In Mosul zijn honderdduizenden mensen op de vlucht geslagen. Tientallen Turkse diplomaten zijn er in handen gevallen van de extremisten.

„Een buitengewoon zorgwekkende ontwikkeling”, zei minister Frans Timmermans (Buitenlandse Zaken) over de opmars. Hij nam woensdag in Athene deel aan een overleg tussen de Europese Unie en de Arabische Liga, waar is afgesproken om nauwer te gaan samenwerken bij de bestrijding van extremisme, terrorisme en intolerantie.

„Zowel Europese als Arabische landen hebben last van geradicaliseerde jongeren die zich laten misbruiken voor een idiote strijd, vaak zelfs zonder te weten aan welke kant ze vechten”, aldus Timmermans.

Het Iraakse leger bood woensdag opnieuw weinig tegenstand tegen de oprukkende soennitische militanten. De Iraakse regering van de sjiitische premier Nuri al-Maliki lijkt machteloos in het tussen sjiitische en soennitische moslims verdeelde land en heeft een beroep gedaan op de autonome regio Koerdistan, die over betrouwbare en getrainde strijdkrachten beschikt.

Ondertussen lieten de militanten in Tikrit, net als eerder in Mosul, honderden gevangenen vrij. De plaats ligt maar 150 kilometer ten noorden van de hoofdstad Bagdad en was de thuisplaats van de Iraakse oud-dictator Saddam Hoessein.

In Mosul bestormden de extremisten het Turkse consulaat. Ze hebben 49 Turken meegenomen, onder wie de consul-generaal, drie kinderen en leden van Turkse speciale eenheden. Turkije dreigt met wraakacties als een van de Turken in Mosul iets overkomt. Bij elkaar worden ongeveer 80 Turken door extremisten vastgehouden in Mosul. Eerder werden 31 vrachtwagenchauffeurs meegenomen.

In Mosul zijn zeker een half miljoen mensen op de vlucht geslagen, volgens de Internationale Organisatie voor Migratie. Het geweld heeft veel mensenlevens geëist en de situatie verslechtert per dag, aldus de IOM. Ziekenhuizen in de stad zijn onbereikbaar. Westelijke delen van de stad zitten zonder drinkwater, mensen hebben steeds minder voedsel. De elektriciteit is in veel delen van de stad afgesneden.