Europa brengt de nieuwe satellieten in de komende jaren één voor één in een baan rond de aarde. Het project kost bijna 4 miljard euro. De sondes scannen straks elke plek om de paar dagen. Alle gegevens worden gratis beschikbaar, zodat iedereen er mee aan de slag kan gaan.

André Kuipers was in 2011 en 2012 ongeveer een halfjaar in de ruimte. Door zijn missie is hij het uithangbord van de Europese en de Nederlandse ruimtevaart. Hij zet zich al jaren in tegen milieuvervuiling.

Kuipers keek vanuit het ruimtestation ISS veel naar de aarde. „Dat is heel interessant. Je kunt van alles zien. De mooie kleuren van de Bahama’s, Polynesië en Australië bijvoorbeeld. Maar ook menselijke activiteiten, zoals condensstrepen van vliegtuigen en de duizenden vissersschepen op de zee bij Vietnam. Je ziet de bevolkingsgroei ’s nachts aan de vele lichten van steden. Die schoonheid kunnen satellieten niet vastleggen”, zegt hij.

Maar wat satellieten wel zien, en mensen niet, is de vervuiling. „De satelliet kijkt met andere ogen naar de aarde. Daardoor zie je meer. De aarde is prachtig om te zien, maar we moeten hem wel goed in de gaten houden”, verwoordt Kuipers het.

Als voorbeeld noemt Kuipers het smelten van de ijskappen. „Je kunt met mensen het smelten van ijs op één plek meten, maar een satelliet ziet in één keer de hele Noordpool. Je kunt theorieën bewijzen en daar beleid voor maken. Zonder satellieten hadden we het gat in de ozonlaag niet ontdekt en zouden we nog steeds cfk-gassen gebruiken. Je kunt maatregelen nemen.”

De nieuwe satellieten kunnen ook de Nederlandse dijken nauwkeurig in de gaten houden. Zo blijkt dat de Hondsbossche Zeewering, de dijk die Noord-Holland beschermt tegen de Noordzee, een paar millimeter per jaar daalt. „Dat lijkt weinig, maar dat is evenveel als de zeespiegel stijgt. Het effect krijg je daar twee keer zo hard”, zegt geoloog Ramon Hanssen van de TU Delft, die meewerkt aan het project. Sentinel 1A en zijn broers kunnen daardoor helpen om Nederland te waarschuwen.