Nieuwe topman Boeing krijgt zware taak
Topman Phil Condit van de Amerikaanse vliegtuigproducent Boeing stapte eerder deze week onverwacht op. Zijn opvolger, Harry Stonecipher, voormalig topman van McDonnell Douglas, dat zes jaar geleden met Boeing fuseerde, krijgt een zware taak.
Er werd al geruime tijd druk uitgeoefend op Condit om op te stappen, om het vertrouwen van de markt en van het Congres (parlement) in Boeing te herstellen. Het concern is Amerika’s grootste vliegtuig- en defensieproducent. De militaire sector van het bedrijf is momenteel de belangrijkste voor Boeing en dan is het niet goed wanneer de grootste afnemer -de Amerikaanse overheid- wordt geconfronteerd met ernstige schandalen.
Eerder dit jaar bleek bijvoorbeeld dat Boeing-employés in het kader van een openbare aanbesteding 25.000 documenten van concurrent Lockheed Martin hadden gestolen. Het ging om een contract voor de ontwikkeling van een antiraketraket, dat inmiddels aan Northrop Grumman is gegund.
Twee maanden geleden werd bekend dat financieel directeur Michael Sears tijdens onderhandelingen met het ministerie van Defensie een topbaan had aangeboden aan Darleen Druyun, een topfunctionaris van defensie. Er liepen onderhandelingen tussen Boeing en defensie over de levering van tachtig tankvliegtuigen, en Druyun had Sears verteld dat Boeings Europese concurrent Airbus de tankvliegtuigen veel goedkoper had aangeboden. Als dank kreeg Druyun een baan bij Boeing. Toen het nieuws bekend werd, vertrok zowel Sears als Druyun.
Inmiddels werden vragen gesteld over de rol van topman Phil Condit in beide affaires. Het Congres bleek bovendien niet erg gelukkig met het leasecontract dat Boeing met defensie sloot over de tachtig tankvliegtuigen. Defensie heeft dit contract na het vertrek van Condit nu in de ijskast gezet en het Congres heeft intussen een onderzoek aangekondigd, omdat de overeenkomst de Amerikaanse belastingbetaler volgens veel afgevaardigden erg veel geld zou kosten.
Problemen te over dus in Boeings belangrijkste sector, de defensiepoot, waar men ook nog achterloopt met de productie van een nieuwe generatie spionagesatellieten.
Condit stond echter ook onder druk om iets te doen aan de steeds scherper wordende concurrentie van het Europese Airbus-consortium, dat in de burgerluchtvaart de positie van Boeing terugdringt. Toen Condit in 1996 bij Boeing aantrad als topman, was de maatschappij wereldwijd nog onbetwist de nummer 1 als producent van passagiers- en vrachtvliegtuigen. Airbus heeft Boeing dit jaar echter ingehaald. De Europeanen leveren dit jaar 300 toestellen af tegen 285 door Boeing.
Na de septemberaanslagen van 2001 zakte de luchtvaartsector, die het toch al moeilijk had, nog verder is. Langzamerhand lijkt deze situatie zich nu echter te herstellen. In deze aantrekkende markt boekte Airbus tot nu toe 56 procent van de 396 nieuwe orders van diverse luchtvaartmaatschappijen wereldwijd. Financieel is het aandeel van Airbus nog zwaarder, omdat het ver bij Boeing voorligt in de verkoop van de supergrote -lucratievere- vliegtuigen. De verkoop van de Airbus A-330 loopt goed en van het supergrote model A-380, dat in 2006 op de markt komt, zijn er al 26 exemplaren besteld.
Boeing daarentegen heeft twee recente introducties zien floppen. De supersonische Sonic Cruiser liep op niets uit door gebrek aan belangstelling van de luchtvaartmaatschappijen. Hetzelfde gold voor de introductie van de B-747X, een supergrote versie van de B-747. „Boeing presenteerde interessante modellen, maar had de markt blijkbaar niet verkend en die liet het afweten. Met een verouderde B-777, die in 1990 werd geïntroduceerd, heeft het bedrijf dus dringend een nieuw aantrekkelijk product nodig”, aldus hoogleraar marketing Charles Hill van de Washington University in Seattle (Washington).
Dat nieuwe model zou de Boeing-E7E, bijgenaamd de ”Dreamliner”, moeten worden. Het type wordt over tien dagen geïntroduceerd, maar tot nu toe heeft alleen Japan Air Lines voorlopige belangstelling getoond. Niet verwonderlijk misschien, want Boeing wil de ontwikkelings- en bouwkosten van de Dreamliner samen dragen met een Japans consortium dat wordt gevormd door de bedrijven Mitsubishi, Kawasaki en Fuji. Deze groep heeft de regering in Tokio al gevraagd om een krediet van 3 miljard dollar om het project te kunnen opstarten. „Het is de taak van Stonecipher om dit project van de grond te krijgen en om het vertrouwen van de Amerikaanse overheid en het parlement in Boeings bedrijfsethiek te herstellen. Een bijzonder zware opgave als je het mij vraagt”, meent een sceptische professor Hill.