De referentie aan haast past totaal niet bij zijn muziek, die gekarakteriseerd kan worden als rustgevend, esoterisch en religieus getint, met elementen van het minimalisme. Toen Tavener naar de middelbare school ging, was hij al een voortreffelijk pianist en organist. Toen hij 24 was, speelde de London Sinfonietta zijn cantate The Whale op haar debuutconcert. Dat leidde ertoe dat de Beatles ervoor zorgden dat het stuk werd opgenomen op hun Apple-label, waardoor Taveners naam bekend werd.

Wereldberoemd werd hij pas na de uitvoering van zijn Song for Athene tijdens de rouwdienst voor de verongelukte Britse prinses Diana in september 1997. Hij noemde het opvallend dat het Britse publiek toen zo emotioneel reageerde. Die ontroering door Taveners muziek en de populariteit ervan zijn wel te verklaren door de trend van behoefte aan rustgevende muziek met een religieuze uitstraling. Niet voor niets stond zijn stuk The Protecting Veil in de uitvoering van de cellist Yo-Yo Ma in Groot-Brittannië in 1998 maandenlang boven aan de klassieke top 10.

Zijn muziek, zeker die van de laatste decennia, is onmiskenbaar religieus getint. Zijn bekering tot het Russische-orthodoxe geloof in 1977 heeft daar veel mee te maken. Via zijn religieuze gevoel en het gebruik van authentiek religieus materiaal uit diverse bronnen en godsdiensten probeerde hij het contact met de traditie te herstellen en terug te keren naar de uiterste eenvoud.

Tavener componeerde een aanzienlijk aantal van zijn werken naar aanleiding van sterfgevallen in zijn naaste omgeving of met de bedoeling verdriet te verzachten. Zo schreef hij de tijdens de mis voor Diana gezongen Song voor Athene bij het overlijden van iemand uit zijn vriendenkring.