Die onenigheid bleek donderdag, tijdens de behandeling in de Kamer van de bijstandswet, vooral te bestaan over de meest in het oog springende nieuwe regel: de verplichting voor bijstandsgerechtigden om in ruil voor hun uitkering een tegenprestatie te leveren.

Voor de VVD is het glashelder, zowel in het coalitieakkoord als in het vorige week met D66, CU en SGP overeengekomen pakket is afgesproken dat gemeenten straks een significante tegenprestatie moeten vragen van iedereen in de bijstand. Bijvoorbeeld in de vorm van „een ochtendje koffie schenken in een verzorgingshuis, sneeuw ruimen in de winter of klaar-overen bij scholen in de buurt”, aldus Kamerlid Potters.

PvdA-Kamerlid Kerstens nam echter afstand van die lezing. Volgens hem moet de tegenprestatie, áls die door een gemeenten wordt opgelegd, inderdaad significant zijn, maar bepalen gemeenten verder volledig zelf wanneer en aan wie ze die taak opleggen. Staatsecretaris Klijnsma (Sociale Zaken) leek die mening te delen.

Het debat ontspon zich verder langs voorspelbare lijnen. Het kabinet nam, zoals maandag al duidelijk werd, een amendement over van CU en PvdA waardoor gemeenten de uitkering niet pas vier weken na aanvragen mogen toekennen en ook een amendement van CU en SGP dat de sollicitatieplicht voor bijstandsmoeders met jonge kinderen uit het wetsvoorstel schrapt. Opvallend was wel dat het CDA aangaf die laatste wijziging niet zonder meer toe te juichen. „Veel lokale CDA-bestuurders” willen zo’n algehele vrijstelling van de sollicitatieplicht voor deze groep helemaal niet, zei Kamerlid Heerma.

Met name de SP keerde zich fel tegen de „hardvochtige plannen” met de bijstand. Ze verweet SGP en CU als „christelijke partijen” mee te werken aan het verder afbreken van het schild voor de zwakkeren, door fors te bezuinigen op de sociale zekerheid. SGP-Kamerlid Dijkgraaf stelde echter dat zijn partij het prima vindt dat de bijstand activerender en strenger wordt. „In de Bijbel staat het gewoon letterlijk: wie niet werken wil, die zal niet eten.”

Kamer achter aanscherping bijstand

DEN HAAG. De Tweede Kamer schaarde zich donderdag achter de nieuwe, strengere regels voor de bijstand die in 2015 ingaan. Een overzicht van de meest opvallende wijzigingen.

• Wie in de bijstand zit, moet verplicht verhuizen als dat een baan kan opleveren voor een duur van minstens één jaar.

• Gemeenten mogen aan mensen in de bijstand een tegenprestatie vragen in ruil voor hun uitkering.

• Wie niet goed meewerkt of zich ongepast gedraagt of niet netjes kleedt tijdens sollicitaties, kan een korting op de uitkering krijgen.

• Bijstandsgerechtigden krijgen ook een lagere uitkering als ze de kosten van levensonderhoud kunnen delen met huisgenoten.

• Deze zogenoemde kostendelersnorm gaat ook gelden voor AOW’ers die bijvoorbeeld met een van hun kinderen samenwonen.