Nederland staat op z’n kop tijdens de top. De veiligheidsmaatregelen rond de NSS –op 24 en 25 maart– leiden tot een ontwrichting van het leven in de Randstad. Het gebied rond congres­centrum World Forum is hermetisch afgesloten, de snel­wegen zitten tijdens de top (deels) dicht, terwijl de Polderbaan op Schiphol buiten gebruik is.

De snelweg A5, bij Schiphol, zit volledig dicht. Op de A4 zijn tussen Badhoevedorp en Burgerveen in de richting van Den Haag minder rijstroken beschikbaar. De aansluitende A44 is tussen Burgerveen en Wassenaar richting Den Haag afgesloten. Om een verkeerschaos te voorkomen, roept Den Haag iedereen op de Randstad te mijden. Of vooral eerst even te surfen naar Van A naar Beter.

Vanuit de hele wereld worden wereldleiders ingevlogen voor de NSS. President Obama (VS), president Hollande (Frankrijk) en bondskanselier Merkel (Duitsland) zijn in ieder geval van de partij. Verder heeft een ruime meerderheid van de 53 uitgenodigde landen toegezegd een delegatie te sturen. De Russische president Poetin komt overigens niet. Iran en Noord-Korea zijn evenmin vertegenwoordigd.

De deelnemers aan de atoomtop buigen zich over het voorkomen van nucleair terrorisme. Niet de vermindering van het aantal kernwapens of een verdere verspreiding van atoomwapens staat op de agenda, maar het treffen van maatregelen om te voorkomen dat een ‘vuile bom’ in handen valt van extremistische groepen.

Veiligheid

Met de komst van zo veel wereldleiders zijn de veiligheidsmaat­regelen ongekend groot. Nederland zet elke dag in totaal 13.000 agenten, 4000 militairen en 4000 marechaussees in. Het aantal agenten dat op de been is, is vier keer zo groot als tijdens de inhuldiging van koning Willem-Alexander.

De krijgsmacht staat op scherp. Twee F-16’s cirkelen tijdens de top permanent boven Nederland. Op de vliegbases van Volkel en Leeuwarden staan extra jachtvliegtuigen paraat. Voor de kust vaart een zwaarbewapend luchtverdedigingsfregat, de Zr. Ms. Zeven Provinciën. Iets verderop patrouilleren de Zr. Ms. Holland en Friesland, elk met een maritieme NH-90-helikopter op het achterdek.

Op voormalig marinevliegkamp Valkenburg staat een vloot aan heli­kopters: zwaarbewapende Apaches, twee zware Chinook­s voor medische evacuaties, vier middel­zware Cougars voor gewoon transport, zeven politie­helikopters en enkele traumaheli’s. De Vliegbasis Eind­hoven zet twee KDC-10-tankvliegtuigen klaar, terwijl de NAVO twee Awacs-radarvliegtuigen de lucht in stuurt.

Defensie zet zwaar in op luchtverdediging. Boven Den Haag is een no-flyzone ingesteld. Op Valkenburg, maar ook op een parkeerplaats bij Wassenaarse Slag, bij Langevelderslag en het zweefvliegveld Kennemerland staan Nasams-luchtdoelraketten opgesteld. Geen terrorist moet het in zijn hoofd halen om de top te belagen.

Noodverordening

Schiphol sluit de Polderbaan voor het reguliere vliegverkeer om dienst te laten doen als parkeerplaats voor presidentiële vlieg­tuigen van de wereldleiders. Obama landt hier met zijn Air Force One. Een uitgelezen kans voor vliegtuigspotters om het regeringtoestel –en andere jets– vast te leggen.

De gemeente Haarlemmermeer steekt hier met een noodverordening echter een stokje voor. ”No pictures, please”. Van 22 tot en met 26 maart mag niemand rond Schiphol een camera, telelens of spandoek bij zich hebben. Verder geldt er een strikt verbod op het dragen van bivakmutsen, helmen, maskers of shawls.

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) is verantwoordelijk voor het welzijn van de wereldleiders. De veiligheidsmaatregelen zijn vooral zo streng in verband met de komst van de Amerikaanse president. Ook al ontkent de NCTV het bij hoog en bij laag, de Amerikanen nemen gewoon een deel van de regie van de veiligheid van Nederland over. Zo niet, dan komt Obama niet. Simpel.

Om de veiligheid van Obama te garanderen, laten de Amerikanen z’n speciale, gepantserde Cadillac invliegen. Het extreem beveiligde presidentiële voertuig –bijgenaamd The Beast– beschikt over zuurstofvoorziening, een blus­installatie, nachtkijkers, traangas en een onlinestraalverbinding met Washington.

De Caddy –gebouwd op een truck­onderstel– rijdt op stalen velgen, om in geval van nood, ook zonder banden verder te kunnen rijden. De supergepantserde Cadillac is bestand tegen kogels, handgranaten en zelfs tegen mijnen. In het dashboardkastje liggen zakjes bloed om Obama bij een eventuele aanslag direct een bloedtransfusie toe te kunnen dienen.

Kosten

Nederland spaart kosten noch moeite om de top veilig te laten verlopen. Den Haag doet officieel geen mededelingen over de kosten, maar het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft 24 miljoen euro uitgetrokken voor de organisatie van de top, de gemeente Den Haag 3,5 miljoen.

Alleen al met de veiligheids­maatregelen is –naar verluidt– meer dan 15 miljoen euro gemoeid, de salarissen van de 13.000 agenten en de 8000 militairen niet nog eens meegerekend. Het budget is overigens –volgens bronnen– al met enkele miljoenen overschreden.

Een rondje vliegen met een F-16 kost naar schatting 20.000 euro per uur. De permanente inzet is opmerkelijk omdat er altijd twee F-16’s stand-by staan. Dag en nacht. Op Volkel of op Leeuwarden. De jachtvliegtuigen van de Quick Reaction Alert (QRA) kunnen binnen twee minuten in de lucht zijn. ”Scramble”, in vaktermen.

Nederland staat op scherp. Den Haag houdt met alle mogelijke scenario’s rekening. Zelfs met onvoorziene.

Dit is deel 1 van een drieluik over de nucleaire top in Den Haag. Dinsdag deel 2.