Huiskerkleider Paul uit Xiamen is een van de duizenden Chinese christenen die gevangenisstraf ondergingen om het geloof. Voor hem is lijden een smeltkroes. „De kandelaar in de Bijbel werd geslagen en gehamerd tot de vorm die hij zou moeten krijgen. Hij werd gevormd door een ambachtsman. God is onze Ambachtsman, en het slaan en hameren is de vervolging. Door onze beproevingen leren wij gehoorzaam te zijn aan de Heere.”

Auteur David Wang heeft deze en andere geloofservaringen van christenen in de grote Chinese steden opgetekend in het boek ”Christian China and the Light of the World”. Wang is oud-directeur van de hulporganisatie Asian Outreach en hoogleraar aan Harvard University in het Amerikaanse Cambridge. Hij schreef het –in november vorig jaar uitgekomen– boek samen met Georgina Sam, een schrijfster uit Hongkong.

De ondergrondse kerk in China heeft het afgelopen decennium relatief ongestoord kunnen bloeien. De Olympische Spelen die in 2008 in China werden gehouden leken hierbij een belangrijke rol te spelen. Sommige kerken groeiden zelfs uit tot megakerken met honderden kerkgangers en strak georganiseerde diensten. Vooral in het oosten van het land bloeit het christendom. Zo wordt de kuststad Wenzhou wel het Jeruzalem van China genoemd.

Niet lang na 2008 was het gedaan met de vrijheid in Centraal- en West-China, schrijven Wang en Sam. Agenten vielen de ene na de andere kerk binnen en sloten voorgangers of kerkleden voor korte of langere tijd op.

Het westerse kerkmodel, gekopieerd uit Zuid-Korea en de Verenigde Staten, heeft daarom voor Wang en Sam afgedaan. Een grote kerk met een kleine groep christenen in leidende posities bleek een te gemakkelijk doelwit voor de politie te zijn.

Ze keren liever terug naar het huiskerkmodel van dertig jaar geleden. Deze kleinschalige gemeenten dringen dieper het leven van christenen binnen. Dan kan de kerk volgens hen weer een plaats van „verzoening en genezing in Christus” worden.

Chinese kerken worden ook van binnenuit bedreigd. Jonge christenen in de kuststeden hebben nauwelijks vervolging meegemaakt en kiezen liever voor welvaart.

De geïnterviewde kerkleiders kennen maar één remedie: gebed. Voorganger Abraham: „Ten eerste, bid niet dat onze problemen spoedig worden opgelost of dat we minder worden vervolgd. Bid liever dat de kerk snel de lessen zal leren die God ons heeft toebedacht en dat we volwassen zullen worden. We hebben volwassenheid nodig. Ten tweede, bid dat de voorgangers en leiders zuiver zullen worden gemaakt in heiliging, evenals in onze verbondenheid met God. Bid ten slotte dat de kerk en de harten van de gelovigen zullen worden gereinigd.”

Christian China and the Light of the World. Miraculous Studies from China’s Great Awakening, David Wang & Georgina Sam; uitg. Regal, Ventura, 2013; ISBN 978 0 8307 6732 8; 192 blz.; $ 15,99.

Geschiedenis Chinese kerk

19e eeuw: Huiskerken ontstaan door de komst van protestantse zendelingen.

1949-1954: Communist Mao Zedong aan de macht. Buitenlandse zendingswerkers moeten vertrekken. Drie-Zelfkerk wordt opgericht.

1955-1961: Voorgangers en leden worden opgesloten. De ondergrondse kerk begint te groeien.

1966-1976: Culturele Revolutie. Veel kerken, ook binnen de Drie-Zelfkerk, worden opgeheven. Alleen kerken op het platteland ontsnappen aan het oog van de overheid.

1976-1988: Periode van afwisselend verlichting en repressie.

1989: Terwijl de studentendemonstratie op het Plein van de Hemelse Vrede in Peking wordt neergeslagen, blijven plattelandskerken groeien. Ook kerken in de stad worden weer getolereerd.

1997: Stadskerken groeien sterk. De Chinese kerk maakt contact met kerken buiten China en zendt voor het eerst zendelingen uit.