Een vlucht met de eerste Nederlandse Dreamliner
Na een probleemloze vlucht van 9,5 uur landde de eerste Nederlandse Boeing 787-8 Dreamliner op Schiphol. Daarmee schreef vliegmaatschappij Arke donderdag geschiedenis. Ze is zelfs KLM te snel af.
In de zomerzon staat een splinternieuwe Dreamliner te glimmen op het Boeing Delivery Center in Everett. Het is bijna zover. Op woensdagmiddag 4 juni 15.00 uur verwisselt hij van eigenaar en zal direct daarna koers zetten naar Nederland.
De crew is in de cockpit aan de slag om de vlucht voor te bereiden. Pursers maken de cabine klaar. De Flying Food Servair laadt het eten in. Technici van Boeing lopen het toestel routinematig nog even na.
Om 16.45 uur (donderdag 1.45 uur in Nederland) staat de PH-TFK #dreamcatcher klaar voor vertrek. Passagiers stappen in en zetten hun koffers in de ruime bagagebakken. De trekker wordt aangekoppeld en sleept de Dreamliner stapvoets naar de startbaan van Paine Field, het vliegveld van Boeing Everett. Technici lopen mee om de laatste checks uit te voeren.
En dan is het zover. De Dreamliner draait op eigen kracht de startbaan op. Beide General Electricmotoren brullen. Na een korte aanloop kiest het vliegtuig om 17.33 uur (2.33 uur Nederlandse tijd) het luchtruim.
Gezagvoerder Robbert Vriesman stelt zich voor via de intercom. „Het is mooi weer. We klimmen naar 41.000 feet of 12.479 meter hoogte. De reis duurt ongeveer 9.09 uur.”
In een vijfsterrenstoel van de starclass moet dat wel uit te houden zijn. De stoel beschikt over uitgebreide verstelmogelijkheden. Beenruimte is er in overvloed. Onder de linkerarmsteun blijkt een uitklaptafeltje schuil te gaan en onder de rechterarmsteun een energiezuinig multimediascherm.
Even uitproberen. Het lcd-scherm blijft echter zwart. Wat is er aan de hand? Waar zit de knop? Stewardess Nathalie komt erbij. „Dat is pech hebben. Dit is het enige scherm in het vliegtuig dat het niet doet. Er is iemand van Panasonic aan boord die het morgen op Schiphol gaat repareren.” Met een glimlach: „Je laat zo’n vliegtuig natuurlijk niet nog langer staan omdat één schermpje het niet doet.”
Het schermpje van de stoel ernaast doet het echter prima. De vluchtgegevens komen haarscherp door. Het systeem kent echter nog geen Nederlands. „Voor de eerste commerciële vlucht is dat ook in orde gemaakt”, verzekert Petra Tuinebreijer, communicatiemedewerker van Arkes moedermaatschappij TUI.
B2-bommenwerper
Boeing heeft met de Dreamliner de bakens flink verzet. Onder meer door het gebruik van koolstofvezel is het vliegtuig lichter en zuiniger dan vergelijkbare toestellen van de huidige generatie. Vergeleken met de oude Boeing 767, die vorige week dinsdag naar het vliegtuigkerkhof in Roswell is gebracht, scheelt het 21 procent.
Ook is de Dreamliner 60 procent stiller door het gebruik van een nieuwe generatie turbofanmotoren. Ergens op de achtergrond laten ze zich nog horen. Maar het geavanceerde luchtbehandelingssysteem is tamelijk lawaaierig. De captain is daardoor soms met moeite te verstaan.
Heel prettig zijn de ramen van de 787. Deze zijn 30 procent groter dan een standaardvliegtuigraam. Doordat ze boven de rugleuning uitsteken, is de horizon vanuit elke stoel zichtbaar. Maar om naar beneden te kunnen kijken, blijft een plekje bij een raam nodig.
Een andere noviteit is een systeem dat de bewegingen van het vliegtuig in turbulente luchtlagen dempt. Het is afkomstig van de futuristische B2-bommenwerper van de Amerikaanse luchtmacht. Volgens gezagvoerder Vriesman werkt het echt. „Alsof het toestel schokbrekers heeft gekregen.” Het vliegen verloopt daardoor veel comfortabeler.
TUI-wave
De piloten hebben er zin in. Geregeld loopt de grondsnelheid op tot bijna 1000 kilometer per uur of meer. De Dreamliner is volgens hen sneller dan vergelijkbare toestellen.
Boven Groenland klimt het toestel naar 43.000 feet of 13.106 meter hoogte. „Dit is het plafond waarop de Dreamliner is ontworpen. Het is meer dan vergelijkbare toestellen aankunnen. We zijn daarmee in staat om niet gehinderd door andere vliegtuigen rechtstreeks op onze bestemmingen te vliegen. En door de ijlere lucht op grotere hoogte is ons toestel ook nog eens zuiniger”, legt Vriesman uit, terwijl hij geregeld een vluchtige blik werpt op de beeldschermen van de hypermoderne cockpit.
Het is 5.00 uur. De zon zakt langzaam achter de horizon. Verschillende inzittenden nemen een gemakkelijke houding aan om te gaan slapen. Anderen zoeken achterin, in de comfort- of economyclass, een rijtje stoelen op om languit te kunnen liggen. Met bijna 40 inzittenden en 307 zitplaatsen is er ruimte in overvloed.
Voordat ze de verlichting dimmen, geven de pursers nog even een lichtshow met de dynamische interieurverlichting, de TUI-wave geheten. De kleur van het licht verandert van roze naar blauw, wit, oranje en paars. „Hoe vond je het?” vraagt purser Serge na afloop. „Ik vind het zelf wel grappig. Amerikanen kicken op dat soort dingen. Wow man, fantastic. Maar eigenlijk zijn wij Nederlanders daar te nuchter voor.”
Een noviteit is de raamsverduistering. In plaats van het kunststof schermpje dat gewoonlijk voor het raam kan worden geschoven, kunnen passagiers hun raam afzonderlijk in vijf stappen verduisteren. Opmerkelijk: de omgeving blijft dan toch nog vaag zichtbaar.
Na de lichtshow gaat de verlichting op stand ”night”: een donkerblauwe gloed verlicht de cabine. Een purser verduistert centraal alle ramen en zet de handbediening op slot. De nacht is begonnen.
Slaapstand
In de keukens voorin en achterin brandt nog licht. Stewardess Nathalie is voorin bezig wat snacks op te ruimen. „Ja, deze keuken bevalt ons wel. Hij lekker ruim. En alles is nieuw en schoon. We zijn er echt heel veel op vooruitgegaan.”
De stewardessen hebben er een flinke training op zitten. „Elk vliegtuig heeft zijn eigenaardigheden. Die moet je kennen. Deze heeft bijvoorbeeld lekker ruime gangpaden. Nee, je hoort ons niet klagen.”
Toch zal Nathalie niet alleen op deze 787 Dreamliner vliegen. „We gaan bij toerbeurt met dit toestel mee: we moeten onze vaardigheden op de andere vliegtuigen van Arke ook bijhouden. En we gaan ook andere pursers en stewardessen intern opleiden voor dit vliegtuig.”
De keuken achterin is zo mogelijk nog groter. Daar is stewardess Jessie bezig met opruimwerk. De andere sterwardessen en pursers doen een tukje in een van de zes bedden achter in het vliegtuig. „Dat is echt een luxe”, vindt stewardess Grietje. „Gewoonlijk moeten we op een stoel tussen de passagiers proberen om wat te slapen.”
Als de zon om 6.00 uur achter de horizon is verdwenen, is het tijd om de slaapstand van de starclassstoel eens uit te proberen. Met een kussen in de nek en een deken over de benen is een gemakkelijke houding prima te vinden.
De nacht is echter zo voorbij. Om 7.15 uur gaat de zon alweer op. Op de landkaart van het multimediascherm komt IJsland in zicht.
Rond 11.00 vinden de pursers het tijd om het ontbijt te gaan bezorgen. Purser Serge selecteert de ”sleep-awakening”-functie van de adaptieve verlichting. „Het lijkt alsof de zon dan langzaam opkomt, net zoals bij een Philips wake-up light.” Langzaam verandert het licht van donkerblauw naar tropisch geel. Het slot gaat van de raamsverduistering af.
Ere-escorte
Terwijl de passagiers van hun ontbijt genieten, legt captain Vriesman de rest van het vluchtprogramma uit. „Boven de Noordzee zullen we onderschept worden door twee F-16’s van Vliegbasis Leeuwarden, die een ”quick reaction alert”-oefening uitvoeren. Daarna zetten we koers naar Schiphol. Op baan 2.2 zullen we een ”low pass” maken. We zetten dan koers naar de Polderbaan, waar we vervolgens landen. Bij de gate zal de brandweer een welkomstsaluut brengen.”
Het duurt niet lang of diep onder het toestel schieten twee donkergrijze schimmen door. „Daar zijn ze.” Even later hangt er aan elke vleugel een volledig bewapende F-16. „Ik hoop niet dat ze gaan schieten”, grapt een van de fotografen. „Dat zou jammer zijn van zo’n mooie 787.” Na een minuut of tien zwaaien de kisten weer af en verdwijnen pijlsnel als stippen aan de horizon.
Om 12.10 uur landt de Dreamliner op de Polderbaan. „En nu gauw naar huis”, is de teneur. Maar daar zet Schiphol onverbiddelijk een streep doorheen. „We rijden achter een ere-escorte aan over Schiphol”, meldt Vriesman door de intercom. „Ze willen ons Schiphol zeker laten zien”, reageert een van de passagiers.
Ten slotte komt de gate in zicht. Het toestel draait langzaam in positie en rijdt stapvoets tussen twee brandweerauto’s door. Die trakteren het vliegtuig op een flinke douche. De eerste Nederlandse Dreamliner is veilig aangekomen. Vlucht OR7878 zit erop.
Dit is het eerste artikel in een drieluik over de Boeing 787 Dreamliner. Volgende week woensdag deel 2.
#dreamcatcher in cijfers
kruissnelheid: 954 kilometer per uur
motoren: 2 General Electric nx-1B
maximum startgewicht: 228.000 kilogram
leeg gewicht: 118.000 kilogram
maximum brandstofcapaciteit: 126.210 liter
vliegbereik: 14.500 kilometer
vleugelspanwijdte: 60,1 meter
romplengte: 57 meter
breedte romp: 5,74 meter
aantal zitplaatsen: 307
- aantal starclass: 18
- aantal comfortclass: 108
- aantal economyclass: 181