„Ik merk dat de vraag om financiële hulp toeneemt”, zegt E. Polhuis, diaconaal maatschappelijk werkster van de hervormde kerken in Rotterdam-Zuid. „Er is veel armoede. Voor een deel komt dat door de euro. Vooral mensen uit de sociaal lagere klasse hebben moeite met omrekenen.” Schrijnende gevallen komt ze tegen. Mensen die zo diep in de schulden zitten dat ze op een smerig matras op de betonnen vloer moeten slapen.

Leningen onder de 500 euro worden verstrekt door de diaconie van de desbetreffende hervormde wijkgemeente. Grotere bedragen komen voor rekening van de centrale diaconie. Polhuis: „Nu kunnen we het nog redden, maar als de aanvragen blijven toenemen, zullen we het anders moeten gaan doen. Ons potje is ook niet dat van Zarfath.”

De diaconie van de christelijke gereformeerde kerk in Leiden merkt nog niet zo veel van toenemende armoede, aldus scriba M. C. Huisman. „Daarbij moet ik opmerken dat hulp vragen aan de diaconie vaak de laatste stap is die men zet. We anticiperen echter al wel op een grotere zorgvraag. Als diaconie proberen we een brugfunctie te vervullen tussen de overheid en gemeenteleden die hulp nodig hebben. Een deel van het probleem is dat mensen de weg niet kennen in overheidsland. Daarnaast proberen we het gesprek te zoeken, zodat we op tijd kunnen constateren dat er problemen zijn.”

Voor dak- en thuislozen heeft de christelijke gereformeerde kerk in het verleden een project gehad. Een nieuw project wordt op poten gezet. Huisman: „Het specifieke probleem van uitgeprocedeerde asielzoekers proberen we in classicaal verband te bespreken. We merken wel dat er in die groep een ontzettend grote zorgvraag is. Het is een doelgroep die je ook in de kerk ziet, en daarmee wordt een zorgvraag gecreëerd voor de diaconie. We verwachten dat de armoede zal toenemen. Het bed zal eerder kouder dan warmer worden.”

In de gereformeerde gemeente van Rotterdam-Zuid is de zorgvraag niet toegenomen, constateert de scriba van de diaconie, C. Goedegebuur. Dat er echter niet meer mensen aankloppen, zou te maken kunnen hebben met de hoge drempel waar zij overheen moeten. „Op huisbezoek komen we soms wel mensen tegen die hulp nodig hebben. Zij bijten liever door, dan dat ze aankloppen voor hulp. Nu het weer Kerst wordt, geven we een kerstgift, maar die wordt ook wel eens geweigerd.”

„We merken niet zozeer dat het aantal aanvragen stijgt, maar wel dat de schulden van mensen hoger worden”, zei J. Grotendorst van de hervormde diaconie in Den Haag dinsdag tegen het ANP. „Sinds de komst van de euro is een duidelijke stijging waar te nemen.”

Die bevinding verrast pastoraal medewerker A. Driessen van de hervormde diaconie in Amsterdam niet. „Al denk ik niet dat we de gevolgen van de toenemende armoede op korte termijn kunnen zien. Op lange termijn zullen we zeker meer hulp moeten gaan verlenen. De regeringsmaatregelen voorspellen weinig goeds.”

Een bijzondere categorie mensen in financiële nood zijn volgens Grotendorst uitgeprocedeerde asielzoekers en illegalen. „Zij belanden op straat. Wat er daarna met hen gebeurt, daar wil je niet te veel over nadenken. De oorzaak hiervan ligt bij de overheid, die niet langer geld wil geven om hen op te vangen. We kunnen eigenlijk alleen gezinnen die op straat zijn beland, goed helpen.”