Woensdag –dankdag– was het de officiële datum. Op 6 november 1953 werd kandidaat Tanis tot predikant bevestigd in de christelijke gereformeerde kerk (cgk) te Urk – toen nog de enige cgk op het voormalige eiland; inmiddels zijn het er drie.

Begin 2011 zag het er bepaald niet naar uit dat de emeritus deze mijlpaal nog zou bereiken. Een aangeschoten automobilist reed met grote snelheid in op de auto waarin hij zat. Ds. Tanis kwam in het ziekenhuis terecht. „Daar bleek dat ik er van af was gekomen met een verbrijzeld sleutelbeen en een aantal kneuzingen. Ik heb erg veel pijn gehad, maar ben eigenlijk weer helemaal hersteld. De Heere is goed voor een slecht mens.” Hij zal het tijdens het gesprek, in de studeerkamer van zijn Werkendamse woning, nogal eens herhalen.

„In die periode”, zegt de 84-jarige predikant, „heb ik gevraagd: Heere, mag ik straks nog iets doen in Uw Koninkrijk? Mag ik nog weer gaan preken? Niet om mezelf te profileren, maar om te profeteren, Gods Woord nog te verkondigen. De Heere heeft dat gebed verhoord. Preken – ik mag het nog altijd met veel genoegen doen.”

Sterfbed

Vier gemeenten diende ds. Tanis: Urk (1953), Middelharnis (1958), Barendrecht (1960) en –dertig jaar lang– Sliedrecht-Beth-El (1969). In 1999 ging hij met emeritaat. Over de slechts ruim twee jaar dat hij in Middelharnis stond: „Ik herinner me nog heel goed hoe ik vandaar naar Barendrecht ben gegaan. Het was op een dinsdagmorgen. Ik wist werkelijk niet wat ik doen moest en vroeg: „Heere, ik weet het niet. Moet ik het aannemen? Moet ik bedanken? Helpt U me toch.” Op dat moment ging de bel: een boer uit Den Bommel die ik een tijdje daarvoor had leren kennen en met wie banden waren gevallen. Hij wist helemaal niet dat ik hier zo mee liep, maar zei: „Zul je dat beroep van Barendrecht aan­nemen? Want je moet hier weg.” Dat was heel opmerkelijk. Later mocht ik bij zijn sterfbed staan. Ik vroeg: „En, hoe is het?” Heel zacht zei hij: „Goed. „En een iegelijk van hen zal verschijnen voor God in Sion.”” Toen stierf hij. Dat is heel kennelijk geweest.”

Als het daarover gaat, zegt de predikant, „heb ik in de gemeenten die ik mocht dienen veel leesbare brieven gehad. In alle gemeenten, maar vooral ook in Urk.”

Hij zwijgt even, lijkt ineens aan iets anders te denken. „Maar het meest afhankelijk, het meest aanhankelijk, kinderlijk, ben ik hier, achter mijn bureau in mijn studeerkamer, óf voor de preekstoel. Dan stamel je maar wat, zucht je wat, of de Heere je nog wil helpen, naar je wil omzien. En dan te ervaren dat Hij dat wil doen, om de voorbede van Christus.”

Naast zijn werk als gemeentepredikant was ds. Tanis actief in de breedte van het kerkelijk en maatschappelijk leven – het reformatorisch onderwijs onder meer. „Ik heb in al die jaren veel steun gehad van mijn vrouw.” De predikant maakte deel uit van verschillende deputaatschappen en heel wat keren werd hij afgevaardigd naar de generale synode van de CGK. Zes keer was hij lid van het moderamen, waarvan driemaal als voorzitter.

Hoe is het om de synode­besprekingen die op dit moment lopen vanaf de zijlijn te volgen? „Ik moet eerlijk zijn. Ik maak mij zorgen om mijn kerk­verband. Ik vrees dat de Christelijke Gereformeerde Kerken aan het verwateren zijn. Dat ze al verder komen af te staan van wat het voorgeslacht voor ogen stond, en dan denk ik aan begrippen als Schriftuurlijk, confessioneel, bevindelijk. Al zeg ik er meteen bij dat er ook nog goede dingen in Juda zijn.”

Overigens, geeft de emeritus predikant aan, „ik sta aan de zijlijn, maar er is geen leemte gekomen. Ik mag nog het een en ander doen. Alhoewel de pastorale contacten minder zijn geworden. En mijn echte vrienden leven niet meer.” Wie waren dat zoal? „Dan denk ik aan mensen als Van der Ent, Slagboom, Beekhuis.”

Metgezel

Zijn contacten beperkten zich echter niet tot de CGK. „Om het met Psalm 119 te zeggen: „Ik ben een vriend, een metgezel, van allen die Uw Naam ootmoedig vrezen.” Dat was al zo toen ik nog in Urk stond. Vandaaruit kwam ik nogal eens in Oude­mirdum, waar ik contact had met ouderling Tuinier van de gereformeerde gemeente. Hij was de opa van ds. D. W. Tuinier, die op dit moment nog in Aagtekerke staat. In die tijd stond ds. Jan Kersten –zo noem ik hem altijd maar– in Genemuiden. Hij ging regelmatig voor in Oudemirdum en logeerde dan bij ouderling Tuinier. Op een keer zei ds. Kersten na afloop van een dienst: „Dinsdagavond spreekt voor u ds. M. C. Tanis. Hij behoort niet tot ons, maar is wel een van ons.” Mooi hè, zoiets. De laatste tijd sta ik nog weleens op een kansel van de herstelden. Op die oecumene komt het aan, denk ik. Van het onder één paraplu komen van kerk­verbanden zie ik het in elk geval niet komen.”

Nogal wat herinneringen komen langs. Over zijn jonge jaren in Rotterdam-West, over het bombardement in de meidagen van 1940, over zijn weg tot het predikantschap („niet geweten, nog minder gedacht dat dit ooit zou gebeuren”). „Dat de Heere heeft willen omzien naar zo één. En Hij werkt nóg, ook onder jonge mensen. Het trof me laatst weer in het Woord. In Thessalonicensen gaat het over de grote afval in het laatste der dagen. En die zie je om je heen. Maar er is ook de pinksterbelofte uit Handelingen 2. En ook die zal vervuld worden, onder álle leeftijden.”

Crescendo in Sliedrecht

Ter gelegenheid van het zestigjarig ambtsjubileum van ds. M. C. Tanis én het zestigjarig huwelijksjubileum van hem en zijn vrouw zingt het Christelijk Urker Visserskoor Crescendo zaterdagavond in de Sliedrechtse Beth-Elkerk. „Urk was de eerste gemeente van ds. Tanis; Sliedrecht de laatste”, licht secretaris Gerrit Hakvoort toe. „Een receptie houden is niet mogelijk, vandaar dat de kinderen Tanis hun ouders een concert aanbieden, waarbij iedereen welkom is.” Tijdens de bijeenkomst, die om halfacht begint, houdt ds. A. van der Zwan een meditatie. De Sliedrechtse predikant is afkomstig uit Urk en oud-lid van Crescendo. Overigens bestaat het koor eveneens zestig jaar.

Zie ook:

Preken als een rijke gunst

ds. M.C. Tanis: 6 november 55 jaar predikant

Een dienaar, een helper, een huisverzorger Gods

Ontslag verdiend, maar nooit gekregen

Verdieping van het geestelijk leven

„We mogen het mes niet in het leven zetten”

Ds. M. C. Tanis neemt afscheid van Sliedrecht

Altijd een bedelaar van het Woord

Er groeit respect en gebed voor elkaar

Ds. M. C. Tanis 40 jaar predikant

Ds. M. C. Tanis kwart eeuw predikant