Recensie: Jelte Hulzebos in Der Aa-kerk
Onlangs verscheen een cd waarop Jelte Hulzebos, cantor-organist van de Nieuwe Kerk in Groningen, het Schnitger-orgel van de Der Aa-kerk aldaar bespeelt. In 1969, tijdens een Schnitger Congres, werd het uit 1702 stammende instrument een inspiratiebron voor een nieuwe manier van orgelbouw, één met respect voor de traditie. Vele fraaie gerestaureerde, gereconstrueerde en nieuw gebouwde instrumenten hebben wij eraan overgehouden.
Het orgel van de Der Aa-kerk zelf werd gerestaureerd in 2011. Dit gebeurde met zelfs zo veel respect voor traditie dat het instrument niet naar de originele toestand van Schnitger werd teruggebracht maar dat veranderingen van Timpe (1831) en Van Oeckelen (1858) vrijwel volledig werden gehandhaafd.
Op zijn Bach-cd laat Hulzebos deze 19e-eeuwse klankwerelden die in het orgel zijn verstopt niet horen: voor de werken die hij ten gehore brengt –onder andere de Fantasia in c, de Triosonate in C en koraalbewerkingen als ”Allein Gott”– gebruikt hij slechts registers die van Schnitger afkomstig zijn. De 22 stemmen die er dan van de 40 overblijven zijn zeker niet de minste. Maar vrijwel alles spelen op combinaties van octaven 8’, 4’ en 2’, met af en toe een tongwerk, een Scherp of een acht- en viervoetsfluit erbij, maakt het geheel wel wat strak en streng.
Hulzebos voert Bachs muziek overigens prima uit: verstild klinkt het Praeludium in d, het grote Praeludium in e staat als een huis. Het cd-boekje is voorzien van uitstekende teksten. Helaas worden de registraties niet altijd correct vermeld. Maar de zwart-witfoto’s van Hulzebos’ dochter Marlies die het boekje sieren zijn spannend en sprekend.
Jelte Hulzebos – Bach – Der Aa-kerk Groningen; Cambiata Records (Cambiata 03); € 15,-; bestellen: www.jeltehulzebos.com
BWV 529
BWV 537
BWV 663