Het ”Dritter Theil der Clavier Übung”, de officiële naam, van Johann Sebastian Bach werd uitgegeven in Leipzig in 1739 bij de 200e verjaardag van de reformatie in die stad. Het is het eerste én grootste orgelwerk van Bach dat tijdens zijn leven in druk verscheen en waarvan hij de uitgave zelf verzorgde.

Het werk omvat 27 delen en begint met de Preludium in Es grote terts, gevolgd door een groot aantal ”Vorspiele” en vier duetten. Het eindigt met de Fuga in Es groot. Het hart van het werk wordt gevormd door de ”Vorspiele” die meer zijn dan voorspelen op de liederen. Het zijn bewerkingen van de koralen van de Lutherse catechismus en de mis.

Daarin lag ook de aanleiding voor Bach om het ”Dritter Theil” uit te geven.

Tweehonderd jaar eerder, op 24 mei 1539, preekte Luther in Leipzig over de leer van de Drieëenheid en het catechetisch onderwijs. In hetzelfde jaar wordt in Leipzig de ”Deutsche Messe” van Luther uitgegeven. Bij de herdenking van de reformatie, 200 jaar later, kiest Bach koralen hieruit. Ze

zijn gebaseerd op de Tien Geboden, de geloofsbelijdenis, het Onze Vader, de doop, de boetedoening en het avondmaal. Het zijn achtereenvolgens ”Dies sind die heilgen zehn Gebot”, ”Wir glauben all’ an einen Gott”, ”Vater unser im Himmelreich”, ”Christ unser Herr zum Jordan kam”, ”Aus tiefer Not schrei ich zu Dir” en ”Jesus Christus unser Heiland, der von uns den Zorn Gottes wandt”.

Bach bewerkte deze zes koralen elk twee keer: als grote bewerking met pedaal, daarna als kleine bewerking voor alleen manuaal. De bewerkingen worden voorafgegaan door de missakoralen en omsloten door zes vrije composities: vier duetten en de Preludium en Fuga in Es.

Vaak ondertekende Bach zijn composities met de afkorting SDG: Soli Deo Gloria. In de Fuga in Es groot is de afkorting SDG omgezet in noten: het thema opent met de noten es, d en g.

Het concert in de Domkerk begint om 15.30 uur. De toegang is gratis. Er wordt gecollecteerd bij de uitgang.