Een raadgevend referendum is redelijk snel te realiseren, maar een correctief referendum is een zaak van lange adem. Het vereist een wijziging van de Grondwet. Na de eerste parlementaire goedkeuring moeten er verkiezingen overheen en dan moet de wijziging nog eens door twee derde van het hele parlement worden geaccepteerd. Het ‘tijdelijke’ van een raadgevend referendum, waarvan nu sprake is, kan nog behoorlijk rekbaar zijn.

De regering staat neutraal tegenover de plannen, bleek tijdens de behandeling vorige week. Wel viel uit de woorden van minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken op te maken dat het referendum een laatste redmiddel moet zijn en niet mag uitgroeien tot standaardprocedure.

Maar je zet zo’n referendum ook niet zomaar op touw. Om een verzoek tot een raadgevend referendum in te dienen zijn 10.000 handtekeningen nodig, legt initiatiefnemer D66 uit. Om vervolgens het referendum ook echt te laten plaatshebben zijn nog eens 300.000 steunbetuigingen nodig.

Mede-initiatiefnemer Kamerlid Gerard Schouw van D66 is blij: „Het referendum geeft Nederlanders de serieuze mogelijkheid om zich uit te spreken en zij krijgen een serieuze stem in het beslissingsproces van de regering.”

De fracties van PvdA, PVV, GroenLinks, SP, D66, Partij voor de Dieren, OSF en 50PLUS stemden dinsdag voor, de fracties van VVD, CDA, SGP en ChristenUnie zijn tegen. Het was uitgerekend de PvdA, de partij van een van de initiatiefnemers, die in de Eerste Kamer aanvankelijk nog bezwaren had. De partij eiste de genoemde kiesdrempel en ook de tijdelijkheid van het raadgevend referendum. Anders zouden mensen maar gaan shoppen tussen verschillende referenda. De indieners van de voorstellen gingen vrijwel meteen akkoord en beloofden de wijzigingen te verwerken in een nog te behandelen ‘reparatiewet’.