te blijven–, maar daar hebben de leerlingen geen oog voor. De verhouding tussen Europees Parlement, Europese Commissie en Raad van Ministers vraagt de aandacht.

Videobeelden van Naghmeh Abedini verschijnen op het scherm. Haar man Saeed is een Iraans-Amerikaanse voorganger die in Iran is veroordeeld tot acht jaar celstraf. Toen hij interne bloedingen had, kreeg hij nauwelijks medische zorg. Jubilee Campaign zet zich voor hem in, en de directeur kwam over uit Engeland om de leerlingen van de Fruytierschool te vertellen over zijn inzet voor verdrukte religieuze minderheden.

De leerlingen bespreken het videofragment en bestuderen dan de motie die SGP’er Belder in het Europees Parlement indiende. Belder bepleitte Abedini’s vrijlating en sprak grote bezorgdheid uit over het gebrek aan godsdienstvrijheid in verschillende landen. Opnieuw komt de verhouding tussen de verschillende organen aan de orde: welke actie verlangt het EP van de Europese Commissie en de Raad van Ministers?

Ambassadeur

Het is de afronding van een jaar European studies, zegt Driessen, die het vak voor het eerst gaf. Aan het begin van het schooljaar kwam de culturele diversiteit in Europa aan de orde. Daarna werden politiek en bestuur behandeld, en de internationale samenwerking.

Elke leerling werd tot ambassadeur van een bepaald land benoemd en presenteerde dat land bij de onderwerpen die aan de orde kwamen. Over de thema’s landbouw en immigratie gingen ze met elkaar in debat, als waren ze een klein Europees Parlement. De belangen van de verschillende landen werden vurig verdedigd, en er werden coalities gevormd en compromissen gesloten.

De klas deed de Europese verkiezingen na en analyseerde EP-debatten. Het leidde tot grote betrokkenheid. „De klas was verontwaardigd over de lage opkomst bij de verkiezingen in mei.”

Behalve op de leerstof die vanuit het Europees Platform is aangereikt, concentreert de Fruytierschool zich op de vraag hoe je als christen(jongere) in Europa moet staan. „Kritisch én positief”, vatten Driessen en drs. H. F. van Sorge –teamleider van het tweetalig onderwijs (tto)– samen. „We bespreken de kritische kanttekeningen die er, ook vanuit christelijke kring, bij het streven naar Europese eenwording worden geplaatst. Anderzijds is er de positieve kant dat er mede door de toegenomen samenwerking nu al bijna zeventig jaar vrede in een groot deel van Europa is. Daarmee doe je recht aan de grondleggers van de Europese Unie. Het is overigens verrassend hoe er in de beginfase nadrukkelijk naar de christelijke wortels van Europa werd verwezen. Later is de seculiere stroming helaas gegroeid, en dat versterkt onze kritische houding.”

Internationaal

De Jacobus Fruytier Scholengemeenschap was in 2008 de eerste school in Nederland die het vak European studies invoerde. In de brugklas, één uur per week.

Het vak maakt deel uit van het tweetalig onderwijs waarmee de school in 2002 begon en waar inmiddels meer dan de helft van de vwo-leerlingen voor kiest. Om aan de criteria van het Europees Platform te voldoen, moet van het totale aantal lessen de helft in het Engels worden gegeven, zegt directeur havo/lyceum/tto drs. H. Westerink. In de onderbouw is dat meer dan de helft, in de bovenbouw een derde, omdat er dan een Nederlandstalig examen wordt voorbereid.

Een ander criterium is dat er ruime aandacht aan Europese en internationale oriëntatie wordt besteed. In de brugklas gebeurt dat onder meer via het vak European studies. Dat bereidt ook voor op de internationale contacten in volgende jaren: in klas 2 gaan de leerlingen naar partnerscholen in Engeland, in klas 3 komen de leerlingen van die scholen naar de Fruytier en in klas 5 gaan de tto-leerlingen van de Fruytier op stage in een Engelstalig land, waar ook ter wereld. „Die internationale oriëntatie is hard nodig, als voorbereiding op de huidige samenleving.”

De tijd dat de eerste buitenlandervaring van middelbare scholieren bestond uit een eendaags uitstapje naar Brugge in de vierde klas is allang voorbij.

Dit is de derde aflevering in een serie over bijzondere vakken in het voortgezet onderwijs. Volgende week dinsdag deel 4.

Tweetalig onderwijs

Meer dan een derde van de vwo-leerlingen op de Jacobus Fruytier Scholengemeenschap in Apeldoorn kiest inmiddels voor tweetalig onderwijs (tto). Vanaf het begin van de brugklas is Engels bij een groot aantal vakken de voertaal. Tot de herfstvakantie valt er soms nog eens een Nederlands woord, daarna moet de omschakeling volledig zijn.

Het is een van de methoden waarmee de reformatorische scholen in de achterliggende jaren hun achterstand op het gebied van het Engels gedeeltelijk hebben weggewerkt.

Tto wordt alleen nog op de hoofdvestiging in Apeldoorn gegeven: het bleek niet haalbaar om op de kleinere nevenvestigingen in Rijssen en Uddel voldoende gekwalificeerde docenten in te zetten. Daarom is er op die locaties gekozen voor versterkt taalonderwijs (vto), waarbij in de onderbouw enkele vakken in het Engels worden gegeven. De tto-docenten van de Fruytierschool dienen het certificaat Cambridge Proficiency te behalen, wat ook vereist is voor een tweedegraadsbevoegdheid voor het vak Engels.

„Invoering van tto op de havo blijkt op veel scholen niet zo succesvol”, zegt directeur drs. H. Westerink. „Wij behandelen er dan ook alleen bepaalde onderdelen in het Engels, en doen dat inmiddels ook op het vmbo.”

Martha van de Riet

Woonplaats? „Apeldoorn.”

Waarom heb je voor tto gekozen? „Engels is belangrijk voor je studies. En voor het communiceren met mensen uit andere landen.”

Wat vind je van het vak European studies? „Het is vaak interessant. Het is belangrijk dat je iets van de EU weet, en wat het met Nederland te maken heeft.”

Wat heb je bij dit vak met name geleerd? „Je leert wat de partijen in Europa doen. En je leert debatteren. Je presenteert een land.”

Ben je weleens in een Engelstalig land geweest? „Tot m’n zevende heb ik in Engeland gewoond. En we zijn in Amerika op vakantie geweest.”

Martien van Hengel

Woonplaats? „Ugchelen.”

Waarom heb je voor tto gekozen? „Ik heb familie in Canada. Engels is een wereldtaal; belangrijk voor je latere baan.”

Wat vind je van het vak European studies? „Leerzaam. De Europese Unie wordt in de toekomst steeds belangrijker. Er zijn discussies in de Tweede Kamer over een Europees leger en Europese belastingen.”

Wat heb je bij dit vak met name geleerd? „Nieuwe namen van mensen, en wat de onderdelen van de EU zijn. En laws, eh… wetten.”

Ben je weleens in een Engelstalig land geweest? „In Canada en de Verenigde Staten. En een keer in Engeland, maar toen was ik nog klein; daar weet ik bijna niets meer van.”