Jarig Kasteel Rosendael bekend om dikke toren en Bedriegertjes
ROZENDAAL. Kasteel Rosendael in Rozendaal bij Arnhem is bekend om zijn donjon, de dikste kasteeltoren van Nederland die nog te bezichtigen is. Het omliggende kasteelpark is vermaard om de Bedriegertjes, de fonteinvloer waaruit op een onbewaakt moment honderden straaltjes water omhoogspuiten. Zaterdag wordt stilgestaan bij het 700- jarig bestaan van het kasteel.
De oudste vermelding van het kasteel dateert van 1314. Reinald I, graaf van Gelre, gaf toen de opdracht de fundamenten te leggen. Vanaf het ontstaan was Rosendael ruim twee eeuwen een belangrijke residentie van de graven en later hertogen van Gelre. In 1678 dichtte Constantijn Huygens na een bezoek samen met stadhouder Willem III over het kasteel: „Vaert wel dan schoon verblijf, groen Hemeltjen op aerd, Doorluchtighe orgelen van silvere geruchten, Vaert wel, soet Paradijs, weergaloos Roosendael.”
Van het grote middeleeuwse complex, dat een in het water gelegen voorburcht, hoofdburcht en donjon omvatte, overleefde alleen de grote donjon de latere moderniseringen. De ronde toren met 4 meter dikke muren is de grootste in zijn soort die in Nederland bewaard is gebleven. In 1616 werd er een nieuw huis bijgebouwd. Dat is in de loop van de tijd vaak verbouwd en aangepast. Zo kreeg het een nieuwe zijvleugel met koetshuis en stal.
In 1977 kwam er, na bijna zeven eeuwen, een einde aan de bewoning van het kasteel. Na het overlijden van W. F. T. baron van Pallandt werd Rosendael eigendom van de provinciale beheersorganisatie Geldersch Landschap en Kasteelen. Park en kasteel werden gerestaureerd. Het kasteel werd teruggebracht in de stijl van de periode 1900-1940. De toren kreeg weer zijn koepel. Veel oorspronkelijke interieuronderdelen zijn bewaard gebleven, vooral in de kasteelbibliotheek. Ook de schilderijencollectie met familieportretten bleef behouden.
Na de restauratie is het kasteel opnieuw ingericht. Conservator Jorien Jas: „Het geeft nu een beeld van de adellijke wooncultuur van de afgelopen eeuwen. Het was de wens van de laatste bewoner dat huis en park als eenheid in stand zouden worden gehouden.”
Het kasteelpark is een van de oudste parken van Nederland. Jas: „Al in de zeventiende eeuw was Rosendael een voorbeeld van verfijnde tuinaanleg. Door de ligging op een stuwwal kon gebruik worden gemaakt van natuurlijk verval en stromend water. Er werden vijvers, watervallen en fonteinen aangelegd.” Later werd het park verfraaid met kunstwerken: een schelpengalerij, een theekoepel en de Bedriegertjes. De verborgen en onverwacht spuitende fonteintjes waren tot ver in de 20e eeuw een geliefde bestemming voor schoolreisjes.
De oranjerie is de grootste in Nederland die nog als winterberging voor kuipplanten functioneert. Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte de oranjerie zwaar beschadigd en werd ze afgebroken. In 1990 is ze herbouwd. In dat jaar werd het kasteel opengesteld voor publiek. Om het kasteel ook voor de toekomst te behouden, moeten er op afzienbare termijn herstelwerkzaamheden worden verricht.
