Geen symfonisch instrument, zoals aanvankelijk de bedoeling was, maar een barokorgel. „Helemaal definitief is het nog niet, maar er wordt hard aan gewerkt”, zegt Peter Tra, programmeur klassieke muziek.

De plannen voor een orgel in de Grote Zaal van het Utrechtse muziekcentrum dateren al van de jaren zeventig van de vorige eeuw. Er werd zelfs een comité voor opgericht dat geld inzamelde. Tra: „Tot de bouw van een orgel voor het oude Vredenburg is het echter nooit gekomen. Betrokkenen konden het niet eens worden over de uitvoering van het plan en de plaats van het instrument in de concertzaal. Ook de architect van de oude Grote Zaal, Herman Hertzberger, was niet enthousiast. Hij vreesde dat het orgel te veel inbreuk zou maken op het interieur en de akoestiek van de zaal.”

Het resultaat van „het vele geheibel” was dat het geld op de rekening bleef staan en het plan de ijskast in ging. Tot vorig jaar. Tra: „Toen het nieuwe TivoliVredenburg zo’n beetje z’n voltooiing naderde, kwam het gesprek over een orgel weer op gang. Mede dankzij het feit dat het comité een nieuw bestuur heeft. Het oorspronkelijke plan is inmiddels wel gewijzigd. Aanvankelijk werd gedacht aan een negentiende-eeuws symfonisch orgel zoals ook het Concertgebouw in Amsterdam dat kent. Het nadeel daarvan is echter dat zo’n instrument beperkt inzetbaar is: alleen als er een grote orkestsymfonie met orgelpartij wordt uitgevoerd. Dat is misschien twee, drie keer per jaar het geval.”

Volgens Tra wordt er nu gedacht aan een kleiner, achttiende-eeuws barokorgel. „Het voordeel daarvan is dat het gemakkelijk ingezet kan worden bij de uitvoering van cantates, missen, passionen en oratoria. Dan hebben we het al snel over tien tot vijftien concerten per jaar.” Over de details wil de Utrechtse programmeur nog niet veel kwijt. „We denken aan een tweeklaviers instrument op zestienvoetsbasis. Meer kan ik er op dit moment niet over zeggen.”

De orgelkwestie blijft een gevoelig onderwerp, bevestigt Tra. „Iedereen is weliswaar enthousiast over het nieuwe plan, maar we zijn er nog over in gesprek, onder anderen met de architect. Waarschijnlijk komt het instrument achter het orkest te staan, maar we willen nog een keer goed onderzoeken wat de gevolgen zijn voor het interieur en de akoestiek. Als we dat helder hebben, kunnen we een definitief besluit nemen en offertes gaan opvragen bij orgelbouwers.”

Er is 450.000 euro beschikbaar voor het instrument. Tra: „Dat is op zich een behoorlijk bedrag, maar orgels zijn duur. We zoeken bij dit instrument naar een goede mix van een stijlzuiver en een functioneel orgel. Het zal niet zo vaak ingezet worden voor een solorecital. Utrecht telt al veel mooie orgels. We hebben niet de ambitie om daarmee te concurreren.”

Komt er ook een huisorganist? Tra: „Ach, misschien maken we er ooit een erebaantje van.”