In broederlijkheid ontmoeten ze elkaar in de woning van ds. Wallet in Schoonre­woerd. In het verleden blijken opeens herinneringen te liggen: „Díé was een neef van die.” En: „Zíj moest oom zeggen tegen een broer van mijn moeder.” „Ik heb je nog ontmoet bij de begrafenis van je oom Aart in Zeist.” En: „Ken je díé ook nog? Die was ouderling in Veenendaal.”

Preken is hun liefste werk. Hoewel, zegt ds. Wallet: „Je kunt soms duizend doden sterven. Wie is tot deze dingen bekwaam?”

Ds. Verweij: „Maar preken is ook een medicijn. Als de geest in de raderen is, dan is de preekstoel een houten dokter.”

Ds. Wallet: „Ik was er ooit eens zo naar aan toe, op zaterdagavond, dat de kinderen zeiden: „Pa, dat wordt niks morgen. Zeg ’t maar af.” Ik had geen stem, een beetje koorts, maar ziedaar, op zondagmorgen was de kansel als een medicijnkast vol met goede spullen.”

Ze weten het beiden uit ondervinding: „Als predikant ben je toch zó afhankelijk van de hulp van Zijn Geest. Het moet iedere keer weer geschonken worden.”

Ds. Verweij: „Zonder Mij kunt gij niets doen. Ook niet preken. Wie klimt de berg des Heeren op? Dat is een beschamende tekst. Maar als de schuren van de meerdere Jozef opengaan, is er zo’n volheid dat je als nietige dominee er alleen maar iets van kunt stamelen.”

Bakkersmand

Aart Wallet werd in 1939 geboren in Veenendaal. Hij werd bakker en zou de winkel van zijn vader aan de Mulderslaan overnemen. Kerkelijk werd hij gebakerd onder de prediking van ds. R. Kok. Nog steeds wil hij geen kwaad woord over deze predikant horen. „Kok was mijn voorbeeld, zoals hij over de belofte preekte, zo moest het, meende ik. Als kind was ik er al van onder de indruk, vooral als hij toekwam aan het einde van de preek. Dan kon hij zo gunnend zijn. Achteraf bezien denk ik weleens dat er in Veenendaal toen iets plaatshad wat leek op een kleine opwekking.”

Ds. Verweij: „Ds. Kok was zó gunnend dat hij daarin ook weleens wat over de streep ging. Dat heeft hij naderhand ook erkend. Maar het is een volmaakt man die niet in woorden struikelt.”

Ds. Wallet: „Hoe werkte de Heere in mijn leven? In mijn jonge jaren hoorde ik een preek over de reinen van hart. Daarin werden de kenmerken verwoord. En ik dacht: „Hé, wat een wonder, dan mag ik er ook bij horen.” Ik legde belijdenis van het geloof af, nam deel aan het heilig avondmaal. En toch kwam ik met alles in het donker terecht. Dat heeft wel even geduurd. Ik dacht: Hoe moet het toch, hoe wordt het weer licht? Dan liep ik met mijn bakkersmand op de straten van Veenendaal te bidden om licht, waarop de Heere met kracht overkwam: „Ik zal Zelf je leidsman wezen.” In de lijdenstijd werd Christus als de Borg aan mij geopenbaard. Het was alsof ik het lijdensevangelie nog nooit had gehoord. Ik leerde dat ik niet op de kenmerken moest bouwen, maar op Christus.”

Ds. Verweij: „Het preken van de kenmerken kan nuttig zijn, maar een mens kan er ook rijk en verrijkt mee worden, en menen dat het zonder Christus ook wel goed komt. Daar moet Hij dus Zelf aan te pas komen.”

Dorsvloer

Johan Verweij werd in 1937 geboren in Den Haag. Hij volgde de studierichting elektrotechniek en radartechniek en werd op 19-jarige leeftijd beroepsmilitair. „In die tijd heb ik alles in het werk gesteld om de Heere te ontlopen. Toen ik 23 was, heeft Hij me stilgezet onder een preek over Mattheüs 3, de zuivering van de dorsvloer. Als kaf kwam ik uit de kerk. Toen is de strijd begonnen tussen licht en duisternis, tussen zonde en genade.”

Beide predikanten hebben een vrijmoedig karakter. Ds. Verweij: „Op straat mag iedereen van mij weten hoe goed het is om de Heere te dienen. Als je zelf hebt ondervonden hoe goed God is voor een slecht mens, dan wil je dat aan iedereen laten weten.”

Ds. Wallet: „Ik heb er nog steeds gemak van dat ik vroeger met brood langs de deuren ging. Toen heb ik geleerd met mensen om te gaan. Vroeger bracht ik brood rond, ik heb het trouwens nog gebracht bij ds. F. Mallan, in zijn pastorie in Veenendaal. Nu mag ik het levende Brood brengen. Dat geeft gepaste vrijmoedigheid.”

Wat ze ook gemeen hebben, is dat een gesprek niet te veel over koetjes en kalfjes moet gaan. Ds. Wallet: „Ik kan niet zo goed over auto’s of over vakanties praten. En hobby’s heb ik niet. Mijn lief­hebberij is de arbeid in Gods Koninkrijk. Ik weet gewoon niets beters te doen dan dat. Ik loop graag even over de markt en praat dan met deze of met gene. Ook over het ene nodige, dat gekend moet worden op reis naar de eeuwigheid. Al het andere doet er niet zo toe. En als ik op vakantie ga, wil ik daar zondags kunnen preken, want anders ga ik niet eens.”

Een derde punt waarin ze overeenstemmen, is dat voor hen de kerkmuren laag zijn. Ds. Wallet: „Ik voel mij een vriend en een metgezel van allen die Zijn Naam ootmoedig vrezen.”

Ds. Verweij: „Graag zeg ik het je na. Maar ja, je houdt toch ook van je eigen kerk, met alle gebreken die er zijn. In de Gereformeerde Gemeenten is niets volmaakt, maar de Heere maakt met ons nog steeds bemoeienissen.”

Ds. Wallet: „Ik was het hartelijk eens met de boetedag die jullie een poosje geleden hadden uitgeschreven. Ik heb die zondag in Ameide in de prediking en in de gebeden daar inhoud aan gegeven, zoals trouwens verschillende van mijn collega’s.”

Ds. Verweij: „Vrijwel elke zondag is het mijn ambtelijk gebed of de Heere bijeen wil brengen wat in waarheid bijeen hoort. Eenheid wordt vaak door allerlei bijkomstig­heden belemmerd.”

Ds. Wallet: „Ik zie om me heen dat jongeren ruimhartiger dan ouderen naar andere kerken kijken. Dat komt natuurlijk ook door het reformatorisch onderwijs, waar ze jongelui uit andere kerken ontmoeten.”

Ds. Verweij nam graag zitting in allerlei deputaatschappen en werkgroepen. „Ik heb altijd hartelijk meegewerkt. Misschien omdat ik in mijn hart wel een beetje een bestuurder ben.”

Ds. Wallet: „Ik niet! Al ben ik er nooit voor weggelopen. Het had niet mijn voorkeur. Mijn werk lag in de gemeente en het pastoraat had mijn hart.”

In vier dorpsgemeenten vond ds. Wallet zijn arbeidsveld: Ouderkerk aan de Amstel, Sliedrecht, Leerdam en Naarden. Ds. Verweij diende zes grote gemeenten: Hendrik-Ido-Ambacht, Ridderkerk, Amersfoort, Rijssen-Zuid, Tricht-Geldermalsen en Yerseke. „Grote gemeenten heb ik niet gezocht”, zegt ds. Verweij. „In het beroepingswerk was het altijd: als de Heere losmaakt en zendt, dan ga ik.”

Ik hoefde nooit in grote gemeenten te zijn, zegt ds. Wallet. „Er waren wel grote gemeenten die mij beriepen, maar ik hoefde er niet heen.”

Beide predikanten werkten in een tijd waarin de kerkelijke neergang zich steeds duidelijker heeft afgetekend. Vast frustrerend?

Ds. Wallet: „Dat is niet het goede woord. Ik heb al die jaren ver­kondigd Jezus Christus en Dien gekruisigd, in voor- en tegenspoed. Zolang de zon en de maan aan de hemel staan, zal God er toebrengen tot de schare die eenmaal zalig wordt. Maar kerkverlating heb ik altijd wel een erg ver­drietige zaak gevonden.”

Ds. Verweij: „We moeten in het Koninkrijk van God niet rekenen met de cijfers en niet te rade gaan bij rapporten van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Want God regeert. Hoe eindigt Psalm 22? Zij komen aan, door ’t Goddelijk licht geleid…”

Prompt vult ds. Wallet aan: 
„…om ’t nakroost, dat de Heere wordt toebereid, te melden het heil van Zijn gerechtigheid, en grote daden.” Hij tuurt naar een onzichtbaar punt in de verte, knikt heftig, en zegt: „En daarom is het niet uitzichtloos.”

Boosdoener

Beiden zijn gekomen in de avond van het leven. Is er uitzien naar wat nog komt? Ds. Wallet: „Ik zou niet graag willen blijven wie ik ben. Altijd die smet der zonde! Met Paulus verlang ik ernaar om ontbonden te worden en bij Christus te wezen, dat is mij zeer verreweg het beste.”

En dan verlost te worden van de grootste boosdoener die er op aarde rondloopt, dat monster van ongerechtigheid, zegt ds. Verweij. „Want dat ben ik.”

zomerserie Emeriti in gesprek

Vierdelige serie waarin twee emeritus predikanten uit verschillende kerkverbanden met elkaar in gesprek gaan. Volgende week donderdag deel 2: ds. W. Chr. Hovius en ds. W. van ’t Spijker.

Ds. Verweij en ds. Wallet

J. W. Verweij werd op 12 april 1937 geboren in Den Haag. Na zijn studie aan de Theologische School van de Gereformeerde Gemeenten te Rotterdam diende hij zes gemeenten: Hendrik-Ido-Ambacht (1971), Ridderkerk (1980), Amersfoort (1986), Rijssen-Zuid (1992), Tricht-Gelder­malsen (1997) en Yerseke (2002). Ds. Verweij ging in 2007 met emeritaat.

A. K. Wallet werd op 17 juni 1939 geboren in Veenen­daal. Na zijn studie aan de Theologische Universiteit Apeldoorn van de Christelijke Gereformeerde Kerken werd hij achtereenvolgens predikant in Ouderkerk aan de Amstel (1977), Sliedrecht (1983), Leerdam (1992) en Naarden (1999). Ds. Wallet ging in 2007 met emeritaat.

Lees ook in Digibron:

Ds. J. W. Verweij (GG):

“De Koning van de kerk verandert nooit” – interview met ds. Verweij n.a.v. 40 jarig ambtsjubileum (Reformatorisch Dagblad, 15-09-2011)

Afscheid ds. J.W. Verweij van Yerseke (De Saambinder, 12-07-2007)

Onder opzien en bestrijding, met opening en zegen – interview met ds. Verweij n.a.v. emeritaat (Reformatorisch Dagblad, 27-06-2007)

Bevestiging en intrede ds. J. W. Verweij te Yerseke (De Saambinder, 26-09-2002)

Verslag afscheid ds. J.W. Verweij van Tricht-Geldermalsen (De Saambinder, 22-08-2002)

Verslag van de intrededienst van ds. J.W. Verweij te Tricht-Geldermalsen (De Saambinder, 07-08-1997)

Verslag van de bevestiging van ds. J.W. Verweij in de gemeente Tricht-Geldermalsen (De Saambinder, 24-07-1997)

Intredepreek van Ds. J.W. Verweij op 12 februari 1992 in de Zuiderkerk te Rijssen (De Saambinder, 07-05-1992)

Bevestiging ds. J.W. Verweij door ds. J.M. Kleppe in de Zuiderkerk te Rijssen op 12 februari 1992 (De Saambinder, 30-04-1992)

Ds. J. W. Verweij neemt afscheid van Amersfoort (Reformatorisch Dagblad, 30-01-1992)

Ds. Verweij deed intrede te Amersfoort (Reformatorisch Dagblad, 02-07-1986)

Kort verslag van de kerkdienst t.g.v. het afscheid van Ds. J. W. Verweij van de Ger. Gemeente te Ridderkerk (De Saambinder, 31-07-1986)

Bevestiging en intrede van ds. J. W. Verweij in Ridderkerk (De Saambinder, 27-11-1980)

Afscheid ds. J. W. Verweij van Hendrik-Ido-Ambacht (De Saambinder, 06-11-1980)

Bevestiging en intrede van kand. J. W. Verweij te H. I. Ambacht (De Saambinder, 30-09-1971)

Ds. A. K. Wallet (CGK):

Om de eenheid van belofte en beleving - interview met ds. Wallet n.a.v. emeritaat (Reformatorisch Dagblad, 03-04-2007)

Naarden: afscheid ds. Wallet (De Wekker, 18-05-2007)

Duitse les als troostwoord van Boven – interview n.a.v. 25 jarig ambtsjubileum (Reformatorisch Dagblad, 25-01-2002)

Bevestiging en intrede ds. A. K. Wallet te Naarden (De Wekker, 01-10-1999)

Ds. A. K. Wallet neemt afscheid van Leerdam (De Wekker, 17-09-1999)

Ds. A. K. Wallet doet intrede in chr. geref. Leerdam (Reformatorisch Dagblad, 02-04-1992)

Ds. A. K. Wallet neemt afscheid van Sliedrecht (Reformatorisch Dagblad, 25-03-1992)

Bevestiging ds. A. K. Wallet te Sliedrecht (Reformatorisch Dagblad, 04-05-1983)

Ds. Wallet nam afscheid van Ouderkerk (Reformatorisch Dagblad, 25-04-1983)

Intrede kand. A. K. Wallet in Ouderkerk (Reformatorisch Dagblad, 27-01-1977)