toen

Als jongen was ik tijdens Oud en Nieuw met vrienden bijeen. We deden niet veel aan uitgaan, dronken wel wat, maar dat bleef binnen de perken. We waren fanatieke basketballers. Ik heb in mijn jonge jaren beperkte hoeveelheden vuurwerk afgestoken. Het hoorde er een beetje bij.

Ik werkte in de jaren tachtig van de vorige eeuw bij de politie. Als politieman heb ik één jaarwisseling in Groningen op straat meegemaakt, en een stuk of vijf in Rotterdam. Je wist dat in zo’n nacht allerhande geweld voorkwam. Er was altijd wel ergens een opstootje. Soms kon het in de eerste uren van het jaar echt hard tegen hard gaan. Ik herinner me nog een enorme vechtpartij op een plein in stadswijk het Oude Noorden in Rotterdam. Er waren tegen de honderd burgers bij betrokken. Zo’n zestig politiemensen kwamen erop af. Op een gegeven moment werd het plein schoongeveegd door de mobiele eenheid. De politie moet er dan voor zorgen dat mensen zich niet kunnen hergroeperen.

Ik vond, net als veel collega’s, een dienst tijdens oudjaar wel leuk. Er was dan tenminste wat te doen. Het was altijd druk. Stapels kerstbomen werden in brand gestoken. Je wist van tevoren dat het op bepaalde plekken uit de hand zou lopen.

Tijdens de jaarwisselingen is er geen geweld tegen mij persoonlijk gebruikt. Wel kreeg ik op twee andere momenten te maken met geweld, in beide gevallen in een situatie waarbij sprake was van geluidsoverlast. In het ene geval werd ik geslagen, in het andere geval kon ik net onder een bijl duiken.

In mijn politietijd zijn tegen mij weleens lelijk dingen gezegd. „Ik weet je wel te vinden. Ik weet waar je woont.” Ik ben vrij groot en breed, en als iemand die een kop kleiner dan mij is dat tegen me zegt, voel ik me niet bedreigd. Je moet zulke woorden op waarde weten te schatten. Mensen uiten dreigementen om hun frustraties over bijvoorbeeld een bekeuring te uiten. Ze menen het in veel gevallen niet zo kwaad. Ik denk maar: dat soort uitingen richt zich als het ware tegen het uniform, niet tegen de persoon.

nu

Ik was tijdens de afgelopen jaarwisseling op een bungalowpark in Duitsland. Daar was het heel, heel erg rustig.

Dat zich deze jaarwisseling in Nederland 108 gevallen van geweld tegen politiemensen hebben voorgedaan, is 108 keer te veel. Geweld tegen hulpverleners is onacceptabel. Je moet met je handen van hen afblijven. Toon respect voor hulpverleners. Ze nemen mentale en fysieke risico’s voor anderen.

Ik vind dat de politie in Veen meer dan uitstekend werk heeft verricht door honderd mensen op te pakken bij rellen. De politie heeft op een degelijke en professionele manier mensen geïsoleerd.

Dat jongeren in Veen zich richten tegen politie en brandweer is helemaal verkeerd. Ik begreep dat er vermoedelijk sprake is van een vooropgezet plan om een confrontatie met de politie aan te gaan. Er zijn bivakmutsen en pepperspray gevonden. Dat is fouter dan fout.

Vinden mensen in Veen dat er te veel mensen zijn opgepakt? Het probleem ligt niet bij de politie, maar bij jongeren die de politie met extreem zwaar vuurwerk belagen. Dan moet er toch een steekje bij je los zitten. Het kan gebeuren dat de goeden onder de kwaden moeten lijden. Het is heel vervelend voor jongeren uit Veen als ze ten onrechte de jaarwisseling in de cel moesten doorbrengen. Maar als je erbij gaat staan kijken als een autowrak in brand wordt gestoken en de politie wordt belaagd, moet je niet verbaasd staan dat de politie je vereenzelvigt met de daders. Uiteindelijk beslist de rechter altijd nog of iemand werkelijk schuldig is.

straks

Wat ik ervan vind dat rond Oud en Nieuw in de regio Den Haag zo’n zeventig auto’s zijn uitgebrand? Ik vind dat niet kunnen. Elke auto die in brand wordt gestoken is er een te veel.

Toch heb ik niet de indruk dat jaarwisselingen gewelddadiger zijn dan vroeger. Wel krijgt geweld meer aandacht. Dr. Edward van der Torre, lector gebiedsgebonden politiezorg aan de Politieacademie, heeft zelfs betoogd dat jaarwisselingen de afgelopen vijf jaar juist beheerster zijn verlopen. Ik hoop maar dat de huidige jaarwisseling, waarin meer incidenten dan vorig jaar zijn gemeld, een uitzondering is op de regel en dat de positieve trend zich voortzet.

Wat ik vind van een verbod op consumentenvuurwerk? Ik kan me er iets bij voorstellen. Er is onder burgers vuurwerk in omloop dat de kracht heeft van bijna een bom. Het is verschrikkelijk dat er dit jaar opnieuw tientallen oogletsels zijn te betreuren. Het zal je gebeuren dat je aan één of twee ogen blind raakt. Slachtoffers kunnen dan ook nog eens onschuldige omstanders zijn.

Burgemeester Van Aartsen van Den Haag heeft een kortere afsteektijd bepleit. Het zijn allemaal voorgestelde maatregelen die erop wijzen dat het met de zelfbeheersing van mensen niet goed zit.

We moeten de kop niet in het zand steken. Oudejaarsnacht wordt nooit een normale, doordeweekse nacht. Geweld tegen de politie zal er altijd blijven. Dat heeft er ook mee te maken dat de politie de zwaardmacht heeft, dus zelf geweld mag gebruiken. Dat leidt in sommige gevallen tot een gewelddadige tegenreactie. Bij een voetbalwedstrijd horen geen overtredingen, maar ze doen zich wel voor.

Als een agent slachtoffer is van geweld, kan dat in sommige gevallen leiden tot een posttraumatische stressstoornis (ptss). Er kan sprake zijn van meerdere omstandigheden die leiden tot een trauma. Een agent kan bijvoorbeeld diep geraakt zijn door een dodelijk ongeval waarbij een kind is betrokken. Het emmertje van de agent kan dan als het ware overlopen.