Dat blijkt uit de voorlopige uitslagen van de verkiezingen vanwege herindeling in de gemeenten Leeuwarden, Heerenveen, Alphen aan den Rijn en De Friese Meren.

Het grootste verlies leed de VVD in Alphen aan den Rijn, Boskoop en Rijnwoude. Die gaan op 1 januari deel uitmaken van de gemeente Alphen aan den Rijn. De VVD kreeg daar 12,7 procent van de stemmen. In 2010 behaalden de liberalen in de drie afzonderlijke gemeenten 21,6 procent.

Ook in Leeuwarden en Heerenveen verloor de VVD terrein. In de Friese hoofdstad zakten de liberalen van 5 naar 4 zetels. De Heerenveense VVD behield haar 4 zetels, maar zakte wel van 15,8 naar 13,2 procent van de stemmen.

De vierde gemeente waarvoor kon worden gestemd, was De Friese Meren. Die ontstaat op 1 januari door een fusie van de gemeenten Skarsterlân, Lemsterland en Gaasterlân-Sleat. Ook het dorp Terhorne komt bij de nieuwe gemeente. Bij elkaar opgeteld kreeg de VVD daar drie jaar geleden 14,7 procent van de stemmen. Nu staat de partij op 11,3 procent.

Het beeld voor de PvdA is wisselend. De sociaaldemocraten wonnen in Leeuwarden en Heerenveen en werden daar de grootste partij. PvdA-leider Samsom was daarover tevreden: „Dit is waar ik op had gehoopt.” De sociaaldemocraten verloor wel zetels in Alphen aan den Rijn en De Friese Meren. In Alphen krijgt de PvdA nu 10,5 procent. In de drie fusiegemeenten was in 2010 12,8 procent.

Het CDA boekte woensdag goede resultaten. In Alphen aan den Rijn kreeg het CDA 18 procent van de stemmen. Het werd daarmee de grootste en mag de leiding nemen bij de coalitievorming.

Partijleider Buma van het CDA noemde zich „een tevreden man.” Hij vindt deze verkiezingen voor het CDA „van groot belang”, ook landelijk. Buma is blij met de winsten die zijn behaald. In aantal zetels lijkt het niet zo veel, aldus de CDA-voorman, maar wel in percentages.

SP, D66 en GroenLinks zijn tevreden met de (bescheiden) winst die ze behaalden. SP-leider Roemer zei dat hij „dik tevreden” is. GroenLinkspartijleider Van Ojik is blij dat zijn partij „de weg omhoog heeft gevonden” en „een stevig herstel” heeft neergezet. Ten opzichte van de landelijke verkiezingen vorig jaar is het percentage GroenLinksstemmers drie keer zo groot, becijferde GroenLinks.

Tevreden

De ChristenUnie bleef in de meeste gemeenten stabiel. ChristenUnieleider Slob toonde zich tevreden: „Goede uitslagen in alle vier de gemeenten. We kregen er plaatsen bij waar de CU niet vertegenwoordigd was. Ondanks de hogere kiesdrempel, wisten we het zetelaantal op peil te houden. Kortom, ik ben tevreden met deze uitslagen.”

De SGP deed in de Friese gemeenten niet mee. Wel in Alphen aan den Rijn. Tot nu toe had de partij daar geen zetels in de raad, maar na 1 januari zijn er dat 2. In de huidige gemeenten Boskoop en Rijnwoude heeft de SGP een samenwerkingsverband met de ChristenUnie en daar hebben de combinaties momenteel elk 2 zetels.

SGP-Kamerlid Dijkgraaf: „We zijn als partij dankbaar voor het royale resultaat in Alphen aan den Rijn. Het aantal stemmen is toegenomen. Eerder deze week zei lijsttrekker Schotanus: „Ik verwacht er 1, maar ik bid om 2.” Dan is het heel bijzonder te zien dat de partij daadwerkelijk met 2 zetels binnenkomt in Alphen.”