Liveblog Oekraïne: „Maandag sancties tegen Rusland”

19.30 uur: Lavrov: Kiev moet militaire acties stoppen – De interim-regering van Oekraïne moet stoppen met de militaire operaties in het oosten van het land. Dat zei de Russische minister Sergej Lavrov van Buitenlandse Zaken zaterdag in een telefonisch onderhoud met zijn Amerikaanse ambtsgenoot John Kerry. Lavrov zei dat er dringend maatregelen nodig zijn om de situatie in Oekraïne te de-escaleren. Behalve de militaire operaties schrappen, moet Kiev volgens Lavrov ook gewelddadige acties van de rechts-extremistische Pravi Sektor tegengaan.

19.20 uur: Timosjenko pleit voor NAVO-lidmaatschap Oekraïne – Oekraïne ‘moet lid zijn van de NAVO’ om zich goed te kunnen verdedigen tegen Rusland. Dat zegt oud-premier Joelia Timosjenko. Daarvoor was volgens haar eerder geen steun in het land, maar dat zou door de Russische agressie veranderd zijn. „Door oorlog tegen ons te voeren heeft president Vladimir Poetin de mentaliteit van de Oekraïners veranderd en ons in een andere strategische richting gestuurd. De NAVO is voor ons de beste keuze”, aldus Timosjenko.

17.46 uur: Samenvatting – Lees hier een samenvatting van het nieuws uit Oekraïne van vandaag.

15.51 uur: Kiev sluit watervoorziening Krim af – Oekraïne heeft de watervoorziening van het vasteland naar schiereiland de Krim afgesloten. Het belangrijkste kanaal op het schiereiland is daardoor zo goed als droog komen te staan, meldden Oekraïense en Russische media zaterdag. Het water dat door het kanaal hoort te lopen komt van de rivier de Dnipro. Oekraïne zou begin vorige week al zijn begonnen met stapsgewijze afbouw van de watertoevoer. Het is niet duidelijk waarom de toevoer is stopgezet; volgens de autoriteiten op de Krim heeft het schiereiland een geldige overeenkomst met Oekraïne. Het tekort aan water kan voor problemen zorgen in de landbouw en de drinkwatervoorziening. 85 procent van het schiereiland is volgens de Russische autoriteiten op het schiereiland afhankelijk van het water uit het kanaal.

14.45 uur: Jatsenjoek krijgt pen om vrede te sluiten – Paus Franciscus heeft premier Arseni Jatsenjoek van Oekraïne zaterdag een pen gegeven „om vrede te kunnen sluiten”. Op zijn beurt gaf de premier het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk een foto van de demonstraties op het Majdanplein in het centrum van de Oekraïense hoofdstad Kiev. „Hier vochten de Oekraïners voor de vrijheid en hun rechten”, zei Jatsenjoek tijdens zijn gesprek met de paus, dat 18 minuten duurde.

13.11 uur: Separatisten Slovjansk willen gevangenenruil – De separatisten die vrijdag acht militaire waarnemers van de OVSE in de Oekraïense stad Slovjansk oppakten, willen een gevangenenruil. De groep wil vooral dat Pavel Goebarev, gouverneur van de Volksrepubliek Donetsk, op vrije voeten komt. Dat zei leider Denis Poesjilin van de zelfverklaarde republiek zaterdag. Hij treedt als onderhandelaar op. De separatisten verdenken de waarnemers ervan te spioneren voor de NAVO. Volgens de zelfbenoemde burgemeester van Slovjansk, Vjatsjeslav Ponomarev, hadden de waarnemers gemarkeerde militaire kaarten van Slovjansk en munitie bij zich. Dat meldde persbureau RIA Novosti.

11.04 uur: Rusland zet zich in voor waarnemers – Rusland zal er alles aan doen om te bereiken dat de acht militaire waarnemers die in Oekraïne worden gegijzeld, hun vrijheid terugkrijgen. Dat heeft Andrej Kelin, de Russische gezant bij de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), volgens het Russische persbureau ITAR-TASS gezegd. „Wij denken dat deze mensen zo snel mogelijk moeten worden vrijgelaten. Rusland zal als lid van de OVSE alle mogelijke stappen zetten om dat te bereiken”, zei Kelin.

10.19 uur: „Rusland onzeker over verkiezingen Oekraïne” – De Russische regering heeft nog niet besloten of zij de uitslag van de presidentsverkiezingen in Oekraïne erkent. Dat zegt de Russische ambassadeur bij de VN, Vitali Tsjoerkin, in een interview in de krant Komsomolskaja Pravda. „Wij bekijken hoe ze (de verkiezingen) worden gehouden. As tanks zullen schieten, is erkenning natuurlijk absurd. Maar voorlopig doen wij geen stellige uitlatingen en hebben wij nog geen conclusie getrokken”, zegt Tsjoerkin. De Oekraïners kiezen op 25 mei een nieuwe president, als opvolger van de pro-Russische Viktor Janoekovitsj, die in februari na massale demonstraties tegen hem vluchtte. Oleksandr Toertsjinov is nu interim-president. Volgens de peilingen maakt de zakenman en miljardair Petro Porosjenko de meeste kans.

08.42 uur: Pentagon reageert op Russische jagers – Russische vliegtuigen zijn de afgelopen 24 uur diverse malen het luchtruim van Oekraïne binnengevlogen. Dat heeft het Amerikaanse ministerie van Defensie vrijdagavond laat verklaard. Waar en wanneer dat precies is gebeurd, is niet duidelijk. Het Pentagon gaf geen details vrij over de Russische acties, maar riep het land wel op onmiddellijk „stappen te ondernemen om de situatie te de-escaleren”.

08.16 uur: G7 prijst Oekraïne – De G7 prijst Oekraïne voor de terughoudendheid waarmee het land reageert op de separatisten, die gebouwen in het oosten bezetten. Rusland, dat tot voor kort nog tot het overlegorgaan (G8) behoorde, doet in de ogen van de G7 niets om afspraken, die onlangs in Genève zijn gemaakt, na te leven. „Integendeel, het heeft de spanningen verder doen escaleren door zorgwekkende retoriek en bedreigende militaire bewegingen bij de Oekraïense grens”, zo staat in de verklaring. Ook de G7-landen komen op zijn vroegst maandag met sancties, die de landen afzonderlijk mogen bepalen. „Vanwege de urgentie van vreedzame presidentsverkiezingen volgende maand, willen we snel gerichte maatregelen nemen.”

08.13 uur: „Maandag sancties tegen Rusland” – De Europese Unie en de Verenigde Staten komen maandag met nieuwe sancties tegen Rusland, vanwege de crisissituatie in Oekraïne. Bronnen die bij de besluitvorming betrokken zijn, hebben dat gezegd tegen persbureau Reuters. De G7, de belangrijkste industrielanden, maakte kort daarna in een verklaring bekend dat ook de afzonderlijke leden met sancties komen. Europa zou 15 mensen gaan aanpakken die verantwoordelijk worden gehouden voor de onrust in Oekraïne. Op de lijst van de Amerikanen zouden onder anderen vertrouwelingen van de Russische president Vladimir Poetin staan. Wat de maatregelen precies inhouden, is niet bekend. De sancties, die door het westen al waren aangekondigd, worden naar verluidt alleen uitgesteld als de Russen hun steun aan pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne intrekken. Moskou ontkent echter die groepen te ondersteunen.

22.50 uur: De redactie sluit dit liveblog voor vandaag. Morgen vervolgen we onze berichtgeving.

22.05 uur: „Oekraïne gaat decentraliseren” – Oekraïne gaat regionale regeringen meer macht geven en de regering decentraliseren. Dat kondigde de Oekraïense plaatsvervangend minister van Buitenlandse Zaken, Danilo Loebkivski, aan bij de VN in New York. „We willen het doen zoals andere landen dat ook hebben gedaan. In de regio’s zelf zal worden besloten welke straten worden aangelegd en waar geld wordt geïnvesteerd”, zei hij. Minderheden zullen volgens de bewindsman meer zeggenschap krijgen. De burgers krijgen meer te zeggen en niemand zal worden onderdrukt, aldus de minister.

21.56 uur: VS willen Rusland snel spreken – De Amerikaanse minister van defensie Chuck Hagel heeft zijn Russische evenknie vrijdag met spoed te spreken gevraagd, meldt het Pentagon.

21.53 uur: „Russische jagers schenden luchtruim Oekraïne” – Russische gevechtsvliegtuigen hebben het afgelopen etmaal meermalen het luchtruim van Oekraïne geschonden. Dat zeggen bronnen bij de Amerikaanse regering. De ingewijden, die bedongen dat hun namen hier ongenoemd blijven, zeiden slechts te kunnen gissen naar wat de Russen in de zin hadden. Ze vermoeden dat de Russische luchtmacht de Oekraïense radar wilde testen of het buurland wilde intimideren. „We hebben informatie dat we in gevaar verkeren”, zei waarnemend onderminister van buitenlandse zaken Danilo Loebkivsky vrijdag in het hoofdkantoor van de Verenigde Naties in New York. Maar „we zullen ons moederland verdedigen tegen elke invasie”, waarschuwde Loebkivsky. „We roepen de Russen op een eind te maken aan deze waanzin.”

21.20 uur: Gegijzelde waarnemers niet van OVSE – De waarnemers die vrijdag zijn gegijzeld in Oekraïne, zijn niet van de OVSE, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa. Volgens de OVSE is al haar personeel geteld en in veiligheid. Het zou gaan om militaire waarnemers die op uitnodiging van Oekraïne in dat land zijn maar wel onder de vlag van de OVSE opereren. Gewapende separatisten hielden in de Oost-Oekraïense stad Slovjansk de bus met de waarnemers tegen en namen acht van hen mee. Volgens de OVSE gaat het om vier Duitsers, een Tsjech, een Deen, een Pool en een Zweed.

19.37 uur: EU buigt zich over nieuwe sancties – De Europese Unie overlegt op korte termijn over nieuwe sancties tegen Rusland. De ministers van buitenlandse zaken van de EU komen daartoe binnenkort bijeen, zei de Duitse bondskanselier Angela Merkel. Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk en Italië zijn het eens met de Verenigde Staten dat de Russische regering zich niet heeft gehouden aan het vorige week gesloten akkoord om de crisis in Oekraïne te bedwingen. Dat bleek uit een videovergadering die de Amerikaanse president Barack Obama vrijdag met de regeringsleiders van zijn vier bondgenoten voerde.

18.48 uur: Duitse militairen onder gegijzelde waarnemers – Volgens het Duitse ministerie van Defensie bestaat de groep in Slovjansk gegijzelde OVSE-waarnemers uit 3 Duitse militairen, een Duitse tolk en militaire waarnemers uit Tsjechië, Polen, Zweden en Denemarken.

18.29 uur: OVSE-waarnemers gegijzeld in Oekraïne – Gewapende separatisten hebben in de Oost-Oekraïense stad Slovjansk OVSE-waarnemers gegijzeld. Dit heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken in Kiev gemeld. Volgens een leider van de pro-Russische separatisten zit er een Oekraïense spion tussen de waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa.

18.03 uur: Voormalige Sovjet-landen manen Rusland – Vijf voormalige Sovjet-republieken hebben Rusland gemaand zijn troepen terug te trekken van de Oekraïense grens. Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Moldavië en Wit-Rusland, die samen met Oekraïne deel uitmaken van het zogeheten Oostelijke Partnerschap van de Europese Unie, pleiten bovendien voor een vrij en eerlijk verloop van de presidentsverkiezingen van 25 mei in Oekraïne.

17.00 uur: Obama: Nieuwe stappen – De Amerikaanse president Obama kondigde vrijdagmiddag nieuwe stappen aan als de situatie rond Oekraïne de komende dagen of weken verslechtert. Moskou heeft zich niet aan de afspraken gehouden die op 17 april in Genève werden gemaakt, aldus de VS.

16.30 uur: Telefonisch overleg over sancties – De Amerikaanse president Barack Obama, de Duitse bondskanslier Angela Merkel, de Franse president François Hollande en de regeringsleiders van Groot-Brittannië en Italië, David Cameron und Matteo Renzi, hebben per telefoon over mogelijke nieuwe sancties tegen Rusland gesproken, deelde het presidentiële paleis in Parijs mee .

16.10 uur: Westen dreigt weer met extra sancties – Het Westen heeft Rusland gedreigd met nieuwe sancties als Moskou niet inbindt in het conflict met Oekraïne. Bondskanselier Angela Merkel stelde Rusland nieuwe strafmaatregelen in het vooruitzicht na haar ontmoeting met de Poolse president Donald Tusk. Merkel wil dat de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU-lidstaten „zo snel mogelijk” bijeenkomen om de situatie te bespreken. Een termijn noemde ze daarbij niet. Wel riep ze de Russische president Vladimir Poetin op zijn invloed aan te wenden om de pro-Russische separatisten tot kalmte te manen. „Dergelijke signalen zijn helaas tot nog toe uitgebleven”, aldus Merkel.

16.05 uur: Rutte heeft grote zorgen over crisis Oekraïne – Premier Mark Rutte blijft zich grote zorgen maken over de ontwikkelingen in Oekraïne. Hij is vooral bezorgd dat de afspraken die vorige week in Genève zijn gemaakt, „onvoldoende worden nageleefd.” De minister-president zei dat na afloop van de ministerraad. In het akkoord dat Rusland, de VS, Oekraïne en de Europese Unie sloten, staat dat alle partijen in het conflict moeten afzien van elke vorm van geweld, intimidatie en provocatie. Ook is afgesproken dat alle illegale gewapende groepen ontwapend zullen worden en dat de bezetting van overheidsgebouwen moet worden gestaakt.

15.55 uur: Oekraïne dreigt met energieboycot Krim – De Oekraïense energieleverancier DTEK dreigt de energieleveranties aan de Krim te staken. Reden zijn de schulden die vooral grote bedrijven nog niet hebben betaald. Rusland heeft weliswaar de Krim geannexeerd, maar het schiereiland betrekt nog altijd energie uit Oekraïne.

15.45 uur: „Ontploffing bij Odessa” – Bij een zware ontploffing in Odessa zijn zeker zeven Oekraïense veiligheidsagenten gewond geraakt. De aanslag op een checkpoint is waarschijnlijk het werk van pro-Russische activisten, aldus een woordvoerder van de politie in de Oekraïense havenstad. De afgelopen dagen zijn er voor Odessa talrijke controleposten opgericht om Moskougezinde activisten de toegang tot de stad te ontzeggen.

15.40 uur: „Obama zou Poetin redden” – De Amerikaanse president Obama zou zijn Russische collega Poetin redden, als die zou dreigen te verdrinken. Dat antwoordde hij desgevraagd op een persconferentie in de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoul. Obama zou iedereen proberen te redden, vervolgde hij. „Ik was een behoorlijk goede zwemmer, ik ben opgegroeid op Hawai.” Eerder deze maand kreeg Poetin een soortgelijke vraag. De Russische president antwoordde toen, dat hij er vanuit zou gaan dat Obama hém zou redden. Die bevestiging heeft hij nu dus gekregen, aldus Der Spiegel.

15.30 uur: Oekraïne drukt op beurzen – De Europese aandelenbeurzen moesten vrijdag terrein prijsgeven. De vrees voor een escalatie van het conflict in Oekraïne zorgde in aanloop naar het weekeinde voor terughoudendheid onder beleggers. „De oplopende spanning tussen Oekraïne en Rusland is de reden dat we wat wegzakken. Voor de rest gebeurt er weinig schokkends en bepalen de kwartaalcijfers de koersbewegingen van de individuele bedrijven. De bedrijfsresultaten voerden deze week sowieso de boventoon en op macro-economisch nieuws werd bijna niet gereageerd”, aldus handelaar Cees Smit van Today’s Beheer.

15.25 uur: Russische wetenschapper vergelijkt Bosnië met Oekraïne – De prominente Russische historicus Konstantin Nikiforov houdt rekening met de mogelijkheid dat de Balkanstaat Bosnië-Herzegovina dezelfde weg gaat als Oekraïne. Hij trekt een parallel tussen de Krim en de Servische deelrepubliek in Bosnië. De Serviërs in Bosnië dreigen al jaren met afscheiding.. „Het is mogelijk dat Bosnië uiteenvalt”, aldus Nikiforov in een Bosnische krant.

15.05 uur: „Drie checkpoints ontruimd” – Oekraïense militairen hebben drie checkpoints ten noordoosten van de stad Slavjansk ontruimd, melden de Oekraïense autoriteiten . Klik hier voor een video.

14.54 uur: OVSE-missie – De waarnemersmissie van de OVSE in Oekraïne moet zo snel mogelijk worden versterkt, zegt speciaal gezant voor Oekraïne Tim Guldimann tegen Der Spiegel. Op dit moment zijn 130 tot 140 waarnemers ter plaatse. Een aantal van 500 zou wenselijker zijn.

14.30 uur: Weinig te merken van belegering Slavjansk – Van de voorgenomen plannen van Kiev om de stad Slavjansk te belegeren, lijkt vooralsnog weinig terecht te komen. Verslaggevers kunnen nog gewoon twitteren vanuit de stad. Zoals Dirk Emmerich vanaf een kleuterschool. Volgens een docente komen er elke dag minder kinderen naar school.

14.10 uur: Haags Strafhof opent Oekraïne-onderzoek – Hoofdaanklaagster Fatou Bensouda van het Internationaal Strafhof (ICC) opent een onderzoek naar mogelijke misdaden in Oekraïne. Het hof kijkt vooralsnog alleen naar de periode van 21 november tot 22 februari. In die periode werd onder de inmiddels afgezette president Viktor Janoekovitsj hard opgetreden tegen betogers, met tientallen doden als gevolg. Oekraïne heeft het Internationaal Strafhof speciaal gevraagd de laatste fase van het Janoekovitsj-bewind te onderzoeken. Het Oost-Europese land is niet aangesloten bij het ICC. Daarom kan dat nog niets doen aan mogelijke misdaden van het nieuwe bewind of van Russische troepen, zolang Oekraïne geen lid wordt. Op deze mogelijkheid tot ‘selectief winkelen’ is veel kritiek onder kenners en diplomaten.

14.05 uur: Merkel zet Poetin onder druk – De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft de Russische president Vladimir Poetin onder druk gezet om gevolg te geven aan de overeenkomst die vorige week werd gesloten om de spanningen in Oekraïne te verminderen. Rusland moet in het openbaar pro-Russische groepen in het oosten van Oekraïne oproepen de wapens neer te leggen, liet haar woordvoerder Steffen Seibert weten. Volgens Seibert is het gedrag van Moskou de afgelopen week „uitermate teleurstellend.” Merkel heeft aan Poetin laten weten dat Rusland duidelijk zijn steun voor het akkoord moet uitspreken en moet helpen de overeenkomst ten uitvoer te leggen. Seibert zei dat Rusland rekening moet houden met nieuwe sancties als er in de nabije toekomst niets verandert. Hij wees er echter ook op dat het noodzakelijk is de dialoog aan te gaan. De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), die moet toezien op de implementatie van de overeenkomst, heeft volgens Seibert de ‘steun van alle partijen’ nodig.

14.00 uur: „Gevechten in Kramatorsk” – De Italiaanse krant ”La Repubblica” meldt op basis van het Russische persbureau Ria Novosti dat er gevechten zijn uitgebroken in de Oost-Oekraïense stad Kramatorsk. Er zouden schoten zijn gehoord en een tank zou in brand staan.

13.45 uur: Granaataanval op helikopter Oekraïne – Her en der in Oekraïne heeft vrijdag geweld plaats. Dat hebben de Oekraïense autoriteiten gezegd. Bij aanslagen vielen acht gewonden. Volgens het Oekraïense ministerie van defensie werd een helikopter die op een vliegveld bij Kramatorsk geparkeerd stond beschoten met een granaat. De granaat explodeerde in de helikopter. De piloot zou gewond zijn geraakt. Aan de rand van de Oekraïense havenstad Odessa aan de Zwarte Zee raakten vrijdagmorgen vroeg zeven mensen gewond toen zich een explosie voordeed bij een controlepost die was opgezet door de Oekraïense autoriteiten en pro-Oekraïense activisten. Volgens de politie gooiden onbekenden een granaat naar de controlepost. De onrust in Oekraïne had de regio Odessa tot nu toe niet bereikt.

Liveblog Oekraïne: „Maandag sancties tegen Rusland”

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?