Israël geeft wereld opnieuw schot voor de boeg
JERUZALEM. Israël heeft de wereld het zoveelste schot voor de boeg gegeven: een slechte overeenkomst over het Iraanse atoomprogramma kan tot oorlog leiden. Tot nu toe vindt de Israëlische bezorgdheid alleen weerklank in Frankrijk.
Sinds jaar en dag waarschuwt Israël voor de Iraanse nucleaire ambities. Jeruzalem is bang dat Teheran zijn atoomprogramma zal misbruiken om een kernwapen te produceren. Volgens de Israëlische premier Netanyahu is Iran zelfs in staat binnen drie weken een atoombom te maken. Maandag kreeg de premier steun van de verzetsgroep Nationale Verzetsraad van Iran, die stelde dat Iran in het geheim een nieuwe nucleaire locatie heeft gebouwd waar een atoombom kan worden gemaakt.
Aan de vooravond van de hervatting van het internationaal overleg over het Iraanse atoomprogramma is Netanyahu aan een intensief diplomatiek offensief begonnen. Afgelopen zondag arriveerde de Franse president Hollande al voor een bezoek in Israël. Het staatshoofd maakte duidelijk dat Parijs met niet minder genoegen zal nemen dan een overeenkomst die Iran het maken van kernwapens onmogelijk maakt.
De Russische president Poetin en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Kerry gaan eveneens in Jeruzalem langs. Kennelijk beseffen de landen die morgen overleg met Iran voeren dat het Israël ernst is. Netanyahu heeft de afgelopen dagen keer op keer benadrukt dat de Joodse staat zich niet gebonden acht aan een „slechte deal” met Iran.
Tegenover de Amerikaanse nieuwszender CNN verklaarde Netanyahu zelfs dat elke verzachting van de sancties tegen Iran, in ruil voor kleine nucleaire concessies, tot oorlog kan leiden.
Nu is het niet voor het eerst dat Israël met gewapend ingrijpen dreigt. Jeruzalem heeft de militaire optie steeds nadrukkelijk op tafel gehouden. Israëlische piloten trainen al jarenlang voor langeafstandsvluchten en verrassingsaanvallen op de Iraanse atoominstallaties.
Lange tijd hoopte de Israëlische regering dat de Verenigde Staten de kastanjes voor haar uit het vuur zou halen. Maar met het aantreden van de relatief gematigde Iraanse president Rohani en het hernieuwde internationale overleg, lijkt die kans kleiner dan ooit.
Het uitblijven van een Amerikaanse aanval op Syrië wegens de inzet van chemische wapens maakte Jeruzalem duidelijk dat de VS momenteel überhaupt weinig trek hebben om zich in een nieuw militair avontuur in het Midden-Oosten te storten.
In Israël groeit daarom de overtuiging dat de Joodse staat –indien nodig– zelf het Iraanse kernprogramma met militaire middelen op achterstand zal moeten zetten.
Dit weekeinde wist de Britse krant Sunday Times te melden dat de Israëlische geheime dienst Mossad met Saudi-Arabië een akkoord heeft gesloten. Israël zou niet alleen het Saudische luchtruim, maar ook reddingshelikopters, tankvliegtuigen en drones mogen gebruiken, mocht Jeruzalem besluiten een aanval op Iran uit te voeren.
Saudi-Arabië is een van de Arabische landen die de Iraanse nucleaire ambities op de voet volgen. Uitbreiding van de invloed en militaire macht van het sjiitische Iran is het soennitische koninkrijk een doorn in het oog.
Om die reden zou Saudi-Arabië al bij Pakistan hebben aangeklopt om daar atoomwapens te kopen. Dat bevestigt de vrees van analisten dat Iran met zijn omstreden kernprogramma een wapenwedloop in het Midden-Oosten zal ontketenen.
Maar wellicht zal het zo ver niet komen. Dat zou kunnen als de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad plus Duitsland er deze week in slagen harde garanties van Iran te krijgen dat het land geen kernwapens zal ontwikkelen. Daarvoor zijn een substantiële reductie van uraniumverrijking, sluiting van de zwaarwaterreactor in Arak en uitgebreide inspecties nodig.
Het lijkt onwaarschijnlijk dat Teheran daarmee akkoord zal gaan. In dat geval moet de wereld er niet gek van op kijken als binnenkort Israëlische gevechtsvliegtuigen boven de Islamitische Republiek verschijnen. De gevolgen van een zo’n aanval zijn voor de regio niet te overzien. Afgezien van de Iraanse reactie, zullen wellicht ook Syrië en Hezbollah in actie komen. Kortom, een lont in het kruitvat Midden-Oosten.