Van Dijk komt tot het initiatief naar aanleiding van onderzoek van De Groene. Daaruit blijkt dat 60 procent van de hoogleraren bijklust en dat 44 procent van hen banden heeft met de commerciële sector.

„De verwevenheid tussen wetenschap en financiële sector wordt steeds groter”, aldus Van Dijk. „Bijklussende hoogleraren zijn aan de orde van de dag. Toeschouwers weten niet meer wie zij voor zich hebben: een wetenschapper of een lobbyist. De onafhankelijkheid van de wetenschap staat op het spel; daarom wil ik dat hoogleraren hun bijbanen in de commerciële sector afbouwen.”

Zolang het verbod op commerciële bijbanen niet is ingevoerd, wil Van Dijk maximale openheid over alle bijbanen. Dat kan volgens hem door één landelijk register van alle bijbanen van hoogleraren te maken. Momenteel houden universiteiten zelf de nevenfuncties van hun hoogleraren bij. Die informatie is echter regelmatig onvolledig of achterhaald, zegt Van Dijk. Daarom wil de SP’er een landelijk register onder toezicht van de minister van Onderwijs.

„Het ministerie moet een website maken met een helder overzicht van alle nevenfuncties van hoogleraren”, aldus Van Dijk. „Dan is snel en eenvoudig te achterhalen wie aan het woord is. Nu weet je niet of een hoogleraar economie ook in dienst is van een bank, terwijl je dat absoluut wil weten als diegene iets zegt in de media.”

De vereniging van universiteiten VSNU vindt het idee dat hoogleraren geen bijbanen mogen hebben „onzinnig”. Volgens de vereniging is het wel zaak dat dit transparant gebeurt en dat er geen sprake is van belangenverstrengeling. Hoogleraren moeten nu al hun nevenfuncties melden op hun persoonlijke pagina op de website van de universiteit waar ze werken, zegt een woordvoerder van de VSNU. Een landelijk register is daarom niet nodig, aldus de zegsman.