NSS is een proces van de lange adem
DEN HAAG (ANP). De Nuclear Security Summit (NSS) heeft één hoofddoel: het voorkomen van nucleair terrorisme. Het is een langdurig proces waarbij tijdens verschillende internationale bijeenkomsten (Washington 2010, Seoul 2012, Den Haag 2014 en Washington 2016) stappen worden gezet.
Om de kans te verminderen op een aanslag met een kernbom of een ‘vuile bom’ (een zelfgemaakte bom waarbij een flinke oppervlakte radioactief besmet raakt), wil de NSS drie zaken bereiken. De hoeveelheid gevaarlijk nucleair materiaal moet afnemen, nucleair materiaal moet beter worden beschermd en landen moeten op dit vlak beter samenwerken.
De nucleaire top in het World Forum in Den Haag maandag en dinsdag is weer een stap in dit proces. Een belangrijk doel dat Nederland zich heeft gesteld, is het versnellen van de ratificatie van het beveiligingsverdrag van nucleair materiaal. „Als voorzitter van de top wil ik graag meer tempo maken”, stelde premier Mark Rutte onlangs.
Het gaat om een verdrag dat de niveaus van fysieke beveiliging van kernmateriaal tijdens transport, opslag en productie voorschrijft. Nederland had gehoopt dat dit verdrag tijdens de top in werking zou treden, maar dat gaat niet lukken. Rutte hoopt te bereiken dat dat dit jaar alsnog gaat gebeuren.
Verder maakt het Nederlandse voorzitterschap zich sterk om de deelnemende landen zover te krijgen dat ze aanbevelingen van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) opnemen in de nationale wetgeving. En dat het IAEA regelmatig hun staat van nucleaire beveiliging kan beoordelen. Nederland heeft om dit te bereiken, samen met de VS en Zuid-Korea, een kopgroep gevormd.
Daarnaast heeft Nederland aandacht gevestigd op het terugdringen van plutonium. Dat wordt gebruikt voor kernwapens, maar ook voor kerncentrales. Omdat er deelnemende landen zijn die veel waarde hechten aan het gebruik van plutonium als brandstof voor kerncentrales, zal tijdens de top waarschijnlijk worden afgesproken dat landen de voorraad zo klein mogelijk moeten houden.
In het slotcommuniqué komt waarschijnlijk ook een „stevige paragraaf” over de verhouding tussen overheid en nucleaire industrie, zei diplomaat Piet de Klerk die de top voorbereidt. De overheid moet regels opstellen voor deze sector die werkbaar zijn in de praktijk, bedrijven moeten ze uitvoeren en een nationale toezichthouder moet gedegen controleren of de regels worden nageleefd.
Tenslotte zal in Den Haag de toekomst van de NSS worden besproken. Daarbij komt ook de vraag aan bod of de top in Washington in 2016 de laatste zal zijn van dit langdurige proces.
