„Leden van de synode,

Vandaag zal een historische beslissing genomen worden. Want hoe de besluitvorming ook zal zijn, de beslissing die de synode neemt, is van grote betekenis voor het geheel van de Nederlandse Hervormde Kerk en voor de andere partners in het SoW-proces. Het besluit tot vereniging van de Nederlandse Hervormde Kerk met de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Evangelisch-Lutherse Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden ligt in tweede lezing ter bespreking en besluitvorming voor. Daarmee komt een lange weg ten einde, die veel gevraagd heeft van het geheel van onze kerk.

Velen hebben met verlangen naar deze dag uitgezien. Zij hebben iets meegevoeld van wat de ”Achttien” vervulde toen zij op Pinksteren 1961 een oproep tot eenwording lieten uitgaan, waarin zij onder meer zeiden: „Bewogen door de verwachting van het Rijk Gods en de opdracht der kerk in de wereld, zijn wij er gezamenlijk van overtuigd, dat naar eenwording gestreefd moet worden.” De diepste drijfveer, die de stoot gaf tot het ontstaan van Samen op Weg, was missionaire bewogenheid. Ruim veertig jaar later heeft onze wereld nog sterker behoefte aan een getuigende, belijdende kerk, die ernst maakt met haar roeping in deze wereld. Wie Samen op Weg in dat licht heeft gevolgd, zal vandaag met gespannen verwachting uitzien naar de bespreking en de besluitvorming. Dat geldt ook voor talrijke gemeenten die al lang wachten op de mogelijkheid om tot vereniging met een andere kerk of gemeente te komen en voor de velen die zich in de loop van de tijd hebben ingezet om het Samen op Weg-proces te laten voortgaan. Ze hebben soms wel eens gedacht en gevreesd dat het nooit tot een beslissing zou komen en ze hopen dan ook dat het proces van besluitvorming vandaag voltooid kan worden.

Er zijn ook andere stemmen, van hen die deze dag met grote zorg tegemoet hebben gezien. Tijdens heel het proces van meer dan veertig jaar zijn bezwaren geuit tegen de koers die de synode was ingeslagen. Ook deze bezwaren komen op vanuit een hartelijk meeleven met de kerk en de zorg om de eenheid van de gemeente te bewaren. De grootste vragen leven met name rond het gereformeerde karakter van de kerk en de plaats van de belijdenis in de Protestantse Kerk in Nederland. Deze bezwaren zijn verschillende keren besproken en de synode heeft telkens gezocht naar wegen om eraan tegemoet te komen en het belijdend karakter van de verenigde kerk te verduidelijken. Want één ding mag duidelijk zijn: wij willen elkaar niet kwijt. We vragen elkaar om samen op te trekken naar de toekomst, omdat we geroepen zijn anderen te dienen met wat de Heere ons heeft gegeven. Het moderamen heeft in de afgelopen maanden talrijke gesprekken gevoerd en zich afgevraagd hoe wij elkaar kunnen vasthouden. In dat kader is onder meer de handreiking en de verklaring ”Verbonden met het gereformeerd belijden” opgesteld.

De voortgaande bezinning heeft geleid tot een voorstel, dat vandaag met instemming van het triomoderamen aanvullend op het besluitvoorstel aan u als synode wordt voorgelegd. U krijgt dit voorstel eerst vandaag op de tafel, omdat het in de afgelopen dagen werd vastgesteld in het moderamen en gisteren in het breed moderamen, zodat het niet mogelijk was het u tevoren toe te zenden. Voor de orde van de vergadering vermeld ik nu reeds, dat het in de bespreking tegelijk met het verenigingsbesluit behandeld wordt, maar dat het bij de stemming afzonderlijk, voorafgaand aan de stemming over het verenigingsbesluit, aan de orde komt.

Het moderamen stelt u voor als synode nog eens duidelijk te onderstrepen, dat wie de verklaring, die is opgenomen in de handreiking, aanvaardt en ondertekent, zich gebonden mag weten aan het gereformeerd belijden, zoals dat verwoord is in art. I-4 van de protestantse kerkorde. Dat zijn dezelfde belijdenisgeschriften die in het huidige artikel X-2 van de hervormde kerkorde worden genoemd. Daar mag men op staan en van daaruit in gesprek zijn met het geheel van de Protestantse Kerk in Nederland. Men mag zich daar bij het inrichten van het leven van de gemeente op baseren en dat als regel hanteren. Hiermee wordt naar de mening van het moderamen verwoord wat het betekent dat hervormde gemeenten binnen de Protestantse Kerk in Nederland zich verbonden mogen weten met het gereformeerd belijden. Door dit nog eens duidelijk vast te leggen, kan de synode een eenduidige waarborg geven aan allen die zich afvragen of ze met een goed geweten hun plaats in de Protestantse Kerk kunnen innemen. Wij mogen elkaar niet loslaten. Daarom stelt het moderamen u voor opnieuw de hand te reiken aan hen die bezwaard zijn en hen de mogelijkheid te bieden zo de eenheid van de kerk en de gemeenten te bewaren.

We staan vandaag voor een historische beslissing in het leven van onze kerk. Die beslissing wordt door u als leden van de synode en afgevaardigden van de classes van onze kerk genomen zonder last of ruggespraak. We zijn als ambtsdragers bijeen, biddend om het licht en de leiding van de Heilige Geest. We nemen ons besluit luisterend naar elkaar en naar wat ons is aangereikt vanuit de gemeenten en de classes van de kerk. De KOA zal straks het verslag van de uitgebrachte consideraties nog nader toelichten. Maar er is meer. We mogen ons bij onze beraadslaging verantwoordelijk weten voor het geheel van de kerk, zowel voor hen die uitzien naar vereniging als voor hen die daar grote zorgen over hebben. Ik hoop dat we met elkaar in gesprek zullen zijn vanuit de gezamenlijke verbondenheid door het geloof in de Koning der Kerk. Dan hebben we een open oor voor elkaar en proberen we van harte -staande in de huidige Nederlandse samenleving- het goede voor het geheel van de kerk te zoeken. Advent verkondigt ons het nieuwe begin, dat in Christus wordt geschonken. Dat geeft ons werken en bezig zijn richting en toekomst.

Hij geve ons en het geheel van de kerk vandaag Zijn zegen.”