Het kabinet wil vanaf halverwege volgend jaar de bijstandsregels strenger maken. Bijstandsgerechtigden die in één pand wonen, kunnen dan gekort worden op hun uitkering omdat ze bepaalde kosten delen. Wie bijstand aanvraagt, moet eerst aantonen dat hij in de voorafgaande 4 weken genoeg zijn best heeft gedaan een baan te vinden. In ruil voor bijstand moet straks een tegenprestatie worden geleverd. Ook kunnen gemeenten hardere sancties gaan opleggen.

De linkse oppositie in de Kamer vindt deze voornemens veel te ver gaan, maar ook onder meer CDA, D66, PVV en ChristenUnie hebben (uiteenlopende) bezwaren. Eerder bleek al bij gemeenten en belangenorganisaties zware kritiek te leven.

Klijnsma probeerde maandag de zorgen in de Kamer te temperen. Ze zegde toe dat het leveren van mantelzorg aan een ziek familielid ook als tegenprestatie mag gelden. Gemeenten krijgen verder ruimte voor ‘maatwerk’. Zo mogen ze voorschotten verstrekken als iemand die bijstand aanvraagt op zwart zaad zit.

Maar de Kamer was niet tevreden met de uitleg van de staatssecretaris. Ze vindt het bijvoorbeeld nog onvoldoende duidelijk in hoeverre bijstandsgerechtigden voortaan zelf moeten bewijzen dat ze zich aan de regels hebben gehouden. Klijnsma kon ook nog niet zeggen of een bepaling over het leren van de Nederlandse taal in de wet wordt opgenomen of dat daar een aparte regeling voor komt.

Het meest kritisch is de SP. Kamerlid Sadet Karabulut wil het liefst dat Klijnsma de hele wet intrekt. Ook GroenLinks ziet heel weinig in de wet. CDA, D66 en ChristenUnie steunen in hoofdlijnen de principes, maar hebben op onderdelen grote moeite met de voorstellen. Zo wil de ChristenUnie dat bijstandsmoeders met jonge kinderen niet worden verplicht werk te zoeken.

Waarschijnlijk krijgen de kabinetsplannen uiteindelijk wel steun van de coalitiepartners VVD en PvdA, die daarover afspraken hebben gemaakt in het regeerakkoord. Als de hele oppositie tegenstemt, dreigt de wet echter te sneuvelen in de Senaat. Daar heeft het kabinet geen meerderheid.