Als het vertrouwen niet wordt hersteld, acht de vakcentrale „zich niet meer gehouden aan de afspraak om de loonontwikkeling in 2005 tot nul te naderen. Of ons akkoord de komende maanden overleeft? De tijd zal het leren. Mijn achterdocht over de betrouwbaarheid van dit kabinet groeit als ik de uitlatingen van De Geus (minister van Sociale Zaken) over de WAO hoor en die van Brinkhorst (minister van Economische Zaken) over de WW”, aldus De Waal maandag tijdens zijn nieuwjaarstoespraak.

De VVD wil de duur van de WW-uitkering fors bekorten. De maximale werkloosheidsuitkering kan van de regeringspartij omlaag van vijf jaar naar achttien maanden. Ook Brinkhorst wil de discussie beginnen over het beperken van het recht op WW.

De Waal roept het kabinet ertoe op zich te houden aan de afspraak dat het adviezen van werkgevers- en werknemersorganisaties in de Sociaal-Economische Raad (SER) over de WW dit voorjaar nog afwacht. „Heeft de toezegging om de adviezen van de SER zwaar te laten wegen werkelijk betekenis?”

Het kabinet heeft volgens De Waal ook in het najaarsakkoord toegezegd dat het nieuwe afspraken over de WAO van de vakbeweging met de werkgevers wel zal overnemen. „De ministers Zalm en De Geus hebben dat beloofd als wij de WAO-keuringscriteria kunnen operationaliseren”, aldus de voorzitter van de FNV. De bewindslieden willen dat sociale partners strengere keuringcriteria opstellen die praktisch uitvoerbaar zijn.

De Waal: „Als er geen wezenlijke veranderingen komen in de komende maanden, zal blijken dat het akkoord een historische vergissing van dit kabinet was, omdat het de verhoudingen in Nederland definitief met zijn onbetrouwbaarheid heeft verpest.”

De verhouding tussen het kabinet en de FNV is volgens De Waal dermate verziekt dat de vakcentrale samen met andere maatschappelijke organisaties tot ”de nieuwe dialoog” oproept. „Of we maken afspraken over hoe we met elkaar omgaan en onze verantwoordelijkheden kunnen delen. Of we belanden in een guerrilla die uiteindelijk verwoestend zal uitwerken op de arbeidsverhoudingen en de maatschappelijke verhoudingen.”

De FNV-voorzitter ontkent met klem dat het najaarsakkoord betekent dat de vakcentrale zich achter het kabinetsbeleid schaart. Integendeel, de FNV vindt de „bezuinigingen op de gezondheidszorg weerzinwekkend” en „huivert bij de discussies over de toekomst van islamitische scholen.”

Uit onderzoek dat de FNV maandag publiceerde bleek dat jongere werknemers niet snel bereid zijn salaris of vrije tijd in te leveren voor behoud van werkgelegenheid. In de huidige economisch moeilijke tijden roepen werkgevers veelvuldig dat hun werknemers een tandje bij moeten zetten om hun baan te behouden. Ruim zeven van de tien jongeren zijn echter niet van plan om daarvoor meer uren per week te maken.

De vakcentrale heeft het onderzoeksbureau NetPanel bijna 1400 werkenden in de leeftijd van 18 tot 35 jaar laten ondervragen over hun werk en carrièreplanning.

Ook loonmatiging is niet populair onder jongeren. Ongeveer eenvijfde noemt loonmatiging in het algemeen een goede zaak. Als het erom gaat zelf loon in te leveren om andere mensen aan het werk te houden of te krijgen, is slechts een op de tien hiertoe bereid.