Het gaat jaarlijks om dan meer 8,4 miljoen slachtoffers, bijna driemaal zo veel doden als door malaria bijvoorbeeld. Toch is er bij de internationale gemeenschap weinig aandacht voor het probleem.

„Giftige dumpplekken, samen met lucht- en watervervuiling, bedreigen de gezondheid in ontwikkelingslanden”, zegt Richard Fuller, voorzitter van het Pure Earth/Blacksmith Institute, dat de analyse deed in het kader van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP), een overlegplatform van internationale agentschappen, nationale regeringen, academici en het middenveld.

De toekomst hoeft niet somber te zijn, aangezien het Westen in grote mate zijn problemen met vervuiling heeft opgelost. De rest van de wereld heeft daar hulp bij nodig, en toch komt vervuiling niet meer voor in de huidige ontwerptekst van de duurzame ontwikkelingsdoelen, de opvolger van de VN-millenniumdoelstellingen.

Stille moordenaar

„Vervuiling wordt weleens de stille moordenaar genoemd, want de gezondheidsstatistieken meten alleen ziekten”, aldus Fuller. „Daardoor lijkt vervuiling een onbelangrijk probleem, terwijl er serieuze actie nodig is.”

De GAHP-analyse gebruikt data van de Wereldgezondheidsorganisatie en andere instituten. Ze stelt dat er 7,4 miljoen doden vorig jaar te wijten zijn aan vervuiling van lucht, water en sanitair. Nog eens een miljoen doden zouden het gevolg zijn van giftige stoffen en industrieel afval dat terechtkomt in de lucht, het water, de bodem en het voedsel in ontwikkelingslanden.

„De schadelijke invloed op de gezondheid van milieuverontreiniging in deze landen staat 
boven aan het lijstje, naast besmettelijke ziekten en roken”, vertelt Jack Caravanos, hoog-
leraar milieugezondheid 
aan de stadsuniversiteit van 
New York, en adviseur bij het Blacksmithinstituut.

„Het is extreem moeilijk om het ziekte-effect in te schatten van de duizenden giftige locaties die vervuild zijn met lood, kwik, hexavalent chroom en in onbruik geraakte pesticiden”, aldus Caravanos.

Dit soort chemicaliën verspreidt zich ook. Regen spoelt ze in bodems en in waterlopen en de wind blaast ze over lange afstanden, waardoor ze soms op gewassen en voedsel terechtkomen, legt Caravanos uit.

Recycling

„We hebben meer dan 200 plaatsen in kaart gebracht met vervuilde lucht, grond of vervuild water die ongeveer 6 miljoen mensen bedreigen”, verklaart John Pwamang van het Ghanese milieubeschermingsagentschap. „Daar zitten ook plaatsen tussen met loodvergiftiging door recycling van gebruikte batterijen en het ontmantelen van elektronisch afval – waar kabels in de open lucht worden verbrand en schadelijke rook hele buurten vergiftigt”, verduidelijkt Pwamang.

Er is steeds meer wetenschappelijk bewijs dat een verbijsterende baaierd aan ziekten zoals kanker, hartaandoeningen, diabetes, obesitas, ADHD, autisme, Alzheimer en depressie verband houden met toenemende hoeveelheden schadelijke chemicaliën in ons lichaam, stelt Julian Cribb, auteur van ”Poisoned Planet”.