Hierbij wordt gedoeld op positieve ontwikkelingen als het inzettende herstel van de economie in Europa, het stevige groeitempo van de Amerikaanse economie en het koersherstel op de aandelenmarkten.

Daarnaast zal jaar 2004 een mager jaar worden voor de obligatiemarkten en is de kans groot dat de geopolitieke onrust zal voortduren. Per saldo lijkt 2004 een voor aandelenbeleggers gunstig jaar te worden. Risicofactoren zullen in mindere mate een rol spelen dan in de afgelopen jaren, maar wel op de achtergrond blijven spelen.

Waren de risicofactoren waar de financiële markten in de afgelopen twee jaar mee werden geconfronteerd nog als „onvoorspelbaar” te kenschetsen, de risicofactoren waar voor dit jaar rekening mee dient worden gehouden, zijn voor een belangrijk deel terug te voeren op beleid, en daardoor in feite nu al zichtbaar. In 2000 en 2001 dreef het leeglopen van de TMT-bubbel (telecom/mediatechnologie, red.) op de aandelenbeurzen en de afvlakkende economische groei de risicopremies sterk op, een ontwikkeling die gezien kan worden als een correctie op de uitbundigheid van de late jaren negentig.

In 2002 verontrustten vooral de angst voor nieuwe aanslagen en boekhoudkundige schandalen de financiële markten. Begin 2003 was het de aanloop naar de oorlog in Irak die leidde tot hernieuwde risicoaversie. Voor het komende jaar zijn vooral de gevolgen van de crisispolitiek die politici en monetaire autoriteiten in de afgelopen jaren hebben gevoerd, de risicofactoren. In Europa en de VS werd het monetaire beleid sterk verruimd, terwijl eveneens aan beide zijden van de oceaan de begrotingsteugels flink werden gevierd. Dit om de economische groei weer aan te zwengelen en een situatie van deflatie te voorkomen. Op het eerste gezicht met succes: met de wereldeconomie gaat het de goede kant op, het deflatiespook is nagenoeg verdwenen en het vertrouwen op de financiële markten komt terug.

Of Greenspan, Duisenberg, Bush en Eichel hiervan de credits zullen krijgen, zal de komende jaren blijken. In ieder geval is nu al duidelijk dat door het gevoerde beleid onevenwichtigheden in de economie zijn toegenomen die grote consequenties kunnen hebben voor de financiële markten. Een goed voorbeeld hiervan zijn de ”twin deficits” (dubbeltekorten, red.) in de Verenigde Staten: het in korte tijd sterk opgelopen begrotingstekort en het omvangrijke tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans. De tekorten kunnen ertoe leiden dat de dollar verzwakt, maar ook dat de lange rente in de VS -en in het kielzog daarvan in Europa- sterk oploopt.

Daarnaast zou de verslapte begrotingsdiscipline in de eurozone -in combinatie met de naderende toetreding van nieuwe lidstaten tot de Europese Unie- het vertrouwen van de financiële markten in de perspectieven van onze eigen regio kunnen aantasten.

Economie en aandelenmarkten laten momenteel een liquiditeitsgedreven herstel zien, en het waarschijnlijke scenario is dat dit in 2004 zal worden gecontinueerd. De kans dat genoemde risicofactoren al negatief gaan uitwerken in een jaar waarin de wereldeconomie duidelijk de weg omhoog is ingeslagen, is gering. Het is vooral voor de langere termijn belangrijk dat de centrale banken tijdig op de monetaire rem trappen en overheden de overheidsfinanciën in de hand houden. Voor komend jaar wegen de kansen op de aandelenmarkten op tegen de economische en politieke onzekerheden die momenteel spelen. Optimisme zonder euforie!

De auteur is beleggingsstrateeg bij Effectenbank Stroeve.