Berging Werkendamse bommenwerper aan zijden draadje
WERKENDAM. Het is onwaarschijnlijk dat de berging van het wrak van een Lancaster LM 508 in Werkendam doorgaat. De plaatselijke politiek is sterk verdeeld over het voorstel van het college om de bommenwerper op de splitsing van de Weerensteinweg en de Grote Waardweg uit de grond te halen.
Vanavond buigt de raad zich over het voorstel om circa 585.000 euro uit te trekken voor de operatie. Uiteindelijk betaalt de gemeente hiervan 175.000; de rest van het geld komt uit een potje van het Rijk.
De Engelse bommenwerper nam in de nacht van 21 op 22 juni 1944 deel aan een aanval op een fabriek voor synthetische olie in het Duitse Wesseling. Tijdens deze operatie gingen 37 Lancasters verloren. Een van de vliegtuigen werd op de thuisreis naar de basis in Engeland neergehaald door een Duitse jager. Op de vroege morgen van de 22e juni rond tien voor twee stortte het vliegtuig in de buurt van Werkendam neer. Volgens ooggetuigen kwam het vliegtuig „rechtstandig naar beneden” en ontstond er door de crash een diepe krater.
Zes van de acht bemanningsleden overleefden en werden gevangengenomen. Van de twee vliegers die omkwamen, ligt één bemanningslid begraven op de Protestantse Begraafplaats in Werkendam. Het achtste bemanningslid, sergeant J. E. Keogh, staat tot op de dag van vandaag als vermist geregistreerd. Instanties gaan ervan uit dat het lichaam van de vlieger –die al tijdens de aanval van het Duitse jachtvliegtuig werd gedood– zich nog in of bij het wrak bevindt.
B&W van Werkendam stellen voor het wrak –dat metersdiep onder de oppervlakte ligt– te bergen. „Er zijn mogelijk nabestaanden die graag willen weten of degene die vermist wordt nog in het vliegtuig aanwezig is. Het gaat om iemand die gevochten heeft voor onze vrijheid en dit met de dood heeft moeten bekopen. Het is een eerbetoon aan hem om het vliegtuig te bergen.” Ook de aanwezigheid van milieugevaarlijke stoffen die het grondwater kunnen vervuilen en de vraag of het landelijke subsidiepotje voor dergelijke bergingen in de toekomst overeind blijft, zijn argumenten om tot berging over te gaan.
De Werkendamse raad is sterk verdeeld over de kwestie. CDA en CU zijn voor; SGP en PvdA tegen. SGP-leider Meijboom: „Een jaar of tien terug werd hier een Halifax geborgen. Toen waren we tegen; nu weer.” Het forse kostenplaatje speelt geen rol, benadrukt hij. „De voorstanders hopen de menselijke resten die zich nog in het wrak bevinden te kunnen begraven en zo de nabestaanden zekerheid te geven. Maar als die resten nu eens niet worden aangetroffen –en die kans is na zeventig jaar groot– wordt de onzekerheid alleen maar groter.” De SGP wil de crash en de omgekomen vliegers herdenken met een informatiebord plus gedenkteken.
Gerard Paans –voorman van de zevenkoppige CDA-fractie– staat vierkant achter het collegevoorstel. „Die mensen hebben in het verleden voor onze vrijheid gevochten. Dan is het netjes die jongen eruit te halen en een waardige begrafenis te geven.”
Meijboom voorziet voor vanavond een pittige discussie, maar volgens hem leidt de kwestie niet tot politieke spanningen binnen de coalitie van CDA, SGP en Lokaalbelang. „We laten elkaar hierin vrij.”
Bij de huidige stand van zaken geeft Lokaalbelang de doorslag. De zes fractieleden zijn volgens de partij vrij om voor of tegen te stemmen. Omroep Brabant meldde gisteren echter dat de hele fractie tegenstemt. CDA-voorman Paans zou dat triest vinden. „We moeten deze zaak op een waardige manier afsluiten.”