Nationalisten aan kop bij verkiezingen in Kroatië
De nationalistische Kroatische Democratische Unie (HDZ), die Kroatië in 1991 onder wijlen de autoritaire president Franjo Tudjman naar onafhankelijkheid leidde, heeft zondagavond de leiding genomen bij de parlementsverkiezingen.
Het is zeer waarschijnlijk dat de HDZ de macht zal overnemen van de regerende coalitie van de sociaal-democratische premier Ivica Racan.
Met ongeveer 50 procent van de stemmen geteld ging de coalitie van de HDZ, geleid door Ivo Sanader, aan kop met 72 zetels. De regerende coalitie met de SDP van Racan stond op 55 tot 68 zetels, afhankelijk van de bereidheid van oude coalitiegenoten opnieuw een verbond met de SDP aan te gaan. De Boerenpartij, die op ongeveer 10 zetels leek af te stevenen, maakte deel uit van de oude coalitie, maar zei een bondgenootschap met de HDZ te overwegen.
De HDZ heerste van 1991 tot 2000 in Kroatië en isoleerde het land van Europa, terwijl buurlanden als Slovenië en Hongarije opstoomden naar het lidmaatschap van de Europese Unie en de NAVO. Volgens Sanader heeft de partij echter de afgelopen jaren een gedaanteverwisseling ondergaan en is zij niet meer de ultra-nationalistische, anti-Servische partij van weleer. Zij zal volgens hem „de democratie, de wet, de mensenrechten en de minderheidsrechten hooghouden.”
De aanstaande regering zal Kroatië, een republiek van 4,5 miljoen burgers, mogelijk al in 2007 de Europese Unie kunnen binnenloodsen, mits de democratische en economische hervormingen van de afgelopen jaren worden voortgezet.
De HDZ dankt haar winst vermoedelijk aan frustratie onder de kiezers over het uitblijven van de verbetering van de levensstandaard die door Racan bij zijn aantreden in het vooruitzicht was gesteld. Racan voerde hervormingen door om de markteconomie te versterken, maar die leidden tevens tot de sluiting van verliesgevende fabrieken en het verloren gaan van duizenden arbeidsplaatsen. De HDZ had al voor de verkiezingen de leiding in de opiniepeilingen.
Sommige waarnemers toonden zich bezorgd over een heropleving van de nationalistische agenda onder de HDZ. Zo verzette de HDZ zich hardnekkig tegen het uitleveren van verdachten van oorlogsmisdrijven aan het Joegoslavië-tribunaal.
De kiezers moesten 160 parlementsleden kiezen, onder wie acht die waren gereserveerd voor minderheden en veertien voor in het buitenland verblijvende Kroaten.