Volgens de nieuwe regels moeten gemeenten mensen met bijstand harder achter de broek zitten bij het zoeken naar werk. Ze mogen ook een maatschappelijke tegenprestatie vragen in ruil voor de uitkering. Verder krijgen bijstandsgerechtigden een lagere uitkering als ze met meer mensen in één pand wonen, omdat ze dan allerlei kosten kunnen delen.

Vooral de linkse oppositie in de Kamer ziet niets in deze aanpak. SP-Kamerlid Sadet Karabulut is er mordicus tegen om iemand met bijstand te dwingen naar de andere kant van het land te verhuizen als hij daar een baan kan krijgen. Volgens haar is dat een grote inbreuk op het persoonlijk leven en worden „gezinnen ontwricht en mensen uit hun sociale omgeving gerukt”. Ook de mogelijkheid voor gemeenten om sancties op te leggen als bijstandsgerechtigden niet netjes gekleed op een sollicitatiegesprek verschijnen, zint Karabulut niet. Ze voorziet „willekeur”.

Kamerlid Linda Voortman van GroenLinks vindt dat het kabinet bijstandsgerechtigden een schuldgevoel aanpraat omdat ze geen werk hebben. Voortman wil de bijstand „minder star maken in plaats van de duimschroeven nog verder aan te draaien”. Ze wil onder meer dat het makkelijker wordt vanuit de bijstand een tijdelijke baan te aanvaarden of een bedrijf op te zetten.

Ook CDA, D66 en regeringspartij PvdA vinden de nieuwe regels soms wel erg streng. PvdA-Kamerlid John Kerstens zei in een eerder debat dat er meer ruimte moet komen voor gemeenten om eigen afwegingen te maken. Klijnsma beloofde dat er sprake zal zijn van ‘maatwerk’.

De VVD vindt het juist een goede zaak dat „de bijstand activerender wordt”. Volgens Kamerlid Sjoerd Potters moet de bijstand „geen eindstation maar een springplank naar een baan” zijn. Hij wil onder meer dat gezinnen met meerdere bijstandontvangers samen nooit meer dan een modaal inkomen kunnen ontvangen.